روزنامه همشهری در گفت‌و‌گو با دکتر سیدمسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دکتر سیدمرتضی صفوی، مدیر گروه تغذیه دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و مدیر سابق دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، وضعیت نظارت بر مواد غذایی در ایران و مشکلات موجود در این زمینه را مورد بررسی قرار داده است.
دکتر کیمیاگر درباره نحوه نظارت بر موادغذایی در وزارت بهداشت گفت: نظارت بر موادغذایی توسط تعدادی از کارشناسان و کاردان‌ها انجام می‌گیرد اما قوانینی که بر مبنای آن نظارت بر بهداشت موادغذایی صورت می‌گیرد قوانین قدیمی است. در زمان‌های گذشته تقلب و خطا در تولید و ارائه موادغذایی به مانند امروز نبوده است اما امروزه همزمان با پیشرفت تکنولوژی، روش‌های جدید و متنوع‌تری از تقلب ابداع شده است،
بنابراین امروزه باید با قوانین جدیدتر و کارآمدتری با متخلفان در عرصه تولید موادغذایی برخورد کرد چرا که با قوانین قدیمی دیگر نمی‌توان متخلفان را تحت پیگرد قرار داد. در واقع ما از دو عامل قوانین قدیمی و کمبود کارشناسان رنج می‌بریم، به همین دلیل است که افرادی که در تولید موادغذایی تخلف می‌کنند، مواد افزودنی بیشتری به غذاها می‌زنند یا استانداردهای میزان پروتئین و کربوهیدرات را در محصولاتی مانند کالباس و سوسیس رعایت نمی‌کنند، احساس خطر نمی‌کنند، بنابراین محصولات خود را به هر شکل که می‌خواهند عرضه می‌کنند.
این کارشناس تغذیه افزود: وزارت بهداشت در واقع هم نیت و عزم نظارت کامل و جدی بر موادغذایی را دارد اما ابزار مناسب این نظارت را ندارد. اکنون ما از نظر بهداشت موادغذایی در وضعیت نابسامانی قرار داریم. به‌دلیل اینکه اثرات این نابسامانی در لحظه مشخص نمی‌شود، انتقادات خاصی هم نسبت به آن صورت نمی‌گیرد. دکتر کیمیاگر در ادامه به تعداد دیگری از مشکلات در این زمینه اشاره کرد و گفت:
جنس برخی از این سوسیس و کالباس‌هایی که در بازار یافت می‌شود مانند خمیر نان است، بنابراین در سطح صنعتی، صنفی و تولیدات کارگاهی و زیرپله‌ای متأسفانه مشکلات زیاد است اما مشکل دیگری که وجود دارد این است که ما به امید کار و ایجاد اشتغال برای تولید موادغذایی به کارخانه‌های زیادی مجوز داده‌ایم درحالی‌که در کشورهای پیشرفته به این تعداد کارخانجات تولید نوشابه و انواع و اقسام موادغذایی وجود ندارد. تعدد این کارخانه‌ها باعث می‌شود که ایجاد آزمایشگاه برای کنترل موادغذایی در واحدهای صنعتی به صرفه نباشد. از طرف دیگر نیز نظارت بر تعداد زیادی از کارخانجات موادغذایی بسیار دشوار است.
او با بیان این مطلب که راه‌حل‌های مناسبی می‌توان برای نظارت مطلوب بر موادغذایی ارائه کرد گفت: اگر تعداد کارخانه‌های موادغذایی محدود‌تر باشد نظارت بر عملکرد این کارخانه‌ها راحت‌تر انجام می‌گیرد، لذا اگر هدف بر نظارت دقیق‌تر و صحیح‌تری باشد این کارخانجات باید تجمیع شوند. در گام بعدی باید قوانین و مقررات به روزی برای نظارت بر بهداشت موادغذایی تدوین و تصویب شود.
به‌رغم اینکه از نظر بودجه‌ای مشکلاتی خواهیم داشت، می‌توانیم قوانین را به روز کنیم، زیرا به روز کردن قوانین نیازی به بودجه زیادی ندارد. اگر بحث تجمیع نیز رخ بدهد چند تا از کارخانه‌های تجمیع شده می‌توانند دارای آزمایشگاه‌های مشترکی شوند که حالت تعاونی داشته باشد یا آزمایشگاه‌هایی با بودجه‌های دولتی برای کارخانه‌های تجمیع شده ساخته شود. ایجاد آزمایشگاه نقش مهمی ایفا می‌کند زیرا برای بررسی کیفیت موادغذایی و تشخیص اینکه این ماده غذایی بهداشتی است به‌وجود آزمایشگاه‌های مجهز در کنار کارخانه‌ها نیاز است.
دکتر سیدمرتضی صفوی نیز درباره وضعیت نظارت بر مواد غذایی گفت: متاسفانه تعداد کارشناسانی که بر وضعیت مواد غذایی نظارت دارند محدود هستند و در نتیجه نمی‌توانند نظارت کاملی انجام دهند. تعداد کم ناظرین سبب می‌شود که نظارت بر فست فودها و بررسی نحوه ارائه غذای اسنک و نوشیدنی‌های گازدار و شکردار استاندارد در این مراکز به سختی انجام گیرد. این کارشناس تغذیه درباره مجوزهایی که واحدهای تولید غذا باید از وزارت بهداشت کسب کنند نیز گفت:
تمام واحدهای تولید‌کننده و ارائه‌دهنده مواد غذایی موظف هستند از اداره بهداشت محیط مجوز بگیرند و ماموران و بازرسانی از بهداشت محیط نیز به‌طور مرتب از واحدهای ارائه‌کننده مواد غذایی بازدید به‌عمل می‌آورند اما متاسفانه تعداد واحدها زیاد است و کارشناسان هم محدود؛ در نتیجه این کنترل‌ها به اندازه کافی انجام نمی‌گیرد. دکتر صفوی در ادامه با اشاره به اینکه معضل کمبود نیروهای نظارتی باید به‌گونه‌ای جبران شود، گفت: در کوتاه‌مدت بهترین راه‌حل افزایش اطلاع‌رسانی به مردم است. در واقع فرهنگسازی در زمینه تغذیه سالم می‌تواند تاثیرات بسیار مطلوب و مثبتی بر وضعیت ارائه غذا در جامعه بگذارد.
