آن سال برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی بود که رئیس‌جمهور وقت کشور در یک مناظره تلویزیونی شرکت می‌کرد. مناظرات به شکلی بود که به پرشور شدن انتخابات کمک کرد اما سیمای جمهوری اسلامی و جامعه ناگزیر به پذیرش برخی تبعات آن هم بود. به‌ویژه آنکه این مناظرات به‌صورت زنده پخش می‌شد و امکان مدیریت آن برای عوامل پشت صحنه سخت بود.مهم‌ترین مناظره از مجموع مناظراتی که آن سال از سیمای جمهوری اسلامی پخش شد، مناظره میرحسین موسوی و محمود احمدی‌نژاد در ساعت 22و 30دقیقه 13خرداد بود که رئیس‌جمهور وقت در آن مناظره اتهاماتی را متوجه فرزندان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و علی‌اکبر ناطق نوری رئیس دفتر بازرسی دفتر رهبر معظم انقلاب کرد.
روز بعد، مراسم سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) محل تقابل رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس‌جمهور بود، هاشمی رفسنجانی نامه‌ای را به‌دست احمدی‌نژاد داد اما نامه مهم‌تر را 19خرداد‌ماه برای رهبر معظم انقلاب نوشت و سر از رسانه‌ها هم در آورد. اکبر هاشمی رفسنجانی در آن نامه بی‌سابقه- که البته بعدها در پاسخ به انتقاداتی که متوجه او بود سابقه‌ای هم از اینگونه نامه‌های بدون سلام منتشر کرد- سخنان احمدی‌نژاد در مناظره با رقیب انتخاباتی خود را عاری از حقیقت عنوان و ادعا کرد که بخشی از آن اظهارات در رسانه‌های دولتی و آتش تهیه آن در سخنرانی مشهد مقدس مطرح شده بود. چنین هم بود که سه سال بعد از آن مناظرات وقتی در جلسه افتتاحیه مجلس نهم، محمود احمدی‌نژاد پشت تریبون رفت تا سخن آغاز کند، علی اکبر ناطق نوری ترک جلسه کرد تا این خروجش به‌حساب گلایه ای گذاشته شود که ناطق نوری از همان مناظرات سال 88 و اتهامات بدون سندی که در این مناظرات متوجه او شده بود.
انتخابات به نفع احمدی‌نژاد به پایان رسید، مناظرات در عین حالی‌که نمادی از تضارب آرا در سیمای جمهوری اسلامی را به نمایش گذاشت، تبعات کمی هم نداشت. شب‌های مناظره زد و خوردهای خیابانی کم دیده نشد. بعدها چهره‌هایی مثل علی مطهری و افرادی که طرف اتهام احمدی‌نژاد قرار گرفته بودند خواستار رسیدگی به این اتهامات شدند تا درصورتی که اثبات نشود، رئیس‌جمهور در جایگاه توضیح قرار بگیرد.
بعد از مناظرات تند تلویزیونی هم، تب مناظره در سیما خوابید. اگر چه شبکه‌های مختلف سیما به سمت برگزاری مناظرات داغ قدم برداشتند اما تا این اواخر که به غیراز چند مناظره دیگر، مناظرات تلویزیونی به دیالوگ و میزگرد تنه می‌زد تا مناظره. نزدیک به سه سال و نیم پس از آن مناظرات معروف تلویزیونی که اتهاماتی را متوجه برخی از مسئولان نظام کرده بود، اتفاقی در مجلس شورای اسلامی رخ داد که اگرچه نه در قاب جعبه جادویی بود اما شکل و ترکیبش به همان مناظرات می‌خورد. چه، یک طرف آن اتفاقات باز محمود احمدی‌نژاد بود که با پخش فیلمی از دیدار سعید مرتضوی و فاضل لاریجانی، فضای مجلس و فضای استیضاح را به سمت مشاجره برد. محمود احمدی‌نژاد که پیش‌تر هم کنایاتی به حضور برادران لاریجانی در راس دو قوه زده بود این‌بار لاریجانی‌ها را به‌عنوان طرف مقابل خود گرفت. فیلم پخش شده در جلسه استیضاح عبدالرضا شیخ‌الاسلامی وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی خیلی ارتباطی به موضوع جلسه نمی‌توانست داشته باشد و علی لاریجانی در دفاع از خود گفت که صبح آن روز لطف‌الله فروزنده معاون پارلمانی رئیس‌جمهور، از طرف رئیس‌جمهور به او پیغام داده که فیلمی مربوط به بستگانش را در صحن پخش خواهد کرد.
فیلمی که در مجلس پخش شد، نشان می‌داد که فاضل لاریجانی برادر علی لاریجانی به دیدار سعید مرتضوی، سرپرست سازمان تأمین اجتماعی رفته و درخواست‌هایی اقتصادی از او دارد تا آنچنان که در فیلم مذکور به نمایش درآمده بود، در گفت‌وگو با برادرانش اتهاماتی که به مرتضوی وارد است را تعدیل کند. علی لاریجانی در پاسخ به انتشار این فیلم می‌گوید که «این یک اقدام توطئه‌آمیز علیه رئیس قوه مقننه نبود؟! که آقای مرتضوی بستگان ما را دعوت می‌کند بعد فیلم می‌گیرد؟ دستگاه تحت نظر رئیس‌جمهور چطور این کار را می‌کند نمی‌دانیم ولی ما از این کارها نمی‌کنیم. خود این کار یک کار مافیایی نیست؟ این اخلاق است؟ و در سطح یک رئیس‌جمهور است که دیگران را تهدید کند. آقای رئیس‌جمهور مشکلات کشور اینهاست». همان روز به مثابه سال 88تقابلی بین رسانه‌های حامی احمدی‌نژاد و رسانه‌های منتقدش شروع شد که چنین افشاگری در مجلس از چه روی است؟ اگر سندی بر اتهام کسی وجود دارد بهتر نبود که قوه قضاییه آن را رسیدگی می‌کرد و پخش کردن این فیلم در مجلس با چه هدفی صورت گرفته است؟ روزنامه ایران، خورشید و برخی دیگر از رسانه‌های حامی دولت رئیس‌جمهور را حامی قانون اساسی و مدافع حقوق ملت عنوان کردند و رسانه‌های دیگر از این کار رئیس‌جمهور به‌عنوان بداخلاقی سیاسی یادکردند. ماجرا چنان بیخ پیدا کرد که نهایتا رهبر معظم انقلاب در دیدار مردم تبریز با ایشان مسئولان را به تقوا دعوت کردند و با اشاره به اتفاقات تلخی که در آن یکشنبه معروف مجلس رخ داده بود فرمودند: «این قضیه بد و نامناسب، بنده را نیز از دو جهت ناراحت و متأثر کرد یکی از بابت اصل وقوع ماجرا و دیگری بابت ناراحتی مردم از این قضیه. در این ماجرا متأسفانه رئیس یک قوه به استناد یک اتهام ثابت نشده و حتی مطرح نشده در دادگاه، دو قوه دیگر یعنی مجلس و قوه قضاییه را متهم ساخت که کاری بد، غلط، نامناسب، خلاف شرع، خلاف قانون و خلاف اخلاق بود. این رفتار، حقوق اساسی مردم را نیز تضییع کرد چرا که زندگی در آرامش و امنیت روانی و اخلاقی، جزو حقوق اساسی ملت است».
رهبر انقلاب در نهایت تأکید کردند:«بنده فعلاً نصیحت می‌کنم که این کار شایسته‌ای برای نظام جمهوری اسلامی نیست». شاید نزدیک‌ترین تحلیل به اتفاقات آن روز مجلس را محمدرضا باهنر به‌دست داد که در گفت‌وگو با سایت خانه ملت به دو قطبی احمدی‌نژاد- هاشمی در سال 88 اشاره کرد و گفت که آقای احمدی‌نژاد بالاخره هفت تا هشت سال روی این موج سوار بود و از همان ابتدا جامعه را دو قطبی کرد و دو قطبی آقایان احمدی‌نژاد - هاشمی در دور دهم ریاست‌جمهوری هم امتداد یافت اما دیگر این شگرد برش لازم را ندارد، هرچند تصور من این است که آقای احمدی‌نژاد به‌دنبال قطب دیگری به جای آقای هاشمی است. این قطب می‌تواند آقای لاریجانی باشد، اگر لاریجانی نشد یک عده از علما؛ در هر صورت دولت دنبال چنین فضایی است و مسئله آقای هاشمی را دیگر منتفی، نخ‌نماشده و بی‌فایده می‌داند بنابراین دنبال فکر جدیدی است.
