این کنفرانس به بررسی راهکارها برای ساماندهی پروژه‌های مختلف شهری و ارائه نگاهی علمی به این موضوع برگزار خواهد شد. گفت‌وگو با دبیر این کنفرانس، اهداف برگزاری آن را آشکار می‌کند.
چرایی این مسأله که بسیاری از پروژه‌های کلانشهرهای ایران تأثیر لازم را ندارند و گاه حتی موجب تخریب می‌شوند و از طرفی در برخی موارد با نیاز جامعه همسو نیستند را شاید بتوان در ماهیت شکل‌گیری پروژه‌های شهری جست‌وجو کرد که از دل یک نظام سازنده و هدفمند بر نیامده و تعریف و اجرا نشده‌اند.
دکتر بهزادفرد -دبیر علمی کنفرانس توسعه نظام اجرایی پروژه‌های شهری- با بیان این‌که نظام اجرایی پروژه‌های شهری فعلی در ایران یک روند مکانیکال را طی می‌کند که شامل مراحل تعریف، اجرا و نظارت پروژه می‌شود و در عین حال از درون با موضوعات و مشکلات متعددی مواجه هستند، گفت: ما در حال حاضر نمی‌توانیم ادعا کنیم که نظام اجرایی پروژه‌های شهری در ایران در یک سیر توسعه متعالی و نظام مندپیش می‌روند.
باید پذیرفت که پروژه‌های ما یک مسیر سازندگی را طی نمی‌کنند و معمولاً در زمانی که قرار است یک پروژه انجام شود، سازماندهی درستی صورت نمی‌گیرد. در چنین شرایطی که یک پروژه به‌درستی تعریف نمی‌شود، مسیر برنامه‌ریزی، مراحل طراحی، تحقق‌پذیری تأمین اعتبار لازم و همسوبودن با نیاز جامعه درک نمی‌شود و همچنین پروژه‌ها در زمان اجرا به‌درستی نظارت و ارزیابی کیفی و کمی نمی‌شود. بسیار اتفاق افتاده است که مدیریت شهری با پروژه‌های شهری مواجه شود که از لحاظ ماهیتی از دل یک نظام سازنده به نتیجه نرسیده‌اند.
از این رو بسیاری از پروژه‌ها اهداف توسعه‌ای را محقق نمی‌کند، چرا که نظام اجرایی آنها همسویی با پارامترهای سازندگی نداشته است و این کنفرانس قرار است راهکارهایی را جست‌وجو کند تا بتواند این نظام اجرایی نسبتاً به‌هم‌ریخته را به جایی برساند که از این پس پروژه‌های اجرایی بتوانند پیش‌تر از قبل با مفهوم توسعه همگام شوند و حتی هر پروژه منجر به توسعه بهینه شهر شود و به بیان دیگر این کنفرانس ویژگی‌ها و تأثیرات مختلف پروژه‌های شهری را در سیستم شهرسازی ایران و به‌ویژه تهران به بحث می‌گذارد.
بخشی‌نگری یا مدیریت واحد شهری
هر موضوع یا کار عمرانی و حتی گاهی غیرعمرانی که به صورت یک پکیج یا بسته مستقل در شهر انجام می‌شود پروژه شهری نام دارد. این پروژه‌ها باید از دو ویژگی درونی و بیرونی برخوردار باشند. ویژگی درونی به آن معنا که مسیر داخلی پروژه مانند طراحی، اجرا، نظارت و... سازنده باشد و نه تخریبی؛ در واقع یک پروژه بر مبنای نیاز تعریف شود و نه براساس یک سری از روابط خاص. اما ویژگی بیرون پروژه به معنی هماهنگی عوامل بیرونی مانند دیگر نهادها، بخش‌ها و حتی مردم با پروژه است تا در چنین شرایطی، یک پروژه بتواند در نظام توسعه کل شهر مؤثر باشد.
اما دکتر بهزادفرد علاوه بر ضرورت تعریف و اجرای پروژه‌های سازنده با چنین ویژگی‌های خاص، به الزام مدیریت واحد شهری اشاره می‌کند و می‌گوید: عدم موفقیت در توسعه نظام اجرایی پروژه‌های شهری در نبود یک مدیریت واحد شهری نهفته است.در واقع در یک مدیریت واحد شهری، نباید پروژه فاضلاب، عبور پیاده، ترافیک و... را جدا از یکدیگر دید و برای هر یک پروژه‌ای مستقل تعریف کرد، بلکه باید همه اینها را داخل یک سیستم دید که این سیستم مجموعه‌ای را تشکیل می‌دهد که یک‌سری عناصر مانند داشتن یک رویه واحد، مسئولیت‌پذیری واحد، مدیریت واحد و فهم همگانی واحد از یک پروژه و انجام پروژه در یک سیستم واحد ایجاد کند که این عناصر، ارتباط متقابل با یکدیگر دارند و در این صورت است که تمام پروژه‌ها می‌توانند مسیر سازندگی را طی کنند و زمانی که همه آنها یک مسیر را طی می‌کنند مدیریت واحد شهری اتفاق می‌افتد.
مدیریت واحد شهری مدیریتی است که مجموعه بخش‌ها اعم از اجزا، سیاست‌گذاری و نظارت و هماهنگی نهادهای مرتبط و... را در یک سامانه واحد با اهدافی واحد در بر می‌گیرد و در این میان، سازوکارهای به هم پیوسته واحدی آنها را هدایت می‌کند.دکتر بهزاد فرد با بیان این‌که در ایران مدیریت واحد شهری وجود ندارد و اجرا و طراحی و دیگر مراحل پروژه‌ها به بخش‌ها واگذار می‌شود، گفت: ما برای گام‌نهادن در مسیر توسعه پروژه‌های شهری، ناگزیر هستیم از بخشی‌نگری بگذریم؛ هر چند نظام بخشی چندان مشکلی ندارد و در بسیاری از کشورهای اروپایی توانسته‌اند نظام بخشی را درون‌زا تعریف کنند و ارتباط متقابل نهادها را با یکدیگر ببینند، مسئولیت‌پذیری باید داشته باشند و طرح را داخل یک فرآیند و سیستم ببینند و هر بخش به عنوان یک زیرسیستم عمل کرده و در نهایت، هر بخش خودش را به عنوان عنصری جدا و مستقل از یکدیگر ندانسته است.
اما از آنجا که نظام بخشی ما در ایران درون‌زا تعریف نشده، در واقع اروپاییان وزارتخانه و فلان نهاد را داشته‌اند و ما عین همان را کپی‌برداری کرده‌ایم و آورده‌ایم، در ایران نتوانسته‌ایم آن ارتباط متقابل را میان بخش‌ها ایجاد کنیم و در نتیجه این فاصله، تمام بخش‌های ما در هنگام اجرای پروژه تنها دلمشغولی حفظ بخش و سازمان خودش را دارد. علاوه بر این مسأله، در کشور ما تصور صحیحی در مورد مدیریت واحد شهری وجود ندارد و اغلب افراد تصور می‌کنند در مدیریت واحد شهری، همه پروژه‌های شهری را باید یک اداره، تشکیلات و سازمان نظیر شهرداری در دست بگیرد.
و همین تصور موجب مخالفت عده‌ای از متولیان امور شهرسازی با بحث مدیریت واحد شهری می‌شود و آن دسته را نگران ازدست‌دادن حوزه قدرت و اختیار خود می‌کند و به همین دلیل آنها بیشتر تمایل به اجرای پروژه‌های بخشی دارند تا به این وسیله ماهیت خودشان را حفظ کنند. از سوی دیگر چون نظام تشکیلاتی ما در کشور برون‌زاست و در مواردی قسمت‌های قابل توجهی از نوشته‌های موضوعی- موردی و خاص را از اروپا کپی‌برداری کرده‌ایم و تشکیلاتی را به وجود آورده‌ایم،برخی از این سازمان‌ها نمی‌توانند اعضای مختلف یک پروژه و جامعه را مرتبط کنند و در جامعه، غریبه هستند؛ درحالی که هدف از تعریف مدیریت واحد، چیز دیگری است و در فرآیند مدیریت واحد می‌توان چنان برنامه‌ریزی کرد که همه واحدهای مرتبط با موضوع، با نگاه یکپارچه، هدف‌گذاری واحد و استفاده از سازوکار واحد، به یک نتیجه اجرایی واحد و موفق برسند.
در پایان، دکتر بهزادفرد از برگزاری کنفرانس توسعه نظام اجرای پروژه‌های شهری به عنوان نخستین گام در جهت ایجاد یک مدیریت واحد شهری یاد کرد و گفت: این کنفرانس با حضور مدیران برجسته شهری و کشوری، شهرداری‌های شهرهای مختلف و چندین دانشگاه کشور برگزار می‌شود که همین تجمع اعضاء منتخب در حوزه علمی و شهرسازی می‌تواند گام مؤثری در ایجاد مدیریت واحد شهری باشد.
وی همچنین هدف از برگزاری این کنفرانس را بررسی محورهایی چون تعاملات بخش‌های سیاست‌گذاری، کارفرمایی و اجرایی - ارتقاء ظرفیت‌های اجرایی طرح‌های اجرایی- اجرای طرح‌های توسعه شهری در تعامل با اجتماع و محیط‌زیست و سرمایه‌گذاری و تأمین منابع مالی و اعتباری در پروژه‌های شهری عنوان کرد و گفت: این چهار محور اصلی به سه شکل سخنرانی متخصصان، اراده و انجام یک پروژه به صورت کارگاهی(ورک شاپ) و معرفی و بررسی پروژه‌های موفق داخلی و خارجی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرند.
