همشهری آنلاین: دکتر ابوالحسن نجفی، یکی از مترجمان نامی کتاب شازده کوچولو در میزگردی که درباره شصتمین سال نگارش این کتاب در شهر کتاب برگزار شد بااشاره به ترجمه های فارسی این اثر ، از برگردان فارسی احمد شاملو از این اثر انتقاد کرد.

به گزارش همشهری آنلاین، نجفی اصرار شاملو در به کار بردن زبان عامیانه که در دیگر ترجمه‌های شاملو نیز به چشم می‌خورد را مهمترین  اشکال کار او محسوب کردو گفت:  قصد ندارم از شاملو که بزرگ‌ترین شاعر معاصر ایران محسوب می‌شود بی‌دلیل ایراد بگیرم. مسلما شاملو در شاعری بی‌نظیر است، ولی مترجم خوبی نیست. بر خلاف اینکه آثاری که ترجمه کرده غالبا به عنوان کتاب‌های خوب معرفی می‌شود اما ترجمه‌های بدی است و نمونه‌اش این  اثر( شازده کوچولو) است.

وی با اشاره به انتشار ویراستهای متفاوت  ترجمه شاملو تصریح کرد:  چاپ اول ترجمه شاملو  ظاهرا در سال 1358 منتشر  شده است. عنوان کتاب مسافرکوچولو است و مترجم مقدمه‌ای بر این اثر نهاده ،اما در ترجمه سبک عامیانه را لحاظ کرده است. در تحریر دوم کتاب به عنوان شهریار کوچولو منتشر شد که در سال 1376 صورت گرفت و در این  تحریر مقدمه مترجم بی هیچ توضیحی حذف شده است. در تحریر سوم باز عنوان تغییر می‌یابد و به شازده کوچولو تبدیل می‌شود که این تحریر پس از درگذشت شاملو درآمد و به گمان من شاملو در خصوص این تغییر عنوان دخالتی نداشته است.

نجفی که به همراه شهرام اقبال‌زاده، بهمن نامور مطلق و سیما وزیر نیا در این میزگرد شرکت کرده بود  درباره دلایل خود برای برگردان فارسی این اثر گفت : ترجمه این کتاب به من پیشنهاد شد من در ترجمه آن مردد بودم چون اطمینان داشتم که چند ترجمه خوب از آن به زبان فارسی هست از جمله ترجمه محمد قاضی واحمد شاملو. به ترجمه‌هایی که از این کتاب صورت گرفته بود نگاهی کردم که غیر از ترجمه قاضی و شاملو عمدتا از انگلیسی صورت گرفته بود. ترجمه‌های  انگلیسی را مطلقا کنار نهادم چون در بهترین ترجمه‌ها معمولا 20 تا 30 درصد خصوصیت اصلی و ظرایف سبکی از میان می‌رود. این ضایعات در ترجمه از ترجمه گاهی به 50 درصد می‌رسد و علاوه بر این بسیاری از مفاهیم متن اصلی که در این ترجمه ممکن است ناپدید شود.

 نجفی با اشاره به رعایت مرتبه زبانی در امر ترجمه ادبی در خصوص ترجمه‌های صورت گرفته از شازده کوچولو اظهار داشت: اولین ترجمه‌ای که از شازده کوچولو به زبان فارسی صورت گرفت، در سال 1333 بود.  این کتاب بار دوم در مهر 1341 در کتاب هفته چاپ شد و چون مجله مخاطبان گسترده‌تری داشت به چاپ هفتم هم رسید در چاپ هشتم محمد قاضی در این ترجمه تجدید نظر کرد. تحریر دوم این کتاب در 1356 به دست آمد. در تحریر اول این کتاب از نگاه مترجم ، یک کتاب فلسفی است و با سبک ادیبانه ترجمه شده  است اما این کتاب ناشناخته ماند و از این کتاب نسخ معدودی به فروش رسید و دلیل این امر معلوم بود چون غالبا این کتاب را به عنوان کتاب قصه برای کودکان در نظر  می‌گرفتند اما شعر آغازین که از ملک‌الشعرای بهار آمده بود و روش به کار رفته در سبک ترجمه، سبب می‌شد از خریدن اثر منصرف شوند.

کسانی هم که به عنوان کتاب ادبی می‌خواستند این اثر را بخوانند، با توجه به عکس‌ها، آن را کتابی بچگانه می‌شماردند و بنابراین هیچ کدام توجهی نمی‌کردند. چاپ شدن این اثر در مجله باعث شناخته شدن آن شد و در تحریر مجدد،  قاضی در مقدمه کتاب اذعان می‌کند که ترجمه اول را نمی‌پسندد و یک بار دیگر این اثر را ترجمه کرده و کوشیده به متن اصلی نزدیک شود. در این مورد از حیث بازگرداندن سبک قاضی موفق بوده است. سبک شازده کوچولو زبان معمولی است که صبغه شاعرانه دارد. مترجم باید این نکته را در متن منعکس کند که قاضی در تحریر دوم به این امر نایل آمد اما اغلاطی بر اثر بدفهمی متن ایجاد شده و در ترجمه منعکس شده است.

 نجفی  با اشاره به مقبولیت جهانی این کتاب گفت: بیش از 160 ترجمه  از شازده کوچولو در جهان صورت گرفته و بیش از 500 بار این ترجمه‌ها تجدید چاپ شده است.

کد خبر 967
منبع: همشهری آنلاین

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز