همشهریآنلاین - پروانه بندپی: همزمان با تشدید آلودگی هوا در کلانشهرها، آمار مراجعات کودکان به بیمارستانها به دلیل حملات آسم و عفونتهای تنفسی مثل سرماخوردگی و آنفلوآنزا هم بیشتر میشود. این موضوعی است که خود پزشکان و بیمارستانها هم آن را تایید میکنند. آلودگی هوا نه تنها بیماریهای تنفسی را تشدید میکند، بلکه میتواند روند بهبود آنها را طولانیتر نیز کند. کارشناسان هشدار میدهند تداوم این شرایط، خطر مزمن شدن مشکلات تنفسی در کودکان و باقی ماندن آثار آن در سالهای بعد را افزایش میدهد.
افزایش آمار مراجعات کودکان به بیمارستانها
دکتر سید احمد طباطبایی، فوق تخصص بیماریهای ریه کودکان و رئیس بخش ریه بیمارستان کودکان مفید تهران در گفتگو با همشهریآنلاین میگوید: «در فصل سرما که آلودگی هوا هم بیشتر میشود، آمار مراجعه کودکان به بیمارستان به دلایل منتسب به آلودگی هوا افزایش پیدا میکند. البته مراجعه کودکان به بیمارستان مستقیما به دلیل آلودگی هوا نیست. بلکه افزایش آسم، حملات آسم و عفونتهای تنفسی بیشترین دلایل مراجعه کودکان به بیمارستان است و علت آن آلودگی هوا است.»
دکتر طباطبایی میگوید: «البته نسبت دادن مستقیم مراجعه کودکان به بیمارستان به آلودگی هوا، موضوعی بسیار پیچیده است. با این حال، مطالعات اپیدمیولوژیک - یعنی بررسیهایی که بر اساس وضعیت مراجعات به بیمارستانها انجام میشود - نشان میدهد که با تشدید آلودگی هوا، میزان مراجعات کودکان هم افزایش پیدا میکند.» 
به گفته رئیس بخش ریه بیمارستان کودکان مفید تهران، «فاکتورهای تشدید آسم کودکان در مناطق مختلف متفاوت است. مثلا کودکانی که برای رفتوآمد به مدرسه، کنار بزرگراهها تردد میکنند، بیشتر دچار حملات آسم میشوند.»
ارتباط آلودگی هوا و شیوع بالای سرماخوردگی و آنفلوآنزا
عفونتهای تنفسی نیز در فصل سرما شیوع بیشتری مییابند و در صورت آلودگی هوا، این عفونتها شیوع بیشتری مییابد. به خصوص در میان کودکان. دکتر طباطبایی در این باره میگوید: «ما هر سال در فصل سرما شاهد شیوع عفونتهای تنفسی هستیم و نباید از این موضوع غافلگیر شویم. سرمای هوا، حضور در تجمعات، حضور کودکان در مدارس و تماس نزدیک آنها با یکدیگر، عدم رعایت نکات بهداشتی ازسوی کودکان و عدم پایبندی برخی خانوادهها به اصول بهداشتی، همگی دست به دست هم میدهند و باعث افزایش آمار عفونتهای تنفسی میشوند.»
رئیس بخش ریه بیمارستان کودکان مفید تهران ادامه می دهد: «عوامل متعددی در تشدید آلودگی هوا موثر است و این عوامل به تدریج و هر سال در حال اضافه شدن هستند؛ مثل استفاده گسترده از خودروهای شخصی در کلانشهرها، عدم بارندگیها، کیفیت پایین سوخت خودروها، فعالیت مداوم شوفاژخانههای آپارتمانها و افزایش دمای محیط. ما دیگر سرمای سالهای گذشته را در تهران تجربه نمیکنیم. حتی در ییلاقات برف به میزان کافی نمیبارد و میزان بارش باران هم به شدت کاهش یافته است. همه این عوامل در افزایش آلودگیها نقش دارند.»
روی موتورسواران هیچ نظارتی وجود ندارد
به گفته این فوق تخصص بیماریهای ریه کودکان، «آنچه میتواند در کاهش بیماریها و مشکلات مرتبط نقش داشته باشد، کنترل آلودگی هوا است. کاهش آلودگی هم محقق نمیشود مگر با همکاری مردم و تصمیمگیری و برنامهریزی صحیح مسئولان. برای مثال، باید تمهیدات مناسبی برای رفتوآمد مردم اندیشیده شود و توسعه حملونقل عمومی به معنای واقعی کلمه اجرا شود. همچنین لازم است نظارت مؤثری بر موتورسیکلتها وجود داشته باشد. در حال حاضر قوانین فقط درباره خودروها اجرا میشود و موتورسواران، با وجود افزایش بیرویه تعدادشان، عملاً از نظارتها مستثنا میمانند.»
در روزهای آلوده، کودک را به مدرسه نفرستیم؟
اما در آلودگی هوا چه باید کرد؟ آیا کودک خود را در روزهای آلوده به مدرسه و مهدکودک نفرستیم؟ دکتر طباطبایی پاسخ میدهد: «این اقدام به تنهایی، راه حل مشکل نیست. چون آلودگی هوا فقط به خیابان و سطح شهر محدود نمیشود و قطعاً به داخل خانهها هم نفوذ میکند. هرچند کاهش حضور کودکان در معرض مستقیم هوای آلوده میتواند تا حدی مؤثر باشد، اما درمان اصلی نیست. حل این مساله نیازمند یک خرد جمعی و انجام اقدامات اساسی است.»
آیا آلودگی هوا باعث ابتلا به آسم میشود؟
فوق تخصص بیماریهای ریه کودکان در ادامه و در پاسخ به این پرسش که آیا آلودگی هوا میتواند باعث ابتلای کودک به آسم شود، توضیح مهمی میدهد: «آسم یک بیماری چندعاملی است. ممکن است آلودگی هوا یکی از فاکتورهای محیطی تشدیدکننده باشد، اما معمولاً برای بروز آسم، یک زمینه قبلی وجود دارد که اغلب ارثی است و توسط محرکهایی تشدید میشود. این محرک میتواند آلودگی هوا، یک عفونت ویروسی یا استنشاق دود خاصی باشد. بنابراین ممکن است آلودگی هوا نقش آغازگر یا تشدیدکننده داشته باشد، اما به تنهایی عامل ایجاد آسم نیست.»
بیشتر بخوانید؛
-
آمار هولناک مرگومیر کودکان به دلیل آلودگی هوا
-
آلودگی هوا چطور باعث بروز بیماریهای تنفسی میشود؟
-
هشدار انجمن آسم و آلرژی: مازوتسوزیها را متوقف کنید
مهمترین توصیههای آقای دکتر
رئیس بخش ریه بیمارستان کودکان مفید تهران در ادامه توصیههایی برای محافظت و مراقبت از کودکان در هوای آلوده مطرح میکند:
* کودکانی که بیمارند و حتی بزرگسالان بیمار در روزهای آلوده در خانه بمانند. چون آلودگی هوا بیماری را تشدید میکند.
* کاهش عفونتهای تنفسی ویروسی، نقش مهمی در کنترل وضعیت دارد. بنابراین کودکانی که واجد شرایطند، باید هر سال واکسن آنفلوآنزا را دریافت کنند.
* رعایت بهداشت فردی از جمله شستوشوی دستها و استفاده از ماسک و خودداری از فرستادن کودک بیمار به مهدکودک و مدرسه از نکات مهمی است که خانوادهها گاهی به آن بیتوجهاند.
* در بسیاری از موارد به دلیل مشغله والدین، کودک بیمار به مهدکودک یا مدرسه فرستاده میشود؛ موضوعی که میتواند باعث انتشار بیماری شود. موضوع این است که این عفونتها در شرایط آلودگی هوا تشدید هم میشوند.
* در روزهایی که مدارس و ادارات به دلیل آلودگی هوا تعطیل میشوند، خانوادهها در خانه بمانند. ما گاهی شاهد اتفاق معکوس هستیم؛ یعنی شهر به دلیل آلودگی هوا تعطیل میشود، اما میزان رفتوآمدها در سطح شهر افزایش پیدا میکند! برخی خانوادهها تصور میکنند باید از این تعطیلی استفاده کنند و به انجام کارهای عقبافتاده خود بپردازند. درحالیکه افزایش رفتوآمدها در این روزها میتواند به یک معضل تبدیل شود.
* استفاده از ماسکهای معمولی در کاهش انتشار عفونتهای ویروسی مؤثر است، اما در جلوگیری از ورود آلایندههای هوا به دستگاه تنفسی تأثیر محدودی دارد. چون ذرات آلاینده، بسیار ریز هستند و با فیلترهای معمولی ماسکها مهار نمیشوند. با این حال، استفاده از ماسک بهتر از استفاده نکردن است.
* وقتی هوا آلوده است یا وقتی یک کودک مبتلا به آلرژی یا آسم در خانه دارید، اسفند و عود و عنبر ... دود نکنید. چون هم آلودگی را بیشتر میکند و هم باعث تشدید بیماری کودک میشود.
نظر شما