این تصویر کیف و کفش ایرانی در چند سال گذشته است، اما وضعیت کنونی بازار کیف و کفش کشور به‌دلیل رکود تولید داخل و گسترش عرضه محصولات بی‌کیفیت چینی در بازار، رنگ و بوی دیگری گرفته و زیان توأم تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را به ارمغان آورده است.
تأمین پاپوش و کیف مناسب ازجمله ضروریات همه اقشار جامعه است؛ نیازی که با تغییر فصل و آب و هوا تغییرشکل داده و مصرف‌کنندگان تلاش می‌کنند تا کیف و کفش مناسب فصل را برای خود خریداری کنند. اما موضوع کفش در بازار مصرف داخلی حکایت دیگر است.
اکنون انواع کیف و کفش وارداتی در سایه رکود تولید داخل و رونق واردات، بازارهای داخلی را قبضه کرده است. این روزها انواع کفش وارداتی از چین و امارات سهم عمده نیاز مصرف‌کنندگان ایرانی را تأمین می‌کند؛ کفش‌هایی که بدون داشتن کیفیت لازم و تنها در سایه قیمت‌های بسیار پایین و در برخی موارد حتی بدون درنظر گرفتن نکات بهداشتی به بازار عرضه شده‌اند و علاوه بر زیان مالی متقاضیان این محصولات به‌دلیل خرید کفش‌های بی‌کیفیت، سلامتی مصرف‌کنندگان ایرانی را نیز به خاطر استفاده از مواداولیه نامرغوب و تولید نامناسب به خطر انداخته‌اند. با این وجود سهم هزینه کفش مصرفی از هزینه غیرخوراکی خانوارهای شهری براساس آخرین آمار ارائه شده توسط مرکز آمار ایران در سال 1386 حدود 1/46 درصد بوده است. شاید بتوان گفت ارزانی کفش‌های وارداتی چینی به پاشنه آشیل تولید کفش در داخل کشور تبدیل شده و این امر موجب شده تا علاوه بر زیان مصرف‌کنندگان داخلی بسیاری از تولیدکنندگان کفش در داخل کشور نیز به وارد‌کنندگان مواداولیه تولید کفش از چین و عرضه کفش با انواع و اقسام مارک‌های خارجی روی آورند.
با این روند اکنون تولیدکنندگان کفش در داخل کشور به مونتاژ‌کارانی تبدیل شده‌اند که تلاش می‌کنند به مدد واردات مواداولیه ارزان‌قیمت، کفش‌های تولیدی خود را با کیفیتی به‌بازار عرضه کنند که قدرت رقابت با کفش‌های چینی در بازار را داشته باشد.
در کشاکش رونق بازار کیف و کفش‌های وارداتی و افول تولید کفش در داخل کشور، مصرف‌کنندگان داخلی بازنده اصلی هستند؛ مصرف‌کنندگانی که حتی با پرداخت قیمتی بیشتر برای خرید پاپوش قادر نیستند کالایی با کیفیت مناسب تهیه کنند. به جرات می‌توان گفت اکنون بازار کشور به حال خود رها شده و کیف و کفش‌های وارداتی از مجاری قانونی و محصولات قاچاق، به راحتی به مصرف‌کنندگان داخلی عرضه شده و خبری از نظارت بر کیفیت و قیمت این محصولات نیست.
انحصار در واردات کیف
بررسی بازار کیف نیز نشان می‌دهد که شرایط تولید و عرضه این محصول به‌مراتب از وضعیت کفش بدتر است. درواقع واردات انحصاری این کالا از امارات متحده عربی و چین موجب شده است تا سایه کیف‌های ارزان قیمت و بی‌کیفیت وارداتی بر تولید و بازار داخلی سنگینی کند. گرچه هیچ‌گونه آمار موثقی درباره تعداد واحدهای تولید کیف در کشور وجود ندارد اما طی سال‌های اخیر سهم کیف در بازار مصرف ایران نیز افزایش یافته است؛ تولیداتی که می‌توان با توجه به تصاویر درج شده روی آن وارداتی بودنشان را تشخیص داد، گرچه سال‌های نه چندان دور سهم عمده بازار کیف‌های مدرسه در اختیار تولیدکنندگان داخلی بود. در بخش‌های دیگری مانند کیف پول، کیف زنانه، کیف موبایل، کوله‌پشتی، کیف سفری، کیف نوت بوک، کیف دیپلماتیک، کیف دانشگاهی و
کیف دستی نیز سهم عمده بازار ایران در اختیار محصولات خارجی است.
طی سال‌های اخیر بازار کیف کشورمان در اختیار محصولات وارداتی است، به‌نحوی که طی نیمه نخست امسال امارات متحده عربی سهمی معادل 56درصد از کل واردات انواع کیف به ایران را به‌خود اختصاص داد و سهم چین نیز از واردات کیف به ایران به 39درصد رسید. همچنین سهم امارات و چین از کل واردات کیف به ایران در نیمه نخست سال گذشته به‌ترتیب 51 و 45درصد بود.
روند نزولی تولید
بررسی وضعیت تولید کیف و کفش حاکی از روند نزولی تولید در کشور است به‌نحوی که طبق آخرین آمارها، در مجموع 544 واحد دارای پروانه صنعتی از وزارت صنایع و معادن در صنعت تولید پاپوش در کشور فعالیت می‌کنند. همچنین تعداد شاغلان مستقیم واحدهای فوق حدود 15هزار نفر بوده که به این تعداد، 62هزارنفر نیروی انسانی شاغل در بخش تولید کفش‌های دست‌دوز و 8هزار نفر نیروی انسانی شاغل در واحدهای بدون پروانه و 30هزارنفر نیروی انسانی در واحدهای تولیدکننده انواع رویه (پستایی) را نیز باید اضافه کرد. در مجموع حدود 115هزارنفر فقط در بخش تولید انواع پاپوش در کشور فعالیت دارند.
به گزارش ایسنا با این شرایط، ظرفیت اسمی واحدهای تولیدی شناخته شده حدود 262/5 میلیون زوج است که 72/5 میلیون زوج آن مربوط به انواع کفش‌های چرمی و ورزشی و 190میلیون زوج دیگر آن مربوط به انواع تولیدات غیرچرمی است. به این ترتیب آمار تولید انواع پاپوش در سال 1385 حدود 205میلیون زوج برآورد می‌شود.
