به گزارش همشهری‌آنلاین این قطعه بر اساس داستان زال در شاهنامه فردوسی تصنیف شده است و حمید متبسم آن را برای سازهای ایرانی و گروه کر تنظیم کرده است.
همین گزارش حاکسیت که پیش از این در روز پنجشنبه 31 تیرماه اجرایی تمرینی از این قطعه و قطعه ونوشه از آلبوم بامداد، در تالار رودکی با حضور گروهی از اهالی رسانه و جمعی از چهره‌های موسیقی انجام شده بود.
حمید متبسم پیش از اجرای این قطعه گفته بود:این پروژه در شش مجموعه دیباچه، زادن زال، سام و زال، سیمرغ و زال، بازگشت زال و «رودابه و زال» تهیه شده که در مجموع از بین بیش از 300 شعر حدود 60 شعر انتخاب شده که ارتباط داستانی هماهنگی با یکدیگر دارد.
این آهنگساز درباره انتخاب داستان زندگی «زال» را برای این پروژه گفت : من این داستان را به دلیل متنوع بودن این تراژدی که پیوند عمیقی با زندگی انسان دارد،انتخاب کردم اما در انتخاب اشعار محسن بنایی کمکم کرد. ما بخش‌هایی از شاهنامه را انتخاب کردیم که صرفا داستان‌های پهلوانی که برای بسیاری از مردم آشنا است، نباشد. زیرا شاهنامه به بخش‌های مهمی از زندگی انسان در تمام حالت‌ها می‌پردازد که در زندگی زال این تصاویر وجود دارد.
متبسم درباره دیگر پیچیدگی‌های کار بر اشعار فردوسی ادامه داد: اشعار فردوسی، توصیف برون است، برخلاف شاعران معنوی‌پرداز ما که همیشه از عشقی الهی سخن می‌گویند، شعر فردوسی از برون می‌گوید و داستان‌گونه است. بنابراین نمی‌توان شعر او را در کنار شعر شاعر دیگری گنجاند به همین دلیل اگر آهنگساز کارش را با شعر فردوسی شروع کند، باید با او هم تمام کند و همه اینها کار بر اشعار فردوسی را پیچیده می‌کند و اینچنین بود که آهنگسازی این پروژه سه‌سال و هشت‌ماه طول کشید و من باید از مشاوری ادبی کمک می‌گرفتم که دکتر محسن بنایی از روز اول در این پروژه همراه من شد.
محمدرضا درویشی،رهبر ارکستر نیز در این نشست گفته بود:پروژه موسیقایی سیمرغ یک موسیقی پلی فونیک(چند صدایی)است که حمید متبسم آن را بدون هیچ ترسی،برای بزرگترین و حرفه‌ای ترین ارکسترنوشته است.
وی درباره سازبندی پروژه سیمرغ هم گفت: در این ارکستر به جز ساز مثلث از هیچ ساز غیرایرانی دیگری استفاده نشده، سازهای این ارکستر شش تار، سه عود، سه بم‌تار، شش کمانچه، سه قیچک آلتو و دو قیچک تنور، و یک سنتور را شامل می‌شود که سه نوازنده ساز کوبه‌ای ، هشت خواننده کر زن و مرد و یک تک‌خوان که همایون شجریان است، ما را همراهی می‌کنند به طوری که یک گروه 40 نفره روی صحنه اجرای این موسیقی را برعهده دارند که این کار هم برای ارکستر و هم برای رهبر آن کاری بسیار دشوار است.
درویشی افزود:یک زمانی شما موسیقی را برای ارکستر سمفونیک تهران می نویسید که سعی می کنید یک قطعه روان بنویسید اما شما یک زمان برای یک ارکستر خارج از کشور این کار را می کنید که دیگر آن زمان ترسی برای نوشتن ندارید اما به جرات می توانم بگویم که متبسم در این پروژه موسیقایی از دشوارترین،پیچیده ترین،تغییرات سرعتی استفاده کرده اند که این کار برای من به عنوان رهبر و ارکستر سخت و دشوار کرده است.
درویشی که در زمینه آهنگسازی و پژوهش‌موسیقایی تجربه‌های فراوانی دارد درباره قطعه سیمرغ گفت:من از دو منظر می توان پروژه سیمرغ را تشریح کنم؛یکی از موضع یک آهنگساز و از موضع کسی که از آبان‌ماه تا به امروز مسوول اداره ارکستر بوده است که م یتوان بگویم این موسیقی اتفاقی ویژه، نو و مبارک در موسیقی ایران است. وی افزود: اما از نگاه یک آهنگساز باید بگویم که سیمرغ یک موسیقی چندصدایی در عین روانی، بسیار ساده و بدون اغراق است. هیچ اغراقی بر سازبندی یا استفاده از صداهای نامأنوس سازها و یا ترکیب شعر و موسیقی و ... نیست . به گفته درویشی، سادگی، جسارت و نبود اغراق و در عین حال پیچیدگی که در ذات خود این موسیقی وجود دارد را هم به حمید متبسم و هم به جامعه موسیقی ایران تبریک می‌گویم.
او همچنین اضافه کرد: اگر کمی به گذشته برگردیم ارکسترهای سازهای ملی،مضرابی یا ترکیباتی که فقط از سازهای ایرانی استفاده کرده‌اند، ساختار دیگری داشتند. معمولا یا تمام ارکستر به شکل یک‌صدایی اجرا می‌شد یا اگر صددرصد یک‌صدایی نبود،همراه با اضافه شدن خط‌های بسیار کمرنگی نسبت به خط اصلی بود. در حالی که پروژه سیمرغ موسیقی چندصدایی است. البته در سال‌های اخیر چند تجربه دیگر هم انجام شده که خیلی جالب نبوده است.
همایون شجریان که بعد از مطرح شدن نام پدرش برای اجرای این کار به جای پدر به این کار پیوست گفت: این کار ویژگی‌ها و تناسبات خود را دارد. مانند آهنگسازی برای خواننده هم بخش‌های متفاوتی را به همراه دارد. ضمن اینکه اثر از نظر لحن خواننده به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شود. جایی لحن سرخوشانه است و گاهی غمگین و ...، همه این حالت‌ها باید دقیق اجرا شود تا نظرات آهنگساز را به شنونده منتقل کند. این خواننده که سال گذشته در پروژه اپرای عروسکی «مولوی» با بهروز غریب‌پور همکاری داشته است، در پاسخ به پرسشی درباره تأثیر و کمک اپرای «مولوی» در پروژه «سیمرغ» گفت: آن کار استودیویی و شرایط ضبط‌ش هم بسیار متفاوت بود. از آنجا که در مدت بسیارکوتاهی آماده شد، فرصت چندانی برای تجربه‌اندوزی در آن فرم از کار را به من نداد. بنابراین «سیمرغ» اولین تجربه من در این شکل است. شاید کمکی که آن پروژه در اینجا به من می‌کند این است که تفاوت‌ها را در لحن، پررنگ‌تر نشان دهد.
همایون شجریان در پایان در پاسخ به پرسشی درباره اجرای حماسی اشعار توضیح داد: در بعضی بخش‌ها لحن حماسی وجود دارد، جایی که در ارایه ملودی و کلام لازم باشد پرانرژی باشیم، به صورت حماسی اجرا می‌شود
