به منظور ارزیابی عملکرد دولت به عنوان مجری اصلی سیاست‌های اصل 44 با دکتر کاظم نجفی علمی‌دبیر کمیسیون علمی-راهبردی تحقق سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی‌ایران در مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت‌وگو کرده‌ایم.
- عملکرد یک سال گذشته دولت در اجرای اصل 44 را چگونه می‌بینید؟
برای اجرای ابعاد مختلف سیاست‌های اصل 44 کارهای اساسی در حال انجام است و برای اجرای این سیاست‌ها نباید عجله کرد، زیرا قرار است علاوه بر تغییر رویکرد سیاست‌گذاری، بخش عظیمی‌از اقتصاد کشور نیز تغییر کند و به بخش خصوصی واگذار شود.
مثلاً بر اساس محاسبات صورت‌گرفته در مجمع، مشخص شده که تنها در صنعت برق ارزش واگذاری‌ها به بخش خصوصی حدود 30 میلیارد دلار است. مطمئناً پیش‌نیاز انجام این حجم از واگذاری، یک استخوان‌بندی مستحکم اقتصادی است تا خصوصی‌سازی شکست نخورد و دولت و مجلس نیز فعالانه در این جهت در حال حرکت هستند.
- آیا فکر نمی‌کنید که نسبت به بند «الف» سیاست‌های اصل 44 و آزادسازی بازارها توجه کمتری شده است؟
هدف از بند «الف» سیاست‌های اصل 44 توانمندسازی بخش خصوصی برای تقبل فعالیت‌های بزرگ اقتصادی است و نباید انتظار داشت که در عرض یک سال گذشته در این عرصه، اتفاق خارق‌العاده‌ای رخ داده باشد.
ضعف بخش خصوصی در روند واگذاری برخی شرکت‌های بزرگ دولتی مشخص شده به طوری که سهام بنگاه دولتی با قیمت ارزان در بورس عرضه می‌شود اما بازهم خریداری برای آن نیست.
یکی از علل این امر، سابقه بد سقوط بورس در 2 سال قبل است. نکته مهم و جامع این است که اجرای هر بند از سیاست‌های اصل 44 بخشی از یک اقدام بزرگ است و نباید برای واگذاری‌ها عجله کرد، زیرا در کشوری همچون انگلستان خصوصی‌سازی 15 شرکت زیربنایی مثل مخابرات و صنعت برق، 17 سال طول کشید.
- با توجه به ضعف سرمایه بخش خصوصی، آیا باید به دنبال سرمایه‌گذاران خارجی برای خرید شرکت‌های دولتی باشیم؟
به علت مسائل سیاسی، سرمایه‌گذاران خارجی حتی در بنگاه‌های سودده ما نیز سرمایه‌گذاری نمی‌کند. ما سال‌ها است که به دنیا اعلام کرده‌ایم که برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی آماده‌ایم، اما به علت فشارهای سیاسی، استقبالی از سوی آنها صورت نمی‌گیرد، این در حالی است که از لحاظ قانونی سرمایه‌گذاری خارجی در ایران نسبت به سرمایه‌گذاری داخلی بسیار آسان‌تر است.
- آیا یکی از علل استقبال ناکافی از خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی، شفاف نبودن عملکرد واقعی آنها به علت استفاده از یارانه و وام ارزان‌قیمت دولتی نیست؟
دولت باید برای ترغیب بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در چنین بخش‌هایی که از یارانه بالای دولتی استفاده می‌کنند، اعلام کند همین یارانه‌ها را پس از واگذاری نیز به این شرکت‌ها ارائه خواهد کرد. دولت همچنین باید اعطای تسهیلات ارزان‌قیمت به شرکت‌های خصوصی‌شده را تضمین کند و اینگونه است که بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری ترغیب می‌شود.
- مجمع تاکنون چه اقدامی‌در زمینه نظارت بر اجرای اصل 44 انجام داده است؟
مجمع تشخیص مصلحت نظام فعلاً در حال تعیین شاخص‌های نظارتی است تا بر اساس این شاخص‌ها بتواند نحوه پیشبرد کار در بخش‌های مختلف سیاست‌های اصل 44 را ارزیابی کند. از این رو، مجمع هنوز وارد عمق نظارتی سیاست‌های اصل 44 نشده است.
