برای نمونه کافی است به شهرستان خدا بنده در استان زنجان بروید و سراغ غار کتله‌خور را بگیرید. این غار متعلق به دوران سوم زمین‌شناسی است و 30میلیون سال قدمت دارد. از آن زمان تا به حال، استالاگیت‌ها (چکنده‌ها) و استالاگمیت‌های (چکیده‌ها) غار کتله‌خور که بلندی آنها گاه به ۳۰ تا ۴۰ متر از کف و سقف غار می‌رسد همچنان با هم بده و بستان دارند و این زیبایی دیداری یک موسیقی شنیداری را نیز در بردارد، به‌طوری که اگر در داخل غار آهسته گام بردارید نوای دلنشین قطره‌های آب و آبچک‌ها گوشنوازی می‌کنند.
کتله خور براساس بررسی‌های انجام‌شده معانی گوناگونی مانند تپه‌خورشید، روستای بدون خورشید و غیره دارد که مناسب‌ترین معنی به‌دست آمده یک کاربرد ترکی بوده که کتله به معنی پستی و بلندی و ناهمواری‌های داخل غار و خور به‌طور معمول به معنی راحتی یا خورشید است. به گفته کارشناس‌ها، این غار به‌صورت 3طبقه خشک و از طبقه چهارم به بعد مسیرهایی نیز به‌صورت آبی دارد.
همچنین زمین‌شناسان احتمال تشکیل 4طبقه دیگر را تا سفره آب زیرزمینی داده‌اند. در سال ۲۰۰۳ میلادی حدود ۳۰کیلومتر از مسیرهای گوناگون غار توسط زمین‌شناسان آلمانی و سوئیسی نقشه‌برداری شد و از سال ۷۲تاکنون نیز بیش از 5کیلومتر آن به‌صورت رفت و برگشت آماده بازدید شده است.
این غار زیبا که مجهز به امکانات اقامتی نیز هست در 5کیلومتری بخش گرماب از توابع شهرستان خدابنده قرار دارد و فاصله آن با مرکز شهرستان ۸۵کیلومتر است. برای اینکه چم‌وخم راه دستتان بیاید و به راحتی به دهانه غار برسید یادآوری این نکته ضروری است که نخست باید از آبادی‌های کرسف و زرین رود گذشته و با پشت‌سر گذاشتن گرماب، در قسمت شمال این منطقه به دهانه غار برسید. گرماب نیز از طرف شرق با استان همدان و از جانب غرب با استان کردستان هم مرز است. این منطقه به بخش افشار یا قشلاقات معروف است و ساکنان آن از ایل معروف به شاهسون‌های افشاری هستند.
