سیدمحمد وحید طبسی حائری : روحانیت شیعه در طول تاریخ پرفرازونشیب خود جدای از مجاهدت‌های علمی فراوانی که تاریخ از ایشان سراغ می‌دهد همواره ملجأ خاصی برای بی‌پناهی مردمان بوده به‌طوری که بسیاری از چهره‌های روحانیت شیعه در عین حال که استوانه‌های فقاهت و فرزانگی بوده و هستند به مثابه یک مبارز سیاسی نیز میان مردمان اجتماع خود نقش‌آفرین بسیاری از اتفاقات فرهنگی و اجتماعی بوده‌اند.

آیت‌الله حاج‌سید علینقی طبسی‌حائری

در این میان علمای معاصر شیعه با شهامتی که به رهبری امام راحل(ره) در کالبد روحانیت و نهضت اسلام‌خواهی دمید سهم بسزایی در درخشندگی خاص روحانیت شیعه در این برهه از انقلاب دارند. این مقدمه اما در سوگ یاد یکی از چهره‌های روحانیت در زمان معاصر است؛ مردی از سلاله علوی و فاطمی که توان خود را جز در راه اعتلای حقیقت شیعی به کار نداشت و سرانجام نیز در سالروز شهادت حضرت زهرا(س) در سال1379 رخت از دیار خاکی برکشید تا ریزه‌خوار خوان نیاکان علوی خود باشد.

مرحوم آیت‌الله آقای حاج سیدعلینقی طبسی‌حائری یکی از مشاهیر علمای مشهد مقدس و از چهره‌های متین و مردمی بود که در عین فضل و تقوای دینی و تبحر در نویسندگی و معارف مذهبی همواره در جهت نشر معارف الهی و اخلاقی اسلامی از هیچ کوششی فرو گذار نمی‌کرد. آن فقید سعید در سحرگاه شنبه هفتم رمضان سال1342 قمری برابر با 23فروردین ماه سال 3031خورشیدی در یک خانواده اصیل و مذهبی در شهر مقدس کربلا و در خانه‌ای که استاد اعظم مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج‌شیخ مرتضی‌انصاری(رحمت الله‌علیه) هنگام تشرف به کربلا در آن منزل می‌کرد و اتاقی برای نماز و دعا و مناجات داشت، متولد شد.

پدرش، روحانی خدمتگزار و مردمی مرحوم حجت‌الاسلام حاج سید‌کاظم طبسی بود که نقش بسزایی در تکوین شخصیت وی ایفا کرد و مادرش بانویی فاضله و معلمه و فرزند مرحوم علامه حاج‌شیخ محمدهادی ذوالانوار شیرازی و برادرش مرحوم آیت‌الله سیدمحمدرضا طبسی حائری، امام‌جماعت حرم سیدالشهدا(ع) بود.

آیت‌الله حاج سید علینقی طبسی‌حائری در اوان نوجوانی وارد مکتبخانه مرحوم آقا شیخ علی‌اکبر نائینی (خطاط معروف) شد و مشغول به فراگیری ابتدائیات و فنون قرائت قرآن و اصول عقاید شده و سپس به تشویق پدر به مدرسه هندی وارد شد و دوره‌های مقدمات و سطوح اولیه و عالیه را با موفقیت در محضر اساتید بنام حوزه گذراند. ایشان ادبیات را نزد مرحوم آیت‌الله حاج‌شیخ یوسف خراسانی و منطق را نزد مرحوم حاج سیدکاظم بیرجندی‌حائری و شرح لمعه را نزد مرحوم آیت‌الله حاج‌شیخ غلامحسین تبریزی و رسائل را نزد مرحوم آیت‌الله شیخ غلامحسین مرندی و مکاسب و کفایه را نزد آیت‌الله حاج سید‌حسن طباطبایی قمی گذراند.

