به گزارش همشهری آنلاین، «رافائل گروسی» در گفت وگویی اختصاصی با برنامه «Face the Nation» شبکه «سیبیاس» علیرغم این ادعا که خسارتهای جدی به تأسیسات هستهای ایران پس از حملات اخیر وارد شده، تایید کرد که با وجود این آسیبها، ظرفیتها و دانش فنی هستهای ایران همچنان پابرجاست و تنها راهحل بلندمدت، مذاکرات دیپلماتیک است. گروسی همچنین نسبت به توقف همکاری ایران با بازرسان آژانس ابراز نگرانی کرد و بر لزوم بازگشت سریع بازرسان به سایتهای هستهای تأکید نمود.
برآورد دقیق خسارات به تاسیسات هستهای ایران مشخص نیست
گروسی در خصوص تاثیرات حملات اخیر آمریکا و رژیم صهیونیستی به تاسیسات هستهای ایارن گفت «همه توافق دارند که سطح خسارت بسیار جدی است. میتوان این موضوع را به روشهای مختلفی توصیف کرد ولی واضح است که آنچه بهویژه در تأسیسات فردو، نطنز و اصفهان رخ داده، یعنی مراکزی که ایران برای پردازش، تبدیل و غنیسازی اورانیوم داشت و هنوز تا حدی دارد، به طور قابل توجهی آسیب دیدهاند. بخشی از این تأسیسات هنوز پابرجاست، اما قطعاً این یک عقبنشینی مهم در توانمندیهای ایران است.»
آژانس باید به ایران بازگردد
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ارتباط با گامهای بعدی که ممکن است صورت بگیرد گفت «ما هنوز نمیتوانیم به طور قطعی درباره میزان دقیق خسارت نظر بدهیم، چون ایرانیها باید به محل برگردند، خرابهها را بررسی کنند و میزان آسیب را بسنجند. در نهایت آژانس باید برگردد، هرچند وظیفه ما ارزیابی خسارت نیست بلکه بازیابی دانش و اطلاعات درباره فعالیتها و دسترسی به مواد تولیدشده است که اهمیت بسیار زیادی دارد. این موضوع به مذاکرات وابسته است که ممکن است دوباره شروع شود یا نشود.»
بعد از اتفاقات تلخ اخیر، ارتباط با ایران آسان نیست
گروسی در خصوص ارتباط با نماینده ویژه ترامپ در مذاکرات با ایران استیو ویتکاف گفت «بله، قطعاً باید ارتباط داشته باشیم، چون اگر تلاشهای او که من کاملاً از آن حمایت میکنم موفق شود، به توافق یا تفاهمی میرسیم که ایران بخشی از فعالیتهایش را ادامه میدهد و در برخی زمینهها محدودیتهایی قائل میشود. آژانس کسی است که این موضوع را راستیآزمایی میکند، بنابراین ما در تماس مداوم هستیم. الان باید دوباره ارتباط برقرار شود که بعد از اتفاقات تلخ اخیر کار آسانی نیست.»
ارسال