همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: تراشههایی جدید به نام نورومورفیک (Neuromorphic) وارد میدان شدهاند که وعده میدهند محاسبات پیچیده هوش مصنوعی را با کسری از انرژی ممکن سازند.
تصور کنید یک ربات انساننما با قدرت تصمیمگیری لحظهای که تنها با یک باتری کوچک موبایل کار میکند! این رؤیا به لطف تراشههای مغز مانند در آستانه تحقق است. این فناوری که محور تحولات ۲۰۲۶ خواهد بود، معماری رایانهها را برای همیشه تغییر داده و به هوش مصنوعی اجازه میدهد تا به مرزهای جدیدی از هوشمندی و استقلال دست پیدا کند.
مصرف انرژی نجومی
در حال حاضر، موتور محرک دنیای فناوری، هوش مصنوعی است؛ اما رشد این فناوری یک مانع بزرگ دارد: مصرف انرژی نجومی. مراکز دادهای که این هوشهای بزرگ را تغذیه میکنند، برق بسیار زیادی مصرف کرده و تأثیرات زیستمحیطی جدی ایجاد میکنند. به همین دلیل، محققان در مراکز پیشرفته علمی در آمریکا، اروپا و آسیا، تصمیم گرفتند از طبیعت الهام بگیرند. آنها بهجای ساخت پردازندههای سریعتر، به دنبال ساخت تراشههای هوشمندتر رفتهاند که دقیقاً مانند سلولهای مغز ما (نورونها) کار میکنند. این کشف که به نام محاسبات نورومورفیک شناخته میشود، نهتنها مشکل انرژی را حل میکند، بلکه دروازهای بهسوی ساخت دستگاههای کوچک، مستقل و فوقهوشمند در سال ۲۰۲۶ باز میکند. با ما همراه باشید تا ببینیم این «مغزهای سیلیکونی» چطور عمل میکنند و قرار است چه بخشی از زندگی روزمره ما را دگرگون کنند.
راز عملکرد مغز در دل تراشه
تراشههای سنتی مثل CPU و GPU از معماری قدیمی استفاده میکنند که در آن، محل ذخیره اطلاعات (حافظه) و محل پردازش اطلاعات (پردازنده) از هم جدا هستند. این جابهجایی دائم دادهها، باعث هدررفتن مقدار زیادی انرژی و کندشدن سرعت میشود.
اما تراشههای نورومورفیک از روشی کاملاً متفاوت استفاده میکنند:
حافظه و پردازش یکی میشود: در این تراشهها، واحد پردازش و حافظه در یک مکان ادغام شدهاند. این ایده دقیقاً شبیه مغز انسان است که نورونها همزمان هم اطلاعات را ذخیره و هم پردازش میکنند.
بیشتر بخوانید:
- رونمایی اینتل از بزرگترین کامپیوتر هوش مصنوعی جهان | کامپیوتری با نزدیکترین عملکرد مشابه مغز انسان
راهحل کممصرف برای هوش مصنوعی ۲۰۲۶
بزرگترین مزیت این تراشههای جدید، مصرف فوقالعاده پایین انرژی است. درحالیکه مدلهای بزرگ هوش مصنوعی فعلی به نیروگاههای کوچک نیاز دارند، تراشههای نورومورفیک میتوانند همان محاسبات پیچیده را با مصرفی در حد میلیوات (یعنی هزاران بار کمتر) انجام دهند.
ظهور هوش مصنوعی در دستگاههای کوچک (Edge AI): با این تراشهها، دیگر لازم نیست برای پردازش اطلاعات به دیتاسنترهای بزرگ و دوردست وصل شویم. هوش مصنوعی قدرتمند میتواند مستقیماً روی ساعتهای هوشمند، عینکهای واقعیت افزوده یا رباتهای کوچک مستقر شود.
دگرگونی در صنایع حساس
تأثیر این فناوری فراتر از رباتیک است و بهطور مستقیم صنایع حساس را هدف قرار میدهد:
پزشکی و سلامت: دستگاههای پوشیدنی کوچک میتوانند بهصورت دائمی و بدون نیاز به شارژ مکرر، الگوهای حیاتی بدن را در زمان واقعی تحلیل کرده و هرگونه ناهنجاری را تشخیص دهند.
وسایل نقلیه خودران: خودروهای خودران میتوانند دادههای سنسورها (دوربین و رادار) را با سرعت بسیار بالا و مصرف انرژی کم پردازش کرده و تصمیمات رانندگی را در کسری از ثانیه بگیرند که امنیت آنها را چندبرابر میکند.
هوشمند شدن جهان کوچک ما
محاسبات نورومورفیک یک تحول عظیم در معماری کامپیوترهاست که در سال ۲۰۲۶ به اوج خود میرسد. این تراشهها با تقلید از مغز انسان، نهتنها مشکل انرژی هوش مصنوعی را حل میکنند، بلکه امکان پیادهسازی قدرت تفکر رباتیک در کوچکترین و کممصرفترین دستگاهها را فراهم میکنند. این فناوری، نویدبخش جهانی است که در آن، هر دستگاهی در اطراف ما هوشمند، مستقل و سریع خواهد بود.
نظر شما