مرحوم طبسی بعد از طی مقدمات به درس خارج فقه و اصول مراجع و علمای بزرگ آن زمان وارد شد که از جمله اساتید ایشان می‌توان به آیت‌الله‌العظمی حاج آقا حسین طباطبایی‌قمی و آیت‌الله‌العظمی حاج سید محمدهادی میلانی و آیت‌الله‌العظمی حاج‌میرزا هادی‌خراسانی(رحمت‌الله‌‌علیهم) اشاره کرد و البته در این راه آنچنان سختکوشی‌ای از خویش نشان داد که همواره مورد تفقد و تجلیل اساتید خویش قرار می‌گرفت. همچنین ایشان در علوم اخلاق و تفسیر از محضر اساتید آن زمان بهره‌های فراوان برده و در نهایت به درجات عالیه علمی نایل آمد و خود همزمان در کربلای معلی یکی از اساتید و مدرسین مبرز حوزه به‌شمار می‌آمد و موفق به تربیت شاگردان فراوانی شده که هم اکنون برخی از ایشان از علما و صاحب‌نظران معارف اسلامی به‌شمار می‌روند؛ شاگردانی چون مرحوم آیت‌الله حاج شیخ‌جواد کربلایی، آیت‌الله حاج‌شیخ مرتضی اشرفی‌شاهرودی و آیت‌الله‌ محمد واعظ‌ زاده‌ خراسانی از جمله شاگردان بزرگ این استاد فقیه بوده‌اند.

آیت‌الله حاج آقا حسین طباطبایی‌قمی در سال1366 قمری دارفانی را وداع و دعوت حق را لبیک گفت و آقازاده ایشان آیت‌الله حاج حسن طباطبایی‌قمی پس از هجرت به کربلا تصمیم به بازگشت به مشهد مقدس گرفتند.آیت‌الله طبسی‌حائری هم از باب «یحفظ المرء فی ولده» به همراه ایشان به مشهد مشرف شدند. در همان سال امام خمینی(ره) برای ایشان از مرجعیت عالمگیر آن روز آیت‌الله‌العظمی بروجردی اجازه امور حسبیه گرفته برایشان ارسال می‌دارند.

مرحوم طبسی پس از ورود به مشهد مقدس به سرعت میان توده مردم به فضل و تقوا اشتهار یافت و همین امر سبب شد مردم متدین آن دیار، اقامه نمازجماعت در مسجد جامع گوهرشاد را به ایشان واگذار کنند.همچنین ایشان سالیان متمادی در مدرسه علمیه سلیمانیه به تدریس سطوح عالی حوزه برای طلاب مشغول شد؛ درس و بحثی که قریب به 40سال بی‌وقفه ادامه داشت و اگر ضعف و کهولت جسمانی نبود همچنان ادامه می‌یافت.

اما خروج از مدار بحث و درس و نیز وعظ و خطابه، هیچ وقفه‌ای در خدمت به معارف دینی در ایشان پدید نیاورد و آن مرحوم پس از آن با نگارش کتب دینی و اخلاقی و اجتماعی به زبان ساده و صمیمی سعی در گسترش تعالیم اخلاقی و مباحث مربوط به شریعت انور اسلام می‌کرد.

سبک و سیاق نگارش‌های ایشان با توجه به آثار منتشره از آن مرحوم، بیانگر توجه به عامه مردم و تربیت اغلب آنها در زمینه معارف اسلامی است. این امر در رفتار و سلوک اجتماعی ایشان نیز مشخص است. به‌عنوان مثال ایشان با وقف منزل مسکونی خویش به‌عنوان حسینیه، فعالیت‌های مذهبی و ارشاد و تدریس خود را در آن مکان از سرگرفت و با اقامه نماز جماعت و مجالس ذکر مناقب و مصایب ائمه‌اطهار(علیهم‌السلام) مجددا به فعالیت‌های دینی اهتمام کرد.

از مهم‌ترین و معروف‌ترین آثار تألیفی ایشان می‌توان به کتاب پر‌خواننده و خوشخوان «کشکول طبسی» به زبان فارسی در 3مجلد اشاره کرد و همچنین کتاب دیگر ایشان «التحصیل فی ایام التعطیل» در 2جلد است که به زبان عربی نگاشته و منتشر شده است. همچنین تقریرات درس اصول آیت‌الله‌العظمی میرزا هادی خراسانی و فقه آیت‌الله‌العظمی حاج آقا حسین طباطبایی قمی از دیگر تألیفات ایشان است.

مجالس مرحوم آیت‌الله طبسی حائری، همیشه مجالس انس و الفت بود و هیچ‌گاه کسی در مجلس او خسته نمی‌شد. همیشه مطالب علمی، ادبی، فقهی و عرفانی در مجالسش بحث و گفت‌وگو می‌شد و همیشه با ساده‌زیستی و با روی باز از میهمانان پذیرایی می‌کرد.

ایشان از اکثر مراجع و علمای آن زمان از جمله از آیات عظام سید‌ابوالحسن اصفهانی، حاج آقاحسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی(ره)، حاج‌آقا حسین طباطبایی قمی و حاج سید محمدهادی میلانی و حاج سید ابوالقاسم خوئی اجازات متعدده با عناوین مختلفه داشت.

امام خمینی(ره) در نامه‌های متعدد به ایشان اجازه داده بودند که وجوهات شرعیه را از مردم اخذ و در مصارف معینه هزینه کنند. در یکی از این نامه‌ها مرقوم فرموده‌اند که «وجوهی که به اینجانب باید برسد و به جنابعالی مراجعه شد قبول فرموده و نصف آن را صرف مصارف معینه و نصف دیگر را ارسال به نجف یا تهران خدمت آقای حاج سیدمحمد لواسانی فرمایید که (رسید) ارسال نمایند.» (صحیفه امام - ج 2، ص 234)

آیت‌الله طبسی حائری از بدو انقلاب اسلامی ایران در سال42 همگام با رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران امام‌خمینی (ره) و سایر مراجع عظام تقلید که عموما به رحمت ایزدی پیوسته‌اند، دین خود را به اسلام و انقلاب ادا کرد و در اوجگیری انقلاب اسلامی در سال57 با تلگراف‌ها، پیام‌ها و مصاحبه‌های‌شان سعی کردند نقش مؤثری در شکوفایی و پیروزی انقلاب داشته باشند.

آیت‌الله طبسی حائری در تاریخ 25شوال 1401 برابر با چهارم شهریور60 پس از 35سال انجام وظایف دینی و تبلیغی و ارشادی و اقامه نماز جماعت در مسجد جامع گوهرشاد، ترجیح داد تا بر اثر تألمات روحی و جسمی در خانه بنشیند و با تأسیس حسینیه و کتابخانه و دارالقرآن کریم فعالیت‌های خود را ادامه دهد.

ایشان به زیارت حضرت رضا(ع) علاقه وافر داشت و با وجود کهولت سن، هر شب به حرم مطهر مشرف می‌شد و در سال‌های اخیر با اینکه بر اثر چند سکته مغزی و قلبی سلامت خود را از دست داده بود، مع‌ذلک به اصرار خودش هر شب حتی تا شب قبل از رحلتش با کمک فرزندان روی ویلچر به حرم مطهر مشرف می‌شد تا اینکه با مولای خودش راز و نیاز داشته باشد.

و سرانجام بعد از گذراندن عمری پربرکت به کسالتی ممتد دچار شد و به مصداق کریمه «کل نفس ذائقه الموت» در22جمادی‌الثانی1421 (1379) به لقای معبودش شتافت و دارفانی را وداع گفت و پیکر مطهرش بنا به وصیت در محل حسینیه خودشان که سال‌ها محل عزاداری اهل‌بیت عصمت و طهارت(علیهم‌السلام) بود مدفون شدند. یاد آن فقید سعید آیت‌الله حاج سید علینقی طبسی‌حائری در سالروز وفاتشان با طلب مغفرت و تقاضای علو درجات از درگاه حق برای ایشان گرامی باد.

کد خبر 167555

پر بیننده‌ترین اخبار دین و اندیشه

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز