در فصل کشت برنج و همزمان با فرا‌رسیدن فصل برداشت برنج، شالیکاران شمال کشور در معرض یک بیماری عفونی مشترک انسان و دام به نام تب شالیزار قرار می‌گیرند. این بیماری مخصوص جوامعی است که غالب افراد آن به کشاورزی و ماهیگیری اشتغال دارند؛ به همین خاطر همه‌ساله عده‌ای از کشاورزان شمالی کشور به‌خصوص شالیکاران با این بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی مازندران اراضی شالیزاری و آب‌های سطحی مهم‌ترین عامل انتقال این بیماری محسوب می‌شوند.
دکتر ناصحی وجود خراش در بدن و ارتباط با خاک آلوده را مهم‌ترین عامل در انتقال این بیماری به انسان‌ها دانست و به شهروندان گیلانی، گلستانی و مازندرانی به‌خصوص شالیکاران توصیه کرد تدابیر لازم را در هنگام کار به عمل آورند.
مهدی ناصحی افزود: بیماری تب شالیزار فقط شالیزاران را درگیر نمی‌کند و کسانی که بدون رعایت مسائل بهداشتی با حیوانات در تماس هستند نیز در معرض خطر این بیماری قرار دارند.
دانشیار بیماری‌های عفونی و معاون دانشجویی‌فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی مازندران هم در گفت‌وگو با همشهری، تب شالیزار را یک بیماری مشترک انسان و دام دانست و ادامه داد: از سال77 این بیماری در گیلان شروع شد و به‌تدریج به سمت استان مازندران و گلستان سرایت کرد.
فرهنگ بابا محمودی افزود: این بیماری در بدن تمام پستانداران وجود دارد که مهم‌ترین آنها موش، گاو، سگ و خوک است که در تمامی این حیوانات تکثیر شده و از طریق ادرار به محیط بیرون راه پیدا می‌کند.
این متخصص عفونی تصریح کرد: در زمان دروی برنج معمولا دست و پای کشاورزان توسط ساقه‌های برنج زخمی می‌شود. آنها در این مواقع دست و پای خود را نباید با آب‌های اطراف مزرعه یا چاله‌های ایجادشده شست‌وشو دهند. این آب‌ها ممکن است آلوده به ادرار جوندگان و حیوانات بوده و باعث ابتلا به این بیماری شود.
بابا محمودی در مقام توصیه به کسانی که به نوعی با آب و خاک و حیوانات در تماس هستند گفت: کشاورزان، دامداران، قصابان، صیادان و شناگران ازجمله کسانی هستند که باید به‌شدت مراقب سلامت پوست خود باشند.
این بیماری که به تب برنج، تب شالیزار، تب شالیکاران و با نام علمی لیتو سیپروز معروف است با تب و لرز و سر درد شروع می‌شود و در مراحل شدیدتر علائم دیگری مثل یرقان و نارسایی کلیه به آن افزوده می‌شود. عامل این بیماری یک باکتری است که از طریق ادرار حیوانات آلوده مثل گاو و گوسفند و بعضی جوندگان مثل موش وارد آب‌ها و محیط اطراف می‌شود و می‌تواند ماه‌ها در آب زنده بماند همچنین آب راکد یک وسیله مهم دیگر برای انتقال این بیماری است. این بیماری در استان‌های شمالی کشور؛ گیلان، مازندران و گلستان بیش از بقیه استان ها شیوع پیدا کرده است.
به گزارش خبرنگار همشهری، حسینی که پدر 60ساله خود را بر اثر این بیماری از دست داده است گفت: پدرم برای وجین‌کردن به شالیزار رفته بود که مبتلا به این بیماری شد.
وی اظهار داشت: به‌رغم اینکه شیوع این بیماری در فصول بهار و تابستان است پزشک در مرحله نخست بیماری پدرم را تشخیص نداد و فکر می‌کردیم که وی به سرما‌خوردگی مبتلا شده است. ابتدا پدرم دچارتب و لرز، درد شدید عضلانی، سر درد مداوم، تهوع و استفراغ و اسهال بود که با گذشت چندین روز و در اواخر بیماری، با نارسایی کلیه مواجه شد و سرانجام تب شالیزار، او را از پا درآورد.
وی در ادامه افزود: اطلاع رسانی کافی و مناسب از طریق رسانه‌ها می‌تواند در پیشگیری و حتی تشخیص بیماری توسط بیمار و اطرافیان بیمار و مراجعه به موقع و پیگیری درمانی به آنها کمک کند.
به اعتقاد کارشناسان،تب شالیزار از بیماری‌های باز پدید کشور ماست که به‌ویژه در مناطق شمال کشور شایع است و به دلایلی چون وجود کشاورزی سنتی، استفاده از فضولات دامی و دفع غیربهداشتی زباله و هم‌جایی سکونت انسان و دام در شرایط غیربهداشتی به‌وجود می‌آید. این بیماری در مناطقی که وضعیت بهداشتی و درمانی مناسبی ندارند تا 20درصد موجب مرگ‌ومیر افراد مبتلا می‌شود.
برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، کارشناسان توصیه می‌کنند که کشاورزان یا دامداران در محیط‌هایی که گاو و گوسفند نگهداری یا به‌منظور چرا در آن وارد می‌شوند با پای برهنه وارد نشوند و به علف‌های آن دست نزنند و در مواقع ضروری استفاده از دستکش الزامی است. کسانی که با آب و خاک و حیوانات در تماس هستند باید وجود هر نوع زخم یا خراش در دست و پا را جدی گرفته و از فرو بردن آنها در آب‌های آلوده و یا وارد شدن بدون محافظ به زمین‌های کشاورزی جدا پرهیز کنند.
به گفته پزشکان یکی از علمی‌ترین کارها در مواجهه با تب شالیزار این است که پزشکان در مورد علائم عمومی و یا شرح حال بیمار و با توجه به بومی و شایع بودن بیماری در این منطقه در فصول بهار و تابستان دقت بیشتری نشان دهند.
گفتنی است در سال89 تعداد 1150مورد بیماری تب شالیزار در مازندران ثبت شد که 6نفر از این مبتلایان فوت کردند.
