عبدالرضا شیخ‌الاسلامی که معتقد به شعار «هر ایرانی، یک حرفه» است، نرخ بیکاری در کشور را 3/11درصد اعلام کرده بود. متعاقب آن معاون وزیر کار سهم اشتغال استان‌ها در سال جدید را اعلام کرد تا هر یک از استان‌ها براساس تعداد سهم اشتغال خود برنامه‌ریزی کنند.
به گفته حمید عبدالوهاب، میزان سهم هر استان با حضور استانداران و مسئولان اداره کار تعیین شد و استان تهران با حداقل 100هزار، خوزستان با 82 هزار و 800 و اصفهان با
80 هزار شغل، بیشترین سهم را دارند.
بسیاری از مسئولان استان‌ها مهم‌ترین دغدغه خود را ایجاد اشتغال و رفع معضل بیکاری می‌دانند. مسئولان استان‌هایی که هیأت دولت هنوز سفر سوم خود را به آنجا آغاز نکرده است، سعی دارند طرح‌ها و پیشنهادهایی را برای بررسی و تصویب در برنامه کاری هیأت دولت بگنجانند تا مشکل بیکاری در حوزه‌های مدیریتی آنها کاهش یابد.
با این نگاه است که معاون فرماندار دامغان از مدیران دستگاه‌های اجرایی استان خواست که موضوع رفع معضل بیکاری و ایجاد اشتغال را سرلوحه ارائه پیشنهادهای دور سوم سفر هیأت دولت به استان سمنان قرار دهند. به گفته حسین نظریان، یکی از خواسته‌های مردم از مسئولان پایین آوردن نرخ بیکاری و ایجاد اشتغال است. او به همکاران خود پیشنهاد کرد که درصورت ارائه طرح و برنامه مشخصی می‌توانند بودجه بیشتری به‌دست آورند.
اشتغال، موضوعی فرابخشی
معضل بیکاری چیزی نیست که کسی بخواهد به‌راحتی از کنار آن بگذرد. آسیب‌های فراوان اجتماعی که از این معضل سرچشمه می‌گیرد به‌گونه‌ای است که گاه حتی این مشکل در سایه مشکلات جانبی آن قرار می‌گیرد؛ موضوعی که استاندار قم از آن به‌عنوان یک درد غم‌انگیز یاد کرد.
به نظر موسی‌پور، مشکل اشتغال، موضوعی فرابخشی است. به همین دلیل از مسئولان خواست که به ایجاد اشتغال تنها به‌عنوان یک وظیفه اداری نگاه نکنند. بیکاری جوانان از نظر او دردناک و غم‌انگیز است، زیرا معضل بیکاری، خانواده‌های زیادی را در جامعه با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو کرده و آسیب‌های جدی زده است.آنچه از سخنان مسئولان کار یا نهادهای کارآفرین برمی‌آید، یکی از راه‌های ایجاد کار برای بیکاران ، راه‌اندازی بنگاههای زودبازده است.
استان تهران سال گذشته برای اجرای طرح بنگاههای زودبازده 160میلیارد تومان سهمیه داشت، اما به گفته علی‌رضا مظهری، رئیس اداره کل کار تهران، به‌علت محقق نشدن این اعتبار، طرحی به بهره‌برداری و عقد قرارداد نرسیده و اشتغالی در بخش بنگاههای زودبازده تهران ایجاد نشده است؛ گرچه به گفته او، براساس آمار سازمان تأمین اجتماعی، سال گذشته 200هزار شغل در این استان ایجاد شده است. این در صورتی است که در همین سال (88) نزدیک به 25هزار نفر کارگر بیکار شده در استان تهران از بیمه بیکاری استفاده کرده‌اند.
اما در کردستان که باید 21هزار شغل در سال جدید ایجاد شود، مدیرکل کار و امور اجتماعی این استان، از دستگاه‌های اجرایی و بانک‌های عامل استان خواست با همکاری و تعامل با یکدیگر، کارگروه اشتغال و سرمایه‌گذاری استان را یاری کنند تا با نیازسنجی، بررسی مشکلات و فراهم کردن بستر مناسب در راستای تثبیت اشتغال موجود و ایجاد 21 هزار فرصت شغلی جدید در کردستان حرکت کنند.
آنچه در این میان بیش از همه اهمیت دارد، ابراز امیدواری مسئولان استان‌ها برای ایجاد اشتغال در سال جدید است. در خراسان شمالی که نیمی از جمعیت آن در روستاها سکونت دارند، بخش کشاورزی به گفته مسئولان این بخش، 30 درصد ظرفیت اشتغال دارد.
به گفته سیدهادی سید، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان شمالی، سند اشتغال این استان در یک بازه زمانی 5ساله تدوین شده است که در مجموع در پایان سال 92 باید 11هزار و 32نفر در بخش کشاورزی مشغول کار باشند.
ساماندهی مشاغل خانگی
علاوه بر بخش کشاورزی، برخی معتقدند که ساماندهی مشاغل خانگی می‌تواند برای اشتغال لشکر بیکاران مفید باشد، به همین دلیل این طرح در مجلس به تصویب رسید.
حمیدرضا فولادگر، نماینده مردم اصفهان در مجلس معتقد است که با اجرا و تصویب طرح ساماندهی مشاغل خانگی اشتغال فراوانی برای افراد بیکار ایجاد می‌شود که کمک زیادی به معیشت خانواده‌ها می‌کند و افراد مشغول به کار در منازل مجوز رسمی برای ادامه فعالیت خود از ستاد دریافت می‌کنند.
مسئولان برخی از استان‌ها انتظار دارند که افراد با توجه به قابلیت‌های اقلیمی به کار گمارده شوند. مثلاً در کهگیلویه و بویراحمد مسئولان این استان امیدوارند با بهره‌برداری از طرح بزرگ آبرسانی سد کوثر به دشت لیشتر و خیرآباد زمینه اشتغال 3300 نفر فراهم شود. این در حالی است که استانداری این استان باید تا پایان سال 89، 12هزار و 500 فرصت شغلی ایجاد کند.
اما مدیرکل کار و امور اجتماعی استان قم امیدوار است در سال‌جاری 15هزار شغل جدید در این استان ایجاد شود. حسن رحمانی که نرخ 6/9 درصد بیکاری در استان قم را در مقایسه با میانگین 3/11 درصدی کشوری نرخ پایینی می‌داند، معتقد است بخش‌های کشاورزی و صنعت می‌توانند بیشترین اشتغال را در استان ایجاد کنند. البته رحمانی این را هم گفت که سال گذشته 11هزار و 500 شغل در استان ایجاد شده است.
در حالی نرخ بیکاری در قم بیش از 9 درصد اعلام می‌شود که نایب‌رئیس اول کمیسیون انرژی مجلس نرخ بیکاری در آبادان را بیش از 25درصد اعلام کرد. عبدالله کعبی معتقد است که با وجود این میزان بیکاری و زیرپوشش بودن 10 هزار خانوار در نهادهای حمایتی از جمله کمیته امداد امام(ره) و بهزیستی، برای آن باید چاره‌ای اندیشید. حال باید دید استان خوزستان می‌تواند با وجود بیکاری در برخی از شهرهای آن، در سال جدید برای 82 هزار و 880 نفر شغل ایجاد کند.
استان سمنان هم باید در همین سال 15هزار شغل دائم و 27 هزار شغل موقت ایجاد کند که 6 هزار شغل طبق تعریف سهم شغلی به شهرستان شاهرود اختصاص دارد.
به گفته مجتبی رحیمی، فرماندار شاهرود برای ایجاد یک شغل به‌طور میانگین به 25 میلیون تومان اعتبار نیاز است. با این حساب برای 15 هزار شغل باید 375 میلیارد تومان سرمایه داشت؛ گرچه به‌نظر او، در صورتی که 30 درصد این هزینه از سوی افراد تأمین شود، بقیه از طریق تسهیلات بانکی تأمین می‌شود. پرسشی که اینجا به ذهن متبادر می‌شود، این است که کسی که بیکار است چگونه می‌تواند این مبلغ را فراهم کند و در کدام‌یک از مشاغل مشغول شود تا بتواند به معنای واقعی کلمه شغل دائمی داشته باشد؟
البته ملک‌محمدی، نماینده مردم دامغان در مجلس نیز از افتتاح 19 کارخانه و اشتغال 400 نفر در دامغان در سال 89 خبر داد که می‌تواند بخشی از رقم پیشنهادی را پوشش دهد.
در حالی که در برخی از استان‌ها فقط نوید ایجاد شغل داده می‌شود، در اواسط فروردین امسال مدیرکل کار و امور اجتماعی آذربایجان غربی از راه‌اندازی بنگاههای زودبازده در این استان خبر داد که زمینه اشتغال بیش از 90 هزار نفر و جذب بیش از هزار میلیارد ریال اعتبار در این استان را فراهم کرد. ضمن آنکه این استان براساس سند تعهد اشتغال که از سوی وزیر کشور امضا شد، باید 39 هزار شغل جدید در تمام بخش‌ها و در قالب بنگاههای زودبازده و ادارات دولتی و بخش خصوصی فراهم آورد.
سهراب براندیشه، مدیرکل کار و امور اجتماعی استان کرمانشاه نیز اعلام کرد که سال گذشته از محل تسهیلات بنگاههای زودبازده و وجوه اداره شده 126میلیارد تومان طرح در کارگروه اشتغال و سرمایه‌گذاری استان مصوب شده است که از سوی بانک‌های ملی، کشاورزی و ملت پرداخت می‌شود. رئیس اداره تعاون شهرستان گنبدکاووس نیز برنامه‌های سال 1389 اداره متبوعش را اشتغال 1115 نفر در این شهرستان اعلام کرد و گفت که با سرمایه‌ای بالغ بر 330 میلیارد ریال زمینه اشتغال این افراد فراهم می‌شود.
این خبر خوش در حالی از سوی سیدحسین قاضوی عنوان می‌شود که قرار است 110شرکت تعاونی با پوشش 13هزار و 200 نفر در این شهرستان راه‌اندازی شود. ایجاد 29 هزار شغل شاید به ظاهر خیلی ساده باشد، اما مسئولان استان همدان می‌خواهند در سال جدید این تعداد از بیکاران را صاحب شغل کند. این رقم در برابر 100 هزار شغلی که اداره کار استان تهران تعهد دارد در سال جدید ایجاد کند، شاید خیلی هم زیاد نباشد.
به گفته رئیس اداره کار استان تهران، بخش خدمات سهم بیشتری در این زمینه دارد. کارشناسان می‌گویند ایران 3 میلیون و 200 هزار نفر بیکار دارد و سالانه 300هزار متقاضی شغل نیز به این تعداد اضافه می‌شوند. به اعتقاد آنها اگر سالانه 780 هزار شغل پایدار در کشور ایجاد شود، می‌توان به حذف بیکاری در چند سال آینده امید بست.
سه عامل سرمایه، منابع زیرزمینی و نیروی انسانی متخصص به‌عنوان عوامل توسعه کشورها محسوب می‌شود و در کشور ما نبود نیروی انسانی متخصص مهم‌ترین مانع بهره‌گیری صحیح از سرمایه و منابع زیرزمینی است.
حال باید تا پایان سال منتظر ماند و دید که آیا واقعا یک‌میلیون و 100 هزار نفر مشغول کار می‌شوند یا خیر.
