به گزارش همشهری آنلاین چندی است ساخت و ساز یک ساختمان مسکونی در منظر بصری گنبد سلطانیه موضوع احتمال حذف این بنای تاریخی از فهرست جهانی یونسکو را ایجاد کرده، زیرا طبق قانون، ساخت و ساز در حریم ابنیه تاریخی که به ثبت جهانی سازمان یونسکو رسیده است، ضوابط و شرایط خاصی دارد که در صورت رعایت نشدن این قوانین، یونسکو اثر تاریخی را از فهرست آثار ثبت شده خارج میکند.
- بیشتر بخوانید: گنبد سلطانیه؛ دانشنامهای از معماری اسلامی
جامعه محلی و بیاطلاعی از عظمت یک شهر تاریخی
یکی از کارشناسان و فعالان میراث فرهنگی ساکن زنجان معتقد است جامعه محلی یا به عبارتی جامعه میزبان باید مخالف چنین تخلفاتی باشد.
یحیی رحمتی با اشاره به اینکه این نوع تخلفات ضربات جیرانناپذیری به گنبد جهانی سلطانیه وارد میکند به همشهری میگوید: «به نظر میرسد این نوع تخلفات چندان جدی گرفته نمیشود. از دیدگاه من عظمت این گنبد برای جامعه محلی اثبات شده نیست وگرنه شاهد چنین تخلفاتی نبودیم.»
او درباره حضور هنرمندان و صنعتگران در شهر سلطانیه در قدیم میگوید: «روزگاری که ابوسعید، آخرین پادشاه ایلخانی از دنیا رفت. ۸هزار هنرمند و صنعتگر شهر سلطانیه را ترک کردند و این به ما گوشهای از عظمت شهر را نشان میدهد.»
رحمتی از انجام ۱۶ فصل کاوش در سلطانیه نیز اینطور میگوید: «هنوز کاوشهای باستانشناسی در شهر سلطانیه تمام نشده است و با وجودی که ۱۶ فصل کاوش انجام شده، یک ورق از آن منتشر نشده تا مردم شهر بدانند در چه بستری زندگی میکنند. از دیدگاه من سرمایهگذاری بیشتری باید درباره شناسایی هویت این شهر انجام شود و بعد شهرداری و میراث فرهنگی پای کار بیایند.»
رحمتی ساخت و ساز در منظر بصری گنبد زنجانیه را مشکل اصل همه سایتهای ثبت جهانی کشور میداند و یاد آور میشود: «این ساخت و سازها در حریم بصری گنبد سلطانیه قطعا جزو تخلفات است، زیرا سبب اغتشاش بصری شده و ما ملزم به رعایت ضوابط حاکم بر آثار ثبت شده هستیم.»
چشم به راه رسیدگی به پرونده قضایی
موضوع حریم منظری گنبد سلطانیه و ساخت و ساز یک ساختمان مسکونی را با مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی زنجان در میان میگذاریم. این پرسش مطرح است که چرا با وجودی که هرگونه فعالیت خارج از ضوابط مصوب میتواند جایگاه این اثر را در فهرست جهانی یونسکو با خطر جدی مواجه کند، ارتفاع این ساختمان مسکونی در منظر بصری گنبد سلطانیه سایه انداختهاست؟ علاوه بر این محدوده گنبد سلطانیه دارای حریم مصوب است و هرگونه ساختوساز در این محدوده نیاز به رعایت دقیق ضوابط دارد.
میکائیل موسوی به همشهری میگوید: «موضوع را از طریق دادگستری پیگیریکردیم. پرونده در شعبه دو دادگاه عمومی شهرستان سلطانیه است و حکم اجرایی دادگاه برای توقف عملیات ساختوساز صادر شده. ساختمانهای خارج از حریم گنبد سلطانیه نباید بیش از دوطبقه باشند و ساختمان مذکور با داشتن بیش از ۷ متر ارتفاع، حتما باید طبقاتی اضافی را تخریب کند.»
موسوی با اشاره به سفر اخیر سید رضا صالحی امیری، وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به زنجان افزود: «در جریان بازدید وزیر از استان زنجان قرار شد با اجرای طرحهای مرمتی جدید برنامههای توسعه گردشگری سلطانیه در مسیر رونق قرار بگیرد.»
گنبد سلطانیه از سه طرف محدود به عرصههای میراث فرهنگی است و فعالیتهای ساخت و ساز در این مناطق محدود شده. با این حال واگذاری زمینهای معوض به مالکان یا خریداری زمینها از سوی نهادهای دولتی، راهکاری برای پایان این کشمکشهاست.
گنبد سلطانیه یادگار دوره ایلخانیان در ایران و یکی از آثار ثبت شده کشور در فهرست میراث جهانی محسوب می شود، این گنبد به دست سلطان محمد خدابنده در قرن هشتم احداث شده است که هم اکنون بزرگترین گنبد آجری جهان به شمار می آید. این بنا ۴۰ کیلومتر دورتر از شهر زنجان است.
نظر شما