خوشبختی با غذاهای سنتی

غذاهای سنتی سال نو، به اعتقاد خیلی‌ها خوش‌شانسی می‌آورد و بسیاری بر این باورند که اگر سال جدید را با تهیه و خوردن این غذاها آغاز کنند، به سعادت مادی و معنوی می‌رسند. انگور ، سبزیجات سبز، حبوبات، ماهی، کیک و... در سراسر دنیا نماد خوشبختی، تندرستی، کامیابی و دارایی است.

در کشور‌های اسکاندیناوی و آلمان، مردم باور دارند که اگر در ساعت 12 نیمه شب که ضربه‌های ساعت، آغاز سال نو را اعلام می‌کنند، شاه ماهی بخورند، سال جدید سال پربرکتی برای آنان خواهد بود.

در هلند مردم سال نو را بدون دونات سال نو نمی‌دانند. اویله‌بولن نوعی دونات یا شیرینی گرد است که درون آن را با مویز، کشمش و میوه تازه (مثلاً سیب) پر می‌کنند.

در گرجستان مردم لوبیا چشم‌بلبلی و شلغم می‌خورند که لوبیا نماد سکه و برگ شلغم نماد اسکناس است. گفته می‌شود هریک لوبیا برای کسی که آن را می‌خورد یک دلار و هر شلغم هزار دلار دارایی به ارمغان می‌آورد.

در شیلی در آغاز سال نو ظرفی مملو از عدس و 12 حبه انگور می‌گذارند. در استونی مردم 7 یا9 یا 12بار غذا می‌خورند که قوی شوند. این اعداد خوش‌یمن هستند البته آنها تمامی غذای خود را نمی‌خورند و بخشی از آن بر‌ای درگذشتگان و ارواح خوب باقی می‌گذارند.

نروژی‌ها نوعی غذای سنتی را که حاوی نخود فرنگی پخته شده، گوشت نمک‌زده، خردل، سیب‌زمینی آب‌پزشده و لوتفیسک (نوعی ماهی دریایی که آن را در جوش‌شیرین خشک می‌کنند) است، می‌خورند.

در کشور‌های خاوردور، آداب و رسوم متفاوتی وجود دارد. بیشتر ساکنان این بخش از آسیا پیرو آیین بودا هستند. در این مذهب خوردن گوشت، غذاهای دریایی یا لبنیات ممنوع است اما خوردن 3نوع صدف و حلزون، شگون دارد زیرا تلفظ نام آنها شبیه کلمه موفقیت اقتصادی است. در ویتنام، هنگام نیمه‌شب که ساعت با 12 ضربه آغاز سال نو را اعلام می‌کند، همه اعضای خانواده برای خوردن غذا، در کنار یکدیگر می‌نشینند. یکی از غذاهای سال نو ویتنامی‌ها نودل (نوعی ماکارونی) و زنجبیل تازه است. آنان اعتقاد دارند که بلندی رشته‌ها نمادی از زندگی طولانی است و ویتنامی‌ها هیچ‌وقت رشته نودل را قطع نمی‌کنند چون فکر می‌کنند که با این‌کار زندگی‌شان را کوتاه می‌کنند. در این کشور رسم بر این است که در کنار غذاهای سنتی 5 میوه با 5 رنگ مختلف بر سر میز غذا می‌گذارند.

اما در سریلانکا، برنج با کاری یا خورشت هندی یکی از اصلی‌ترین غذای سال نو است که همراه با انواع میوه‌جات و ترشی بر سر میزآورده می‌شود.

مردم فیلیپین 7 نوع میوه گرد بر سر میز غذای سال نو می‌گذارند و باور دارند که شکل گرد میوه نمادی از پول است و عدد 7، عددی است که خوش‌شانسی می‌آورد.

در کره مردم سال نو را با خوردن دوک-گوک که نوعی سوپ پخته شده از کیک برنج است آغاز می‌کنند.
ژاپنی‌ها در جشن‌های سال نوی خود که همانند مسیحی‌ها از ابتدای ژانویه شروع می‌شود، اهمیت زیادی به غذا می‌دهند. آنها شاه‌ماهی را برای حاصلخیزی زمین‌های کشاورزی و لوبیای سیاه را برای سلامتی بیشتر می‌خورند. برای آنها خوردن شاه‌بلوط خشک شده موفقیت به همراه دارد و میگو زندگی شاد را به ارمغان می‌آورد. علاوه بر این، آنها، یک کاسه نودل (نوعی ماکارونی) که از گندم تهیه شده می‌خورند، نام این غذا «توشیکوشی با» است.

اما در نوروز

در ایران و کشور‌هایی که نوروز باستانی، سال نو آنان است، مردم در سال نو چی می‌خورند؟
در ایران مرسوم است که برای آغاز سال نو غذایی ویژه تدارک می‌بینند که از همه مشهور‌تر و متداول‌تر سبزی پلو، کوکوسبزی و ماهی است. رشته‌پلو نیز از جمله غذاهایی که در آغاز سال نو یا نخستین شنبه سال طبخ می‌شود که نمادی از موفقیت است. غذای سنتی آذری‌ها دلمه برگ است.

یکی از آداب ویژه برای مردم ایران، ترکمنستان، تاجیکستان، ازبکستان و افغانستان‌، پختن سمنو و گذاشتن آن بر سر سفره سال نو است. پختن انواع سمبوسه نیز در این کشور‌ها مرسوم است.
مردم افغانستان به جای هفت‌سین متداول در ایران، 7 میوه می‌گذارند که شامل میوه‌های خشک مانند سنجد، برگه، کشمش، بادام، پسته، گردو و... می‌شود.

اما چه چیزی نباید بخوریم

علاوه بر غذاهایی که خوش‌شانسی می‌آورند غذاهایی هم هستند که نباید خورده شود مثلا خرچنگ. این جانور چون عقب‌عقب هم حرکت می‌کند برای آغاز سال نو خوردنی خوبی نیست زیرا مردم می‌ترسند که در سال نو افسوس گذشته را بخورند و پیشرفت نکنند. مرغ یا ماکیان هم خوب نیستند چون هم پرواز می‌کنند و هم بدنشان را به سمت عقب می‌خارانند. معتقدند که با خوردن مرغ خوشبختی و سعادت از میان آنان پرواز خواهد کرد. چینی‌ها رسم دارند که از خوردن گوشت پرهیز کنند و غذاهایی را بخورند که حاوی آرد و شیرین‌مزه باشد. در کنار همه این رسوم آلمانی‌ها رسم دارند که بخشی از غذای سال نو را درون بشقاب‌هایشان می‌گذارند تا در سال جدید سفره آنان هیچ‌وقت خالی نباشد. مردم فیلیپین نیز معتقدند در ساعت12 اولین نیمه شب سال جدید سر میز یا سفره باید غذا موجود باشد.

خوش‌یمن‌ها

برخی مواد غذایی هستند که مردم عقیده دارند خوش‌یمن می‌باشند که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.

انگور

در اسپانیا مرسوم است که هر کس، در هنگام نیمه شب که سال تحویل می‌شود، 12 دانه انگور بخورد؛ با هر ضربه ساعت یک دانه انگور. این رسم به سال1909 برمی‌گردد که کاشت انگور در اسپانیا آغاز شد. به‌دنبال اسپانیا، در کشور پرتغال و کشور‌های تحت سرپرستی این دو کشور یعنی ونزوئلا، کوبا، مکزیک، اکوادور و پرو، این کار رواج پیدا کرد. این 12 دانه می‌باید با آخرین ضربه ساعت خورده شوند البته مردم پرو 13 حبه انگور می‌خورند که سیزدهمین حبه نویدبخش خوش‌شانسی است.

غذای سبز

در کشور‌های مختلف، مرسوم است غذاهایی را بپزند که حاوی سبزیجاتی چون کلم وکلم‌پیچ، باشد زیرا معتقدند برگ‌های سبز کلم مثل یک دسته اسکناس می‌ماند و برای آنان از نظر اقتصادی خوش‌یمن است. دانمارکی‌ها کلم پیچ را مانند تاس کباب می‌پزند و روی آن شکر و دارچین می‌پاشند. اعتقاد بر این است که هر چه سبزی‌ای که می‌خورند سبز‌تر باشد، سال بعدی از نظر اقتصادی موفق‌تر خواهند بود.

حبوبات

حبوبات (لوبیاها و عدس) هم نمادی از پول و ثروت هستند. شکل دانه مانند و گرد آنها زمانی که پخته می‌شود و پف می‌کند، نمادی از سکه است و در بسیاری از کشور‌ها، مردم با آرزوی اینکه سال نو را با خوش‌شانسی اقتصادی آغاز کنند، غذاهایی با حبوبات درست می‌کنند. در ایتالیا، بعد نیمه شب مردم سوسیس و عدس تازه می‌خورند. آلمانی‌ها سوسیس و سوپ عدس یا لپه می‌خورند.

اولین غذای سال نو برزیلی‌ها سوپ عدس یا عدس‌پلو است. در ژاپن 3روز اول سال را غذاهایی می‌خورند که حبوبات، به‌ویژه لوبیای سیاه شیرین داشته باشد. در جنوب آمریکا مردم با لوبیا چشم بلبلی غذایی طبخ می‌کنند که هاپین‌جان نام دارد. این رسم به زمان جنگ‌های داخلی آمریکا بر‌می‌گردد؛ هنگامی که آذوقه مردم شهر ویکس‌بورگ می‌سی‌سی‌پی که در حال جنگ بودند تمام شد، مردم با ناامیدی در حال جست‌وجو غذا بودند که مقداری لوبیا چشم‌بلبلی پیدا کردند. از آن به بعد این لوبیا را لوبیای خوشبختی نامیده‌اند. در بعضی کشور‌ها در کنار لوبیا از سبزیجات یعنی نماد اسکناس و نان ذرت یا نماد طلا هم استفاده می‌کنند.

ماهی

از زمان‌های قدیم خوردن ماهی در آغاز سال نو مرسوم بود. یک دلیل این رسم مربوط به نوعی ماهی می‌شود که «کد» نام دارد. کیفیت این ماهی به‌نوعی بود که مردم می‌توانستند با روش متداول قدیم (که هنوز منجمد کردن کشف نشده بود) آن را به نقاط دوردست دنیا، حتی آفریقا بفرستند. دانمارکی‌ها این ماهی را می‌پزند و می‌خورند و مردم ایتالیا آن را خشک و نمک‌سود استفاده می‌کنند. مردم لهستان در هنگام نیمه شب و آغاز سال نو، شاه ماهی می‌خورند و آلمانی‌ها ماهی کپور را ترجیح می‌دهند و چند دانه فلس ماهی را به‌عنوان نمادی از خوشبختی درون کیف پول خود می‌گذارند. سوئدی‌ها در هنگام سال نو، غذاهای متنوعی به همراه انواع سالاد حاوی ماهی و سایر غذاهای دریایی می‌خورند.

کیک

در آغاز سال نو بسیاری از رسوم متداول مردم در سراسر دنیا، پختن و خوردن کیک است به‌ویژه که شکل آن باید گرد یا حلقه مانند باشد. مردم ایتالیا نوعی شیرینی طبخ می‌کنند به این ترتیب که عسل و خمیر ماکارونی را به‌صورت توپ کوچک در می‌آورند و سرخ می‌کنند و روی آن پودر شکر می‌ریزند. مردم لهستان، مجارستان و هلند هم نوعی دونات می‌پزند و داخل آن را پر از سیب، مویز و کشمش می‌کنند.

در بعضی از کشور‌ها مرسوم است که در داخل کیک یک سکه یا قطعه‌ای جواهر بدلی می‌گذارند که معتقدند نصیب هرکس شود سال جدید سال پربرکتی خواهد داشت. در مکزیک و یونان کیکی به شکل حلقه می‌پزند و روی آن را با آبنبات تزیین می‌کنند و در داخل آن چندین سکه قرار می‌دهند نام کیک یونانی‌ها واسیلوپیتاست و هنگام نیمه شب بعد از خوردن غذا آن را می‌برند و نخستین قسمت را به «بسیل مقدس» تقدیم می‌کنند. در سوئد و نروژ نوعی فرنی برنج می‌پزند و داخل آن یک بادام با پوست می‌گذارند و هر کس آن را پیدا کند در سال جدید خوش‌شانسی و خوشبختی در انتظار او خواهد بود.