جایگزینی یورو به‌جای دلار در سبد ارزی و معاملاتی کشور

به گزارش دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی دولت، مصوبه تغییر فعالیتهای ارزی از دلار به یورو در جلسه مورخ 11/9/1385 شورای اقتصاد به ریاست رئیس جمهور به تصویب رسیده بود. بر اساس این مصوبه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف شد نسبت به تبدیل ارز مندرج در کلیه مصوبات قبلی و آتی شورای اقتصاد از دلار به یورو یا سایر ارزهای مورد عمل خود، با رعایت نرخ برابری دلار با ارز مورد نظر نرخ تسعیر ارز اقدام کند.
پیش از این نیز بر اساس مصوبه دولت استفاده از پایه پولی ریال، یورو از جمله ویژگی‌های بودجه سال 1386 کل کشور تعیین شده بود. در حال حاضر اقداماتی در زمینه استفاده از ارزهای غیر از دلار در فعالیتها و سرمایه‌گذاری‌های نفتی ایران در دست انجام می‌باشد. بررسی‌ها از استقبال بین‌المللی از اقدام ایران و آغاز فعالیت‌های دیگر کشورهای جهان در این رابطه حکایت دارد.
مؤسسه فاینانس بین‌المللی نماینده 355 بانک خصوصی در جهان از قصد کشورهای عربی خلیج فارس در متنوع ساختن ذخایر ارزی خود و تبدیل این ذخایر به یورو با هدف افزایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری خبر داده است. خبرگزاری رویتر نیز به نقل از سلطان ناصر السوئدی از جدی شدن بحث تبدیل 25 میلیارد دلار، 10 درصد از ذخایر ارزی دولت امارات متحده عربی از دلار به یورو و طلا خبر داد و رئیس بانک مرکزی این کشور تاکید کرد: یکی از دلایل این تصمیم روند رو به کاهش ارزش دلار در برابر یورو است. نشریه الکترونیکی سیریا نیوز نیز به نقل از یک مقام سوری از تبدیل نیمی از نقدینگی این کشور بالغ بر 20 میلیارد دلار از دلار به یورو خبر داده است. پیش از این در شانزدهمین کنگره بانکداری اتحادیه اروپا رؤسای بانک‌های مرکزی امارات و سوئد از پیش‌بینی‌های خود در خصوص این‌که یورو تا سال 2015 با کنار زدن دلار به مهم‌ترین ارز جهان تبدیل خواهد شد، سخن گفته بودند.
در همین حال، خبرگزاری رویترز به نقل از غلامحسین نوذری مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد که57درصد از درآمدهای نفتی در حال حاضر به یورو صورت می‌گیرد. بر اساس این گزارش، شرکت ملی نفت ایران که بر اساس سیاست‌های بانک مرکزی ایران فعالیت می‌کند، بند جدیدی را در قراردادهای عرضه نفت گنجانده است که به این شرکت اجازه می‌دهد مبلغ دریافتی خود را به یورو یا دیگر ارزهای رایج درخواست کند.
حجت‌الله غنیمی‌فرد، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، در این خصوص به رویترز گفته است: بند پرداخت ارزی به شرکت ملی نفت به عنوان فروشنده امکان می‌دهد که بر اساس سیاست مالی ایران با توجه به کاهش ارزش دلار، پرداخت مالی را بر اساس ارزهای دیگر خواستار شود. وی با این حال افزوده است: ولی قراردادهای نفتی ما همچنان بر اساس دلار است، چرا که مقررات و دارایی‌های بازارهای بین‌المللی بر اساس دلار است. در حالی که ایران در حدود 63 درصد از نفت خود را به آسیا صادر می‌کند، رویترز به نقل از یک منبع آگاه در صنعت نفت ایران اعلام کرده‌ است که به‌غیر از خریداران نفت ایران در اروپا، برخی از خریداران آسیایی نیز پرداخت‌های خود را بر اساس یورو انجام می‌دهند. منابع مطلع اعلام کرده‌اند که تغییر سیاست‌های مالی ایران، می‌تواند سهم دلار در ذخایر ارزی ایران را از 40 درصد به کمتر از 33 درصد کاهش داده ‌باشد.
بر اساس این گزارش، ارزش دلار در اوایل ماه جاری میلادی به پایین‌ترین میزان خود در مقابل یورو در 20 ماه اخیر رسید که این امر قدرت خرید ایران و دیگر تولیدکنندگان نفت که نفتشان را به دلار می‌فروشند و در ازای آن خدمات و کالاهای خود را به یورو از اروپا تامین می‌کنند، پایین می‌آورد. بر اساس یک گزارش بین‌المللی، به‌نظر می‌رسد برخی دیگر از صادرکنندگان بزرگ نفت نیز از اقدام ایران پیروی کرده و ذخایر ارزی مانند یورو و ین را به‌تدریج جایگزین دلار خواهند کرد. برخی بانک‌های بین‌المللی به علت فشارهای واشنگتن، تراکنش‌های دلاری با ایران را قطع کرده‌اند و اکثر تراکنش‌های مالی ایران به یورو یا دیگر ارزهای غیردلار صورت می‌گیرد.