زاغه ها در بدترین جاهای شهری از جمله نزدیک معادن سنگ، کنار گودهای آجر پزی، در جوار گورستانها، در کنار مسیرهای فشار قوی برق و در حاشیه محله های فقیرنشین به وجود می آیند.
کسانی که در زاغه زندگی می کنند از پایین ترین سطح زندگی برخوردارند و حتی قادر نیستند در محله های فقیرنشین جایی برای سکونت بیابند.
زاغه ها به دلیل خود رو بودن و برخوردار نبودن از هیچ گونه هنجار اجتماعی، آسیب های اجتماعی فراوانی را به وجود می آورند.
زاغه ها به دور از هرگونه مناسبات زیست محیطی و در بدترین وضعیت آلودگی قرار دارند. افرادی که در آنجا زندگی می کنند تنها می توانند با استفاده از وسایل غیر قابل استفاده برای خود سرپناهی ترتیب دهند و در آن گذران کنند.
این شکل از زندگی تبعات دیگری را نیز به همراه می آورد؛ از آن جمله آلونک نشینی حلبی آبادها و حاشیه نشینی است که همه اینها شرایطی مشابه زاغه نشینی دارند و فقر و فلاکت در آنها موج می زند. زاغه نشینی بدترین نوع بدمسکنی محسوب می شود.
معضلاتی از این دست در تمام کشورهای در حال توسعه به چشم می خورد و مدیریت کلان شهری را دچار مشکلات فراوان می کند. به علت گذار از مرحله کشاورزی به مرحله صنعتی این مسائل به ناچار بروز می کند. مسلم است که با روش های سطحی و ناکارآمد نمی توان این مشکلات را حل کرد.
قبل از انقلاب اسلامی اقداماتی در جهت از بین بردن زاغه های اطراف تهران انجام شد که از جمله آنها در سال ۱۳۴۹ تهیه نقشه های اجرایی و ایجاد آپارتمان های سه اتاقه گودهای جنوب شهر بود. در سال ۱۳۵۰ برخی از مناطق آلونک نشین تخریب شدند و ساکنان آنها به کوی نهم آبان انتقال یافتند. زاغه های تهران به دلایل مختلف دیگر قابل استفاده نبودند و از بین بردن آنها ضرورتی گریزناپذیر بود؛ دلایلی همچون: بالا بودن سطح آب های زیرزمینی و پایین بودن کف گودها از سطح اراضی اطراف که موجب ریزش آّب به درون منازل و تخریب آنها می شد. جاری شدن پساب و فاضلاب به دلیل عدم امکان حفر چاه نیز خود مشکلی دیگر بود.
بعد از انقلاب، فعالیت در زمینه تخریب زاغه ها به شکلی پویا دنبال شد تا جایی که در سال ۵۸ شورای گودنشینان جنوب تهران تأسیس و بازسازی گودها در سطحی وسیع آغاز شد. این شورا فعالیت های خود را با خرید و تخریب گودهای جنوب تهران آغاز کرد و تا سال ۶۰ در حدود ۴۰ درصد از منازلی که وضعیت نامطلوبی داشتند تخریب شدند.
البته بعد از این عمل مشکلاتی مثل طغیان چاه های فاضلاب ایجاد شد که این شورا قبل از تخریب بقیه منازل اقداماتی نظیر؛ آسفالت کردن کوچه ها، جدول کشی، کانال کشی، تأمین آب آشامیدنی و سرشماری ساکنان را انجام داد.
