این حاشیه‌ها چنان بود که در خطبه‌های نماز جمعه به آنها اشاره شد و در عین حال انتقاد برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی را برانگیخت. حضور چهره‌های غیرموجه در همایشی که بنا به گفته برگزارکنندگانش برای انتخاب میهمانانش 71 جلسه تشکیل شده بود و هزینه‌های بالایی را نیز در روزهایی که مردم در فشارهای اقتصادی هستند، به بار آورده است، جای چون و چراهای بسیاری را باقی گذاشت؛
هزینه‌هایی که یکی از آنها بخشش یک واحد مسکونی در اصفهان به ریچار فرای به نام مردم، از سوی رئیس جمهور بود تا هر زمانی که علاقه داشت در آنجا زندگی کند. حضور چهره‌هایی نظیر هوشنگ امیراحمدی که در محافل سیاسی به دلال روابط ایران و آمریکا شهرت یافته است، یکی از اصلی‌ترین انتقادها به این همایش بود، که متن دعوتنامه‌اش در برخی رسانه‌ها وقتی منتشر شد که مسئولان برگزاری همایش ادعا می‌کردند او به خواست خود آمده است نه به دعوت ایران. از سوی دیگر، حرف و حدیث‌ها و سخنرانی‌هایی که از تریبون همایش بزرگ ایرانیان مقیم خارج از کشور ایراد شد، خود به حاشیه‌ای بزرگ‌تر از متن تبدیل شد که در مهم‌ترین مواردش از جمله سید احمد خاتمی خطیب جمعه تهران را به واکنش واداشت.
چهره مخدوش همایش
محمد علی کوثری، نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برگزاری اینگونه همایش‌ها را به شرطی مفید دانست که مدعوین آن، از خانواده‌های دانشجویانی باشند که در خارج از کشور به تحصیل مشغول هستند یا اینکه از کسانی باشند که به دلایلی از ایران رفته ولی ریشه در خاک این کشور دارند و یا از چهره‌های علمی و نخبه‌های واقعی کشور باشند، نه چهره‌هایی که رفت‌وآمدهای مشکوک به داخل کشور دارند و وجهه این همایش را خدشه‌دار می‌کنند.
کوثری در پاسخ به این پرسش که هزینه‌کرد اینگونه همایش‌ها در شرایطی که فشارهای اقتصادی روی مردم بسیار زیاد است، چه توجیهی می‌تواند داشته باشد؟ اظهار داشت: برگزاری اینگونه همایش‌ها با چنین هزینه‌هایی در صورتی می‌تواند توجیه‌پذیر باشد که بتواند چهره‌های موجهی را که در خارج از ایران به سر می‌برند برای خدمت به وطن جذب کند و کسانی را که گرایش‌هایی به مبانی و ارزش‌های ایرانی دارند دعوت کرده باشند، نه کسانی که تعاملات مشکوک با کشورهای بیگانه و انتقادهایی پشت سر خود دارند، در اولویت دعوت قرار بگیرند.
همایش سؤال برانگیز
سید جلال یحیی‌زاده، نماینده مردم تفت و میبد نیز در گفت‌وگو با همشهری اظهار داشت: در شرایطی که دشمنان با قطعنامه‌های ولو ظاهری می‌خواهند ما را منزوی کنند، همایش‌های اینچنینی ممدوح است و وقتی به سمت کارهای شعاری برویم ممکن است گمراه شده و از هدف دورتر هم بشویم. عضو کمیسیون فرهنگی مجلس ادامه داد: استفاده از ظرفیت این همه ایرانی که بسیاری‌شان در خارج بوده و نخبه هم هستند سال‌های سال است که شعار شده اما کلاهمان را قاضی کنیم که چنین همایشی توانسته ما را به آن اهداف مهم نزدیک کند؟ یا آیا هزینه - فایده این همایش که اصل اساسی بود مد نظر قرار گرفته بود؟ آیا در این برنامه ما توانسته‌ایم اندکی توجه این جمع را به سمت ایران نزدیک کنیم؟
وی با اشاره به اینکه پاسخ به پرسش‌های مذکور وزن و اهمیت این همایش یا بی‌خاصیتی آن را روشن می‌کند، گفت: تا آنجا که ما می‌دانیم و اینگونه که اطلاع دادند کسانی به این همایش دعوت شده بودند که میانه خوبی با ارزش‌های ما، میانه خوبی با ملت ما و میانه خوبی با مبانی ما ندارند و هیچ وقت بنا نیست که به سمت اهداف این کشور برگردند. نماینده مردم تفت و میبد افزود: این فقط یکی از مواردی است که در این همایش جای نقد داشت.
ما افرادی را که به‌نحوی عروسک خیمه‌شب‌بازی دشمنانمان بودند، بدون اینکه بازگشت به ملت و خویشتن داشته باشند در این جمع دیدیم. آیا این نشان‌دهنده وادادگی ماست یا نشان‌دهنده این است که ما کار بزرگی کرده‌ایم و افرادی را که توجهی به آرمان‌های این ملت نداشته‌اند، به سمت این مردم جذب کرده‌ایم؟
خیانت به اسلام و ایران
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با انتقاد شدید نسبت به اظهارات اخیر رئیس دفتر رئیس‌جمهور در همایش ایرانیان خارج از کشور مبنی بر لزوم ترویج مکتب ایران به جای مکتب اسلام، ضمن بیان اینکه مجلس در قبال این مواضع سکوت نخواهد کرد، از رئیس‌جمهور خواست تا تکلیف خود را نسبت به مشایی و موضع‌گیری‌هایش روشن کند.
احمد توکلی در گفت‌وگو با مهر، اظهارداشت: این توهمات نه تنها خیانت به اسلام بلکه خیانت به ایران است. چه کسی است که از تاریخ و جغرافیای ایران مطلع باشد و نداند که آنچه اقوام مختلف ایران را به هم گره زده، اسلام است؟ عضو شاخص فراکسیون اصولگرایان مجلس گفت: این سخنان از حیث ملی تسهیل‌کننده مقاصد دشمنان ایران است که به منابع و منافع ملت ایران چشم طمع دوخته‌اند و از حیث منطقه‌ای نیز ضد‌مصالح نهضت اسلامی است که تنها جریان مقاومت در برابر فزون‌طلبی امپریالیسم و صهیونیست جهانی است.
حضور چهره‌های غیر موجه پذیرفتنی نیست
جواد جهانگیرزاده، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در عین حال که نفس برگزاری اینگونه همایش را پسندیده می‌داند اما معتقد است همایش باید درچارچوب قواعد پذیرفته شده نظام جمهوری اسلامی ایران برگزار شود. نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی گفت: به چندین دلیل می‌گوییم که جذب حداکثری باید در چارچوب قواعد پذیرفته شده صورت گیرد و اینکه کسانی به این همایش دعوت شوند که در عرصه نام آوری نامی از آنها وجود ندارد و یا مدعوین محدود به حوزه جغرافیایی خاص باشند، اصلا پذیرفته نیست.
وی با تاکید بر اینکه باید به سمت پالایش چنین مراسم‌هایی برویم از حضور چهره‌هایی نظیر هوشنگ امیراحمدی که انتقادهای زیادی در عملکردشان وجود دارد گلایه کرد و گفت: دعوت از امیراحمدی که ادعاهایی خیلی گزاف‌تر از آنچه هست دارد و یک دلال غیرمؤثر سیاسی است و حضور او و کسانی مثل او در کنار چهره‌های علمی و نخبه‌های کشورمان باعث وهن چنین مراسم‌هایی است.
جهانگیرزاده با تاکید بر اینکه باید از هزینه‌های حاشیه‌ای پرهیز می‌شد،
فزود: تردیدی وجود ندارد باید تفاوت قائل شد بین کسانی که سال‌های سال در خارج از کشور برای نظام دلسوزی کرده‌اند با کسانی که سال‌ها در آنطرف تریبون ضد‌انقلاب بوده‌اند یا حتی در مورد مسائلی مثل جنگ تحمیلی، تحریم‌ها و مسائل مرتبط با نظام سکوت اختیار کرده‌اند. لذا این رفتاری تفریطی است که پای هر چهره غیرموجهی را به ایران باز کنیم.
ملی‌گرایی شرک آلود
امام جمعه موقت تهران گفت: قرار دادن مکتب ایران مقابل مکتب اسلام همان ملی گرایی شرک آلودی است که امت اسلامی ما هرگز آن را نپذیرفته و نخواهد پذیرفت. آیت‌الله سید احمد خاتمی در خطبه دوم نماز جمعه این هفته تهران، اسلامیت را از ویژگی‌های برجسته انقلاب اسلامی دانست و گفت: به تعبیر امام راحل نهضت ما قبل از آنکه ایرانی باشد، اسلامی است.
خطیب جمعه تهران بیان کرد: اساسا ایران با اسلام هویت خود را پیدا کرد و اسلام خدمت بزرگی به ایران انجام داد که شهید مطهری به این موضوع در کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران به‌خوبی اشاره کرده است. امام جمعه قم هم در واکنش به سخنان رئیس دفتر رئیس‌جمهور در همایش ایرانیان مقیم خارج از کشور گفت: مسئولان باید مراقب باشند که حرف‌های نسنجیده نزنند تا دشمنان از آن برداشت دیگری داشته باشند.
به گزارش مهر، آیت‌الله سید هاشم حسینی بوشهری،امام جمعه موقت قم اظهار داشت: مسئولان و دست‌اندرکاران باید مراقب باشند که سخنی، حرکتی و کاری انجام ندهند که دشمنان از آن برداشت دیگری داشته باشند. وی سخنرانی بدون مطالعه قبلی را به‌عنوان یک آفت برشمرد و گفت: بنا نیست که هر چیزی به ذهنمان می‌رسد را مطرح کنیم. یک روز مکتب اسلام را مطرح نمی‌کنیم و مکتب ایران را مطرح می‌کنیم؛ این چه حرفی است؟ چرا در جامعه تشکیک و نگرانی ایجاد می‌کنید؟
به گزارش ایلنا، آیت‌الله عباس کعبی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز، با انتقاد از سخنان برخی از افراد در خصوص ایران و اسلام تاکید کرد: اندیشه‌ای که در پی اسلام ایرانی و دنبال مکتب سازی ناسیونالیستی برای اسلام است، اندیشه‌ای انحرافی است و در امتداد تفکر نهضت آزادی به شمار می‌آید.
