آلودگی صوتی در مناطق مسکونی باید تا 55دسی‌بل باشد اما در تهران به 60، 65 و گاهی اوقات 70دسی‌بل هم می‌رسد. آلودگی صوتی ارمغان رشد بی‌رویه جمعیت در کنار توسعه صنعتی و تکنولوژیک در شهرهای بزرگ است که رفع آن امروزه یکی از اولویت‌های اصلی مدیریت مدرن شهری محسوب می‌شود.
شرکت کنترل کیفیت هوا ،وابسته به شهرداری تهران اخیرا نصب دیوارهای صوتی در اطراف بزرگراه‌ها و در مناطقی که در معرض آلودگی شدید صوتی قرار دارند را در دستور کار خود قرار داده است؛ دیوارهایی که تا حد زیادی از اثرات منفی آلودگی صوتی روی ساکنان منطقه می‌کاهد.یوسف رشیدی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا می‌گوید: تا پایان سال‌جاری 11 ایستگاه سنجش آلودگی صدا در تهران نصب و راه‌اندازی خواهد شد که با نصب این ایستگاه‌ها، شبکه ایستگاه سنجش آلودگی صدا در تهران تکمیل می‌شود. امکان سنجی برای نصب دیوارهای صوتی در تمام بزرگراه‌های کشور انجام و هزینه‌ها، جنس و نوع این دیوارها بررسی شده ونصب آن آغاز شده است.
اگرچه نصب دیوار صوتی در بخشی از بزرگراه کردستان به طول 2کیلومتر حدود 4میلیارد تومان و در فضای باز حدفاصل تونل کوچک و تونل بزرگ رسالت نصب دیوار صوتی شفاف حدود یک میلیارد تومان هزینه در بر خواهد داشت اما با این حال، پیش‌بینی می‌شود با نصب این دیوار صوتی، تراز صوتی واحدهای مسکونی 10 تا 15دسی‌بل کاهش یابد.
صدا‌گیرهایی از جنس شیشه
نصب دیوارهای صوتی در اطراف بزرگراه‌ها و در مناطقی که در معرض آلودگی شدید صوتی قرار دارند، تا حد زیادی از اثرات منفی آلودگی صوتی روی ساکنان منطقه می‌کاهد. رشیدی در این باره می‌گوید: از‌جمله راهکارهای موجود به‌منظور کاهش سر و صدا و تأمین آرامش ساکنان واحدهای مسکونی اطراف بزرگراه‌ها، احداث دیوار عایق صوتی در امتداد معابر بزرگراهی است. بخشی از بزرگراه کردستان با کاربری مسکونی از آسیب‌پذیرترین نقاط بزرگراهی از نظر آلودگی صوتی است که این بخش از بزرگراه کردستان به‌عنوان نخستین نقطه برای نصب دیوار صوتی انتخاب شد.
دیوارهای صوتی در اطراف اتوبان‌ها و مسیرهای پرترددی که در کنار منازل مسکونی واقع است، ساخته و تا حد زیادی موجب کاهش آلودگی صوتی می‌شود. در این دیوارها از مواد مختلفی چون بتون،آجر و ترکیبات فلزی و مواد شفاف پلیمری استفاده می‌شود که می‌تواند تا 15دسی‌بل یا بیشتر به کاهش آلودگی صدا کمک کند. یک نمونه از دیوارهای صوتی، در محدوده پارک وی در نزدیکی پایانه مسافربری اتوبوس‌ها ساخته شده و قرار است دیوار دیگری ابتدای اتوبان کردستان نصب شود. به گفته او نصب دیوار عایق صوتی به‌طور متوسط میزان آلودگی صوتی را 10دسی‌بل کاهش می‌دهد.
رشیدی همچنین در مورد امکان سنجی نصب دیوارهای عایق صوتی در بزرگراه‌ها و خیابان‌های اصلی تهران می‌گوید: پیش از نصب دیوار عایق صوتی، ارتفاع دیوار و تأثیر آن بر میزان کاهش صدا توسط نرم‌‌افزارهای مدل‌ساز آلودگی صوتی به دقت اندازه‌گیری می‌شود.
با این کار حساس‌ترین مناطق تهران از نظر میزان آلودگی صوتی شناسایی می‌شوند که مناطق مسکونی نزدیک به فرودگاه‌ها و بزرگراه‌های شهر، در اولویت قرار می‌گیرند. به‌عنوان نمونه ساکنان اطراف فرودگاه مهرآباد تهران، در معرض اثرات زیانبار آلودگی صوتی ناشی از حرکت هواپیماها هستند. آلوده‌ترین بخش‌های تهران از لحاظ آلودگی صوتی، مناطق مرکزی و پرترافیک شهر، مناطق جنوبی و پرجمعیت به‌خصوص مناطقی که ریل راه آهن از آنها می‌گذرد یا در مسیر پرواز هواپیماها هستند،است. تهرانسر، میادین پرتردد از جمله میدان توحید، میدان انقلاب، میدان آزادی و قسمت‌های دارای بزرگراه‌های متعدد بیشترین آلودگی صوتی را دارند.
برخی از کشورها پس از موفقیت در کاهش آلودگی هوا، به مقابله با معضل آلودگی صوتی پرداخته و در این راستا به انجام راهکارهایی همچون نصب دیوارهای صوتی در اطراف بزرگراه‌ها و دور کردن مناطق حساس مانند بیمارستان‌ها از محل آلودگی صوتی دست زده‌اند. امروزه در کشورهای پیشرفته دنیا جهت اجرا و ساخت اتوبان‌ها و مناطق حساس به سر و صدا مانند مدارس و بیمارستان‌ها از نقشه‌های صوتی استفاده می‌کنند.
