ملوانان رفتند و همانطور که انتظار می‌رفت اعلام کردند اعترافاتشان در مورد ورود به آبهای ایران برای کسب اطلاعات، زیر فشارهای روحی و جسمی گرفته شده است.
این سخنان می‌تواند مبنای فشارهای بیشتری بر ایران با تمسک به موضوع حقوق بشر شود. ایران این اتهامات را رد کرده است، اما اگر قدرت‌های جهانی بخواهند موضوع را از این دریچه علیه ایران پیگیری کنند، اکنون فرصت آن را یافته‌اند.
پیامدهای ماجرای ملوانان انگلیسی را می‌توان از منظرهای متفاوت مورد بررسی قرار داد، اما بحث ما در این نوشتار بررسی تاثیر آن بر وضعیت نیروهای نظامی در آبهای خلیج فارس است.
پیش از آزادی ملوانان انگلیسی از سوی برخی مقامات نظامی آمریکایی و انگلیسی به احتمال تغییر وضعیت نیروهای نظامی انگلیس در خلیج فارس اشاره شد، اما این اخبار حالت رسمی نداشت. ولی اکنون پس از آزادی ملوانان حالت جدی به خود گرفته است.
پس از آزادی ملوانان انگلیسی و برگزاری یک کنفرانس خبری در یک پایگاه نظامی، فرمانده نیروی دریایی انگلستان اعلام کرد که واحدهای این نیرو از این پس نمی‌توانند ماموریت محوله از سوی شورای امنیت را در خلیج فارس اجرا کنند.
وی علت این امر را نا امن شدن خلیج فارس عنوان کرد و گفت: «با توجه به اینکه شورای امنیت اجازه شلیک به واحدهای گشت و کنترل به ما نداده، نمی‌توانیم این ماموریت را ادامه بدهیم.»
بی.بی.سی به نقل از یکی از مقامات وزارت دفاع انگلیس اعلام کرد: «تمامی عملیات بازرسی توسط نیروهای انگلیس در خلیج فارس به حالت تعلیق درآمده است و تمامی دستورالعمل‌های مربوط به مداخله، حمل تسلیحات و... نیروهای انگلیسی مورد بازنگری قرار خواهد گرفت.»
ظاهر این سخنان اگرچه عقب‌نشینی احتمالی انگلیسی‌ها از مواضع نظامی در خلیج فارس را تداعی می‌کند، اما نباید تردید کرد که آنها با اعلام استراتژی جدید نظامی در پی کسب موقعیت تضمین شده‌تر برای حضورشان در منطقه هستند.
از آنجا که شورای امنیت سازمان ملل اجازه حضور نظامی انگلیس را در آبهای عراق داده است، این سخنان می‌تواند زمزمه کسب اجازه رسمی از شورای امنیت برای تیراندازی تلقی شود.
یک روز قبل از آزادی نظامیان انگلیسی، شبکه خبری آمریکایی بلومبرگ در تحلیلی از نحوه دستگیری ملوانان انگلیسی، اظهارات دو تن از مقامات نظامی دریایی آمریکا و انگلیس را در مورد مقررات دریایی این دو کشور در زمان صلح منتشرکرد.
این خبرگزاری به نقل از مارک کرک، افسر نیروی دریایی آمریکا، اعلام کرد: «مقررات دریایی که به نیروهای نظامی اجازه می‌دهد در صورت روبه‌رو شدن با یک حمله ناگهانی از خود «دفاع» نمایند، مربوط به زمان صلح می‌شود».(به عبارت روشنتر دفاع از خود در زمان صلح است و در زمان جنگ پیشگیرانه).
وی مقررات دریایی آمریکا در نواحی پرخطر را محرمانه خواند. در حالی که دریادار اول بریتانیا، آدمیرال سر آلن وست، در روز 25 مارس گفت که مقررات دریایی بریتانیا «بسیار خوددارانه است.»
به گفته کرک، آمریکا به خاطر وقایع سال 1987 که یک هواپیمای عراقی دو موشک به سوی ناو آمریکایی ستارک پرتاب کرد، به نیروهای خود آزادی عمل بیشتری داد. فرماندهان آمریکایی اجازه دارند تا از واحدهای تحت امر خود در خلیج فارس دفاع کنند و برای این کار لازم نیست که به آنها اول شلیک شود.
روزنامه ایندیپندنت نیز در روز 26 مارس نوشت که فرمانده یک ناو آمریکایی در خلیج فارس گفته است: «بر خلاف نیروی دریایی بریتانیا، اگر ملوانان او در همان محل مورد حمله قرار می‌گرفتند با آتش گلوله پاسخ می‌دادند.»
به این ترتیب بریتانیا نیز ممکن است از این پس مقررات دریایی خود را مورد تجدید نظر قرار دهد. کرک در مصاحبه‌ای گفت: «تقریباً مطمئن هستم مقررات اولیه نیروهای بریتانیایی این بوده که فقط در صورت تیراندازی به آنها، دست به آتش بزنند. اما من گمان می‌کنم مقررات جدید بریتانیایی‌ها احتمالاً این خواهد بود که برای جلوگیری از دستگیری، از سلاح استفاده کنند.»
به این ترتیب در صورتی که شورای امنیت اختیارات جدیدی را به نیروهای انگلیسی واگذار کند، فصل جدیدی در مرزهای آبی کشورهای حاشیه خلیج فارس با قدرت‌های نظامی حاضر در این منطقه گشوده خواهد شد و این فصل به دلیل رابطه حساس ایران با آمریکا و انگلیس، در آبهای جنوب ایران، شکل خطرناکی به خود خواهد گرفت. زیرا نیروهای خارجی اجازه شلیک به هر نیرویی را به دست خواهند آورد.
