گفت‌وگویی که کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سعید جلیلی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان عصر پنجشنبه به صورت تلفنی انجام دادند، برایند توافق مذاکرات غیررسانه‌ای هلگا اشمید و علی باقری معاونان اشتون و جلیلی در سوم مردادماه سال‌جاری است؛ مذاکراتی که در استانبول برگزار شد و به غیراز آنکه گفته شد اشتون و جلیلی در آینده نزدیک گفت‌وگو می‌کنند، جزئیات بیشتری از آن نشست منتشر نشد.
در گفت‌وگوی اشتون و جلیلی، نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی با اشاره به برخورد سازنده، مؤثر و مبتکرانه جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات تأکید کرده که پاسخ روشن و مشخص به ایده‌های واقعی جمهوری اسلامی ایران یک انتظار منطقی است.
بنا به خبر کوتاهی که ایسنا و سایر خبرگزاری‌های رسمی کشور از این گفت‌وگو منتشر کردند اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده گفت‌وگو‌های گروه 5+1 با جمهوری اسلامی ایران نیز با استقبال از ایده‌های مطرح شده از سوی طرف ایرانی در گفت‌وگو‌های اخیر در استانبول، اظهار کرد که برای جمع‌بندی دیدگاه‌های 5+1درباره ایده‌های جمهوری اسلامی ایران قصد دارد با شش کشور گفت‌وگو کرده و تا پایان‌ماه رمضان جمع‌بندی را به دکتر جلیلی اعلام کند. ماحصل این مذاکره تلفنی این بود که قرار شد پس از‌ماه مبارک رمضان مجددا اشتون با جلیلی گفت‌وگو کند.
ایران در سلسله مذاکراتی که از فروردین‌ماه امسال در استانبول آغاز شد و در مردادماه با نشست هلگا اشمید و علی باقری در استانبول پایان یافت، پیشنهادهایی پنج‌گانه را به غربی‌ها داده است. نخستین بند این پیشنهاد پنج‌گانه این است که گام نخست برای یک فرایند بلندمدت می‌تواند این باشد که 5+1 تصریح کند حق غنی‌سازی ایران را قبول دارد. در هفته‌های گذشته برخی تحلیلگران غربی گفته‌اند دولت آمریکا به تازگی به این رویکرد گرایش پیدا کرده است که تنها راه حرکت رو به جلوی مذاکرات هسته‌ای و اینکه ایران حاضر شود غرب را مطمئن کند که سلاح هسته‌ای نخواهد ساخت، این است که به آن اجازه غنی‌سازی اورانیوم داده شود.
آنگونه که سایت ایران هسته‌ای نوشته است این ایده ابتدا توسط جان بولتون و سپس از سوی توماس فریدمن سرمقاله‌نویس نیویورک تایمز مطرح شده است. برخی کارشناسان در تهران می‌گویند این نشانه‌ای از حرکت آمریکا، هر چند کند به سمت اجرای نقشه راه پیشنهادی ایران در مسکو است؛ نقشه‌ای که ایران براساس آن خواستار به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی برای خود در چارچوب قواعد معاهده ان.پی.تی شده است.
این در حالی است که یک روز پیش از مذاکرات تلفنی جلیلی و اشتون، کنگره آمریکا در ادامه سیاست‌های خصمانه‌اش لایحهای را تصویب کرد که تحریم‌های بیشتری را علیه ایران اعمال می‌کند. به گزارش روزنامه وال استریت ژورنال این لایحه برخی راه‌های گریز موجود در قانون تحریم‌های فعلی را می‌بندد و اقدامات تنبیهی جدیدی را برای افرادی که به بخش‌های نفت، پتروشیمی، بیمه، کشتیرانی و مالی ایران کمک می‌کنند، درنظر می‌گیرد.
این لایحه تکمیل‌کننده لایحهای است که سال گذشته با امضای رئیس‌جمهور آمریکا به یک قانون تبدیل شد و همه کسانی را که با بانک مرکزی ایران معامله می‌کنند، هدف قرار می‌دهد. ران پل و دنیس کاسینیچ، دو نماینده جمهوریخواه و دمکرات مجلس نمایندگان آمریکا با این لایحه مخالفت کردند و گفتند که تصویب آن می‌تواند احتمال یک درگیری نظامی با ایران را افزایش دهد. پل در این‌باره گفت: این کاملا شبیه اتفاقاتی است که ما هنگام کوبیدن بر طبل جنگ در عراق انجام دادیم؛ درحالی‌که همه‌‌چیز یک نمایش دروغین بود و عراق خطری برای ما نداشت. این دقیقا کاری است که ما دوباره می‌کنیم، کوبیدن بر طبل جنگ با ایران.