تهران یکی از آلوده‌ترین شهرها در زمینه آلودگی صوتی است که البته میزان آلودگی صوتی در مناطق مختلف آن متفاوت است. براساس بررسی‌های صورت گرفته منطقه 6 آلوده‌ترین منطقه از نظر آلودگی صوتی است. 470 مرکز آموزشی و 138 مرکز درمانی در این منطقه در معرض آلودگی صوتی قرار دارند و پس از این منطقه به‌ترتیب مناطق 10، 11، 12، 7، 13، 3، 19، 18 و 2 پر سر و صداترین مناطق پایتخت هستند.
صداهای ناهنجار، ارمغان شهرنشینی
آلودگی صوتی یکی از معضلات توسعه شهرها و شهرنشینی است. احداث بزرگراه‌های درون‌شهری و خیابان‌ها، آلودگی صوتی ناشی از سیستم حمل‌ونقل را افزایش می‌دهد. رشد بی‌رویه جمعیت در کنار توسعه صنعتی کلانشهرها، مشکلات عدیده‌ای برای شهرنشینان به ارمغان آورده که آلودگی صوتی یک مورد از مهم‌ترین معضلات زیستی آن است.
سرو صدای ناشی از محیط کار، محیط‌های نزدیک به فرودگاه‌ها، ساخت و ساز، ماشین آلات صنعتی و... همگی جزو منابع تولید‌کننده آلودگی صوتی به شمار می‌روند اما در تهران خودروها مهم‌ترین منابع آلودگی صوتی هستند؛ حجم بالای ترافیک ساکن، عدم‌تفکیک کاربری‌ها، تردد خودروهای باری، رعایت نکردن الگوهای مناسب رانندگی، وجود کارگاه‌های صنعتی پراکنده، تردد خودروهای فرسوده، موتورسیکلت‌ها و وجود فرودگاه و راه‌آهن از جمله منابع آلودگی صوتی است.
ایجاد دیواره‌های صوتی در بزرگراه‌ها و معابر، یکی از روش‌های کاهش آلودگی صوتی است که به جلوگیری از انتشار یا دریافت آلودگی صوتی کمک می‌کند. علاوه بر آن عایق‌بندی دیوار واحدهای مسکونی و صنعتی، استفاده از مواد جاذب صوت در سازه‌های شهری و پنجره‌ها و درهای منازل، استفاده از شیشه‌های دوجداره در معماری ساختمان‌ها، رعایت فاصله قانونی مکان‌های مسکونی از منابع تولید آلودگی صوتی نظیر معابر پرتردد، ایجاد موانع بتنی، شیشه‌ای، طبیعی یا فضای سبز در حاشیه منازل مسکونی یا بزرگراه‌ها بخشی از این روش‌های کاهنده آلودگی صوتی هستند.
نصب عایق‌های صوتی در بزرگراه‌ها یا ایجاد فضای سبز حجیم در حاشیه معابر یا منازل حداقل ۱۰ دسی‌بل از میزان آلودگی‌های صوتی می‌کاهد. ایجاد تپه‌های کوچک سبز در حاشیه بزرگراه‌های پرتردد نیز که در این حوزه تنها اقدام شایع در معماری شهری ترافیکی محسوب می‌شود، روشی مؤثر و مطلوب است.
اصواتی برای تهدید بقا
آلودگی صوتی صدای ناخواسته‌ای است که سبب آسیب جسمی یا روانی به انسان می‌شود. واحد اندازه‌گیری صوت دسی‌بل (dB) است که یک مقیاس لگاریتمی است.
هر 10دسی‌بل افزایش نشانگر 2برابر شدن تراز صوت است. واحد دسی‌بل در شبکه وزنی dBA بر فرکانس‌هایی که گوش انسان به آنها حساس است و به‌خوبی با ادراک انسان از بلندی صوت ارتباط دارد، تأکید می‌کند. ترازهای معمولی صوت از 30 تا 90دسی‌بل است اما اکنون بنابر آمارهای ارائه شده از سوی شهرداری تهران، این میزان بیش از استاندارد است.آلودگی صوتی سلامت و بقای موجودات زنده را تهدید می‌کند.
میزان عوارض جسمی و روحی این نوع آلودگی بر انسان به‌ویژه در محیط شهری به اندازه‌ای است که برای آن، استانداردهای فنی و بین‌المللی تعیین شده است و دولت‌ها و متولیان شهری اصولا به رعایت آنها ملزم هستند. در شهری نظیر تهران میزان این آلودگی فراتر از حد مجاز است و طبق بررسی‌های فنی پراکنده، برخی نقاط در مرحله بحرانی و خطرناک به سر می‌برند.
هزینه‌های سنگین و جبران‌ناپذیر آلودگی صوتی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، رفاهی، بهداشتی ، درمانی و... نیز قابل انکار نیست. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال1996 که در آن هزینه‌های اجتماعی سالانه استفاده از خودروها در آمریکا براساس داده‌های سال1990 محاسبه شد، هزینه آلودگی صوتی از 100میلیون تا 40میلیارد دلار متغیر است.
در بخش حمل‌ونقل هوایی نیز برآوردهایی انجام شده که براین اساس، هزینه ناشی از آلودگی صوتی به ازای برخاستن و فرود آمدن هر هواپیما در اروپا بر حسب نوع آن حدود 150 تا 2805 یورو محاسبه شده است.
اگرچه تاکنون اینگونه مطالعات در کشور ما صورت نگرفته و سوابقی جهت مقایسه با دیگر کشورها در این زمینه وجود ندارد، با این حال ارقام و موارد یادشده می‌تواند چشم‌اندازی کلی از وضع کنونی آلودگی صوتی را به تصویر بکشد.