در کنار این دوقطبی رسانه‌های حامی دولت از مدت‌ها پیش نوعی از تخریب را علیه برخی چهره‌های نظام در پیش گرفته‌اند. از ماجرای آن نشست معروف‌ماه رمضان در پاستور گرفته که اسفندیار رحیم مشایی گفته بود برای قالیباف برنامه دارد تا آن یادداشتی که ارگان مطبوعاتی دولت نوشت و از قالیباف به‌عنوان دشمن شماره یک دولت یاد کرد، سبکی از مناظرات احمدی‌نژادی را اگر نه در قاب تلویزیون که در رسانه‌های دیگر به راه انداخته است.
در این سو اما رسانه ملی هم خیزی برای برگزاری مناظرات انتخاباتی بین نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری برداشته است. رئیس سازمان صداوسیما نظر مثبت خود را درباره برگزاری مناظره کاندیداها اعلام کرده و گفته که ویژه برنامه‌های انتخابات ریاست‌جمهوری از اسفندماه آغاز می‌شود. سیدعزت‌الله ضرغامی گفته که ویژه برنامه‌های مخصوص انتخابات در حال تولید است هم در سیما و هم در صدا و هم در شبکه‌های استانی و از اسفندماه آغاز می‌شود و در تعطیلات عید ادامه خواهد داشت و بعد از تعطیلات با حجم بیشتر در یک جدول دقیق‌تر و توزیع مناسب به یاری خداوند مجموعه برنامه‌ها با اهداف و رویکردهای مختلف و ساختارهای مختلف تا روز انتخابات عملی خواهد شد.
این بار البته در مناظرات تلویزیونی که یک طرف مناظره رئیس‌جمهور کشور نیست و از این جهت شاید کار صدا و سیما آسان‌تر باشد. رسانه ملی برای آماده‌سازی فضای انتخابات، کمی دست به عصا می‌رود. حضور حسن روحانی که یکی از نامزدهای بالقوه ریاست‌جمهوری سال 92است، در یک برنامه تلویزیونی و تشریح فعالیت‌ها و سابقه سیاسی‌اش این گمانه را تقویت کرد که برنامه‌های انتخاباتی سیما پیش از اسفند- موعدی که عزت‌الله ضرغامی اعلام کرده است- آغاز شده است.
این برنامه‌ها اگرچه هنوز شباهتی به مناظره ندارد اما ضرغامی گفته است که در مورد مناظره معتقدیم که گفت‌وگوهای دو نفره یا چند جانبه بین نامزدها و یا طرفداران نامزدها می‌تواند به روشن‌تر شدن فضای انتخاباتی به‌ویژه برنامه‌های نامزدها و ایجاد شور و حس و حال بیشتر در انتخابات مفید باشد.
وی اظهار داشت: در این رابطه اقداماتی کرده‌ایم و طرح‌های اولیه آماده شده است منتها تا حد زیادی طراحی برنامه مناظره به تعداد نامزدها هم بستگی دارد. چون هر کاندیدایی که اضافه می‌شود به‌صورت تصاعدی این تعداد بالا می‌رود و تا اینجا هم که من دیده‌ام یک دو جین فعلا نامزد اعلام کرده‌اند که تشریف دارند. اگر اینطور باشد، آن وقت طراحی برای مناظره با تعریف مختص خودش مقداری دقیق‌تر باید برنامه‌ریزی شود که زمان و فضای مناسب برای ارائه‌اش وجود داشته باشد.
حالا باید منتظر شد و دید در آستانه انتخابات سال 92که به‌نظر انتخابات سنگینی هم خواهد بود، مناظرات انتخاباتی می‌تواند از شکل تخریب خارج شودیا نه و نامزدها تا چه حد به رعایت اخلاق سیاسی و مناظره براساس عملکرد و سابقه رقیبان متعهد خواهند بود.
