یکشنبه ۲۸ خرداد ۱۳۹۱ - ۱۰:۱۵
۰ نفر

مجموعه‌داری در ایران قدمت زیادی دارد و در دوره‌های مختلف تاریخی اشخاصی بوده‌اند که برخی از آثار هنری، فرهنگی و تاریخی را جمع‌آوری کنند اما نکته قابل توجه در مجموعه‌داری در ایران این است که متأسفانه به دلایل مختلف مجموعه‌داری در کشورمان آنگونه که باید، نتوانسته‌ جایگاه مشخصی در جامعه داشته باشد.

مجموعه سکه

 همین باعث شده مجموعه‌داران همیشه در مورد مشکلات مشترکی مثل عدم‌حمایت، سرقت، ترس از به نمایش گذاشتن، بیمه نبودن مجموعه‌ها و موارد بسیار دیگری صحبت ‌کنند و منتظر پشتیبانی دیگران باشند. خوشبختانه طی چند سال اخیر اقداماتی مانند تاسیس موزه‌های خصوصی، شرکت مجموعه‌داران در نمایشگاه‌ها، تشکیل انجمن‌های مختلف مجموعه‌داران مثل کبریت و تمبر سبب شده تا مجموعه‌داران بیشتر شناخته شوند و خودشان برای جلب حمایت، دریافت کمک و تغییر دیدگاه عمومی تلاش کنند و در شرف تشکیل انجمنی باشند با نام انجمن مجموعه‌داران که کمیته‌های مختلفی در آن عضو هستند.

تعریف قانون از مجموعه و مجموعه‌داری

مجموعه‌داری از نظر لغت به یک گروه از اشیای فرهنگی، هنری، تاریخی، طبیعی یا صنعتی اطلاق می‌شود که تعداد آنها از انگشتان دست بیشتر باشد. منوچهر لطفی، رئیس انجمن مجموعه‌دارانی که قرار است به‌زودی رسمیت پیدا کند در مورد مجموعه‌داری می‌گوید: مجموعه و مجموعه‌داری شاید در بین مردم آن‌قدر شناخته شده نباشد اما از لحاظ قانون تعاریفی برای این دو کلمه پیش‌بینی شده است. طبق ماده چهار آیین‌نامه مدیریت، ساماندهی، نظارت و حمایت مالکان و دارندگان اموال فرهنگی، تاریخی منقول مجاز مصوب 5/5/84 هیأت وزیران مجموعه‌دار شخصی حقیقی یا حقوقی است که بدون قصد تجارت نسبت به گردآوری و نگهداری اموال فرهنگی، تاریخی و هنری از طریق مجاز اقدام می‌کند. طبق ماده‌پنج همین آیین‌نامه مجموعه اموال فرهنگی، تاریخی و هنری به تعدادی از اموال فرهنگی تاریخی و هنری اطلاق می‌شود که علاوه بر ارزش فرهنگی، تاریخی و هنری هریک از آنها، اجتماع آنها هویتی مستقل ایجاد و ارزش هویتی مضاعفی به‌وجود آورد.

دلایل و اهداف تشکیل انجمن

در اکثر کشورهای پیشرفته و در حال توسعه رقم موزه‌های دولتی و خصوصی با هم برابری می‌کند اما متأسفانه در کشور ما نسبت موزه‌های خصوصی به موزه‌های دولتی بسیار کم است و این دیدگاه که مجموعه‌داران خصوصی می‌توانند گنجینه‌ای قابل دسترس برای مراکز علمی و پژوهشی فراهم آورند هنوز پر رنگ نشده است. منوچهر لطفی در مورد دلایل و اهداف تشکیل انجمن می‌گوید: تا‌کنون هیچ سازمان یا ارگانی از فعالیت‌های مجموعه‌داران حمایت مستقیم نداشته تا امکاناتی هر چند کم در اختیار مجموعه‌داران قرار دهد. همین باعث شده مجموعه‌داران ناشناخته بمانند. نکته بسیار دردناک این است که بعد از فوت مجموعه‌داران چون خانواده‌ها از ارزش مجموعه‌ها آگاهی نداشتند به راحتی مجموعه‌ای از طرف وارثان به فروش رفته یا راهی سمساری‌ها می‌شود. در اصل با فوت یک فرد، در یک چشم بر هم زدن بخشی از میراث ماندگار کشورمان از بین می‌رود. یکی از اهداف تشکیل انجمن این است که ارزش کار مجموعه‌داران به مردم و مسئولین شناسانده شود. انجمن با به نمایش گذاشتن مجموعه‌های خصوصی می‌خواهد مجموعه‌هایی که سال‌ها در گوشه و کنار خانه یا انبار مانده‌اند در معرض دید عموم قرار دهد. در حال حاضر تعداد مجموعه‌داران ایرانی که هر کدام بخشی از تاریخ ایران را گردآوری کرده‌اند کم نیست. درصورت نمایش عمومی آثار این امکان وجود دارد که مجموعه‌ها توسط سازمان میراث فرهنگی شناسنامه‌دار شده و هویت پیدا کنند.

خانه‌ای برای مجموعه‌داران کشور

همانطور که قبلاً اشاره شد تا‌کنون مجموعه‌داران به‌صورت پراکنده فعالیت متفاوتی داشته‌اند؛ از برگزاری نمایشگاه گرفته تا تشکیل انجمن‌هایی با موضوعات خاص مثل کبریت و.. . به‌نظر می‌رسد تشکیل انجمنی واحد بتواند فعالیت‌ همه مجموعه‌داران را در یک‌جا متمرکز کند. لطفی در این مورد می‌گوید: یکی از خواسته‌های انجمن این است که خانه‌ای برای مجموعه‌داران تاسیس شود تا همه فعالیت‌های مجموعه‌داران به‌صورت حرفه‌ای در آنجا متمرکز شود. مجموعه‌دارانی که در کشور فعالیت می‌کند از هر سن و از هر قشری هستند اما همه این مجموعه‌داران این امکان را ندارند که مجموعه‌هایشان را در قالب یک موزه خصوصی به نمایش بگذارند. اگر خانه‌ای به کمک شهرداری یا سازمان میراث فرهنگی شکل بگیرد این دسته از مجموعه‌داران هم می‌توانند مجموعه‌هایشان را بدون صرف هیچ هزینه‌ای در فضای این خانه به نمایش بگذارند.

بحث نگهداری مجموعه‌ها یکی از مواردی است که بیشتر باید روی آن تأکید کرد. متأسفانه تعداد زیادی از مجموعه‌داران ذهنشان آن‌قدر درگیر گردآوری شده است که توجه چندانی به نگهداری، پژوهش، حفاظت و مرمت مجموعه‌هایشان ندارند. آشنا کردن مجموعه‌داران با نحوه نگهداری، شیوه‌های حفاظت و نمایش، یکی از اهدافی است که با کمک گرفتن از استادان دانشگاه‌ها و پژوهشگران برای بالابردن سطح دانش مجموعه‌داران در این خانه پیش‌بینی کرد.

کد خبر 174314

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز