و تجربه مدیریت شهری تهران در حوزه مقابله و کاهش مخاطرات ناشی از سوانح طبیعی از جمله طرح «تخلیه امن اضطراری محلات» و طرح « ایجاد گروه‌های داوطلب واکنش اضطراری محله» (دوام) در این همایش جهانی ارائه شد و در عین حال شهر تهران با هدف بهره‌مندی جهانی در زمینه توانمند‌سازی و مقاوم‌سازی شهری و پیشگیری از خطرات ناشی از وقوع حوادث طبیعی به کمپین (پویش) جهانی کاهش خطرپذیری پیوست. در این ارتباط با مهندس فاطمه صالح، معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران که در این کنفرانس جهانی حضور داشته است گفت‌وگویی انجام داده‌ایم می‌خوانید.
- کنفرانس جهانی کاهش خطرپذیری سوانح طبیعی که چندی پیش در شهر داووس سوئیس برگزار شد و کمپین جهانی شکل گرفته در آن چه اهدافی را دنبال می‌کرد؟
این کمپین جهانی که با عنوان «شهر من، شهر مقاوم» در کنفرانس جهانی کاهش خطرپذیری در داووس سوئیس برگزار شد، اهدافی چون پیش‌بینی و اتخاذ اقدامات عملی از سوی نهادهای ملی، منطقه‌ای و نیز شهرداران و مدیران شهری در حوزه مقاوم‌سازی و کاهش خطرپذیری در مسیر تحقق توسعه پایدار در عرصه زندگی شهری را دنبال می‌کند. کنفرانس بین‌المللی خطرپذیری و بحران با نام اختصاری آی.دی.آر.سی( IDRC )یکی از سه رکن مجمع جهانی خطرپذیری داووس جی.آر.اف(GRF ) است که خردادماه امسال در شهر داووس سوئیس برگزار شد.
کنفرانس 2010 با شعار «از فکر تا عمل» با هدف دستیابی به راهکار‌های مناسب جهت مدیریت خطرپذیری و کاهش ریسک و بحران‌های طبیعی و همچنین سازگاری با تغییرات آب و هوایی برگزار شد.
این کنفرانس به‌دنبال ایجاد عرصه و جایگاه مناسب برای برقراری و استمرار ارتباط و تعامل مثبت و انتقال تجارب میان متخصصان، مهندسان، دانشمندان و سیاستگذاران بخش دولتی و خصوصی، جوامع محلی و سازمان‌های مردم‌نهاد در سطح بین‌المللی است.
رویکرد این کنفرانس مبتنی بر تدوین و تبیین سیاست‌ها و برنامه‌های یکپارچه و اثربخش مرتبط با کاهش خطرپذیری و حوادث پیش روی جامعه جهانی از طریق به کارگیری مشارکت جامع و فراگیر در سطوح بین‌المللی و تعمیم و اجرای آن در سطح ملی است. محور‌های کنفرانس2010 شامل کاهش خطرپذیری و مدیریت بحران، محیط‌زیست، منابع و تغییرات آب و هوایی، علم و آموزش، مدیریت ریسک و جامعه و سلامت است.
- از دستاوردهای این کنفرانس بگویید و اینکه سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران برای حضور موفق چه اقداماتی انجام داد؟
به‌منظور ارتقای سطح کیفی فعالیت‌های سازمان و نزدیک‌کردن آنها به استاندارد‌های بین‌المللی، مقالات مرتبط با فعالیت‌های اجرایی و در دست اقدام سازمان ارسال شد که پس از بررسی هیات داوران«طرح تخلیه امن اضطراری محلات شهر تهران» و طرح «اهمیت مشارکت مردمی در مدیریت بحران» با محوریت معرفی برنامه دوام «ایجادگروه‌های داوطلب واکنش اضطراری محله» مورد تائید قرار گرفت و نمایندگان سازمان برای ارائه مقالات و شرکت در این کنفرانس عازم داووس شدند.
حضور در این کنفرانس فرصت مغتنمی برای هم اندیشی و کسب تجربیات به روز متخصصان بین‌المللی بود و می‌توان از رویکرد‌ها و تجربیات سایر کشور‌ها در برنامه‌ریزی و اجرای طرح‌های مدیریت خطرپذیری و کاهش ریسک استفاده کرد که در این راستا ایجاد شبکه اطلاع‌رسانی و همبسته میان متخصصان و کارشناسان بین‌المللی از اهمیت خاصی برخوردار است.
900کارشناس از 100 کشور جهان به همراه مقامات بلندپایه از کشور‌هایی چون گامبیا، اوگاندا، هند، چین، اندونزی و... در این کنفرانس حضور داشتند. این کنفرانس فرصت خوبی برای طرح کمپین جهانی کاهش خطرپذیری و اهداف آن بود که با عنوان شهر من، شهر مقاوم شکل گرفت و شهرهایی از برخی کشور‌ها از جمله شهر تهران از ایران به عضویت این کمپین درآمدند. در واقع هدف تهران از پیوستن به این کمپین بین‌المللی، بهره‌مندی جهانی در زمینه توانمند‌سازی و مقاوم‌سازی شهری و پیشگیری از خطرات ناشی از وقوع حوادث طبیعی است. این کمپین اهدافی چون پیش‌بینی و اتخاذ اقدامات عملی از سوی نهادهای ملی- منطقه‌ای و نیز شهرداران و مدیران شهری در حوزه مقاوم‌سازی و کاهش خطرپذیری در مسیر تحقق توسعه پایدار در عرصه زندگی شهری را دنبال می‌کند.
یکی از نکات قابل توجه در این کنفرانس، حضور چشمگیر متخصصان و کارشناسان ایرانی از سراسر جهان بود. به‌عنوان مثال استادان ایرانی از کشور‌هایی چون فرانسه، کانادا و سوئد و دیگر کشور‌ها در این کنفرانس حضور داشتند.
همچنین یکی از موضوعات مسرت بخش و افتخارآمیز، احراز پست‌های کلیدی در رده مدیریتی متخصصان توسط این کارشناسان ایرانی در کشور‌های محل اقامت آنها بود. به‌عنوان مثال آقای دکتر محاسب از دانشگاه صنعتی زوریخ(ETHZ) در این کنفرانس حضور داشت. وی سال‌هاست که مسئولیت آزمایشگاه بتن و مقاومت مصالح و همچنین کرسی استادی این دانشگاه را بر عهده دارد. بازدید از این دانشگاه نیز فرصت مناسبی برای آشنایی با دستاورد‌ها و روش‌های اجرایی بهسازی لرزه‌ای بود که به‌صورت موردی توسط ایشان در بخشی از دانشگاه به مورد اجرا در آمده بود.
- هدف از تبیین نکات ده‌گانه این کمپین که به‌عنوان عناوین راهبردی آتی پیش‌نیاز اقدامات مورد توجه کشور‌های عضو قرار گرفت چیست؟
نکات ده‌گانه مورد تأکید این کمپین را می‌توان مبتنی بر اولویت‌های مدون، راهبردی و استراتژیک پیمان«هیوگو» دانست. این نکات برای توانمند‌سازی جوامع و ملل در حوزه مدیریت بحران و کاهش خطرپذیری به این شرح اعلام شد: سازماندهی و هماهنگی به‌موقع جهت شناسایی و پذیرش خطرپذیری شهری و کاهش آن با رویکرد مشارکت گروه‌های شهروندی و نهادهای جامعه‌مدنی مبتنی بر ایجاد ساختار پیوسته و شبکه هماهنگ، آگاهی و شناسایی نهادهای مسئول در این حوزه و آگاه‌سازی آنان نسبت به نقش و وظایف ذاتی‌شان و ارتقای آمادگی لازم در جهت کاهش خطرپذیری بلایا، تخصیص بودجه و اعتبار مالی لازم در برنامه‌های کاهش خطرپذیری و بحران، پیش‌بینی راهکار‌های تشویقی و ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، خانواده‌های کم درآمد، انجمن‌ها و مشاغل آزاد در بخش مسکن و ارتقای کیفیت ساخت و ساز در مقابل بحران‌های پیش‌رو، بهنگام‌سازی داده‌های مرتبط با خطرات و آسیب‌پذیری‌ها، ارزیابی خطر‌پذیری‌ها و استفاده از این اطلاعات و داده‌ها به‌عنوان مبنای سیاستگذاری در برنامه‌های مرتبط با توسعه‌شهری، سرمایه‌گذاری در جهت حفظ و نگهداری زیر‌ساخت‌های حیاتی در راستای کاهش خطرپذیری مانند پیش‌بینی سیستم زهکشی سیل و سازگاری با تغییرات آب و هوایی محتمل درصورت لزوم، ارزیابی ایمنی مدارس و تسهیلات بهداشتی و افزایش ظرفیت‌های موجود درصورت نیاز، ضرورت تهیه، تدوین و تنظیم ضوابط و آیین‌نامه‌های کاربردی و الزامات اجرایی برای مقاوم‌سازی ساختمان‌های آسیب‌پذیر و برنامه‌ریزی نحوه کاربری زمین، مکان‌یابی زمین‌های ایمن برای اسکان شهروندان کم‌درآمد و درصورت امکان بهبود و تأمین تسهیلات و تأسیسات شهری در محدوده‌های اسکان غیررسمی در محور‌های حاشیه‌‌نشین شهر‌ها.
- اشاره کردید که نکات ده‌گانه مورد توجه کمپین مبتنی بر اولویت‌های پیمان هیوگو است، می‌توانید در این مورد بیشتر توضیح دهید.
این طرح‌ها و برنامه‌های اجرایی مبتنی بر اولویت‌های مدون پیمان هیوگو است که در نخستین اجلاس جهانی کاهش خطرپذیری در برابر بحران در سال2005 در کوبه ژاپن مطرح شد و مورد تائید قرار گرفت که این سرآغازی برای ایجاد شبکه جهانی کاهش خطرپذیری بود. از آن سال تاکنون کشور‌های عضو جامعه جهانی کاهش خطرپذیری در برابر بحران، هر 2سال یک‌بار گرد هم می‌آیند تا تجارت و پیشرفت‌های حاصله را با یکدیگر به بحث و تبادل آرا بگذارند.
در این اجلاس مجموعه اهداف راهبردی و اولویت‌های اجرایی مرتبط با کاهش خطرپذیری در راستای افزایش توانمندی و آمادگی رویارویی ملل و کشور‌های دنیا تهیه و تدوین و برای اجرا در فاصله زمانی سال2005 تا 1015 به کشور‌های عضو ابلاغ شد. هدف از این اجلاس رسیدن به درک مشترک درخصوص اقدامات مرتبط با کاهش خطرپذیری و به کارگیری روش‌های هماهنگ و یکسان با رویکرد بومی برای کاهش خطرپذیری است.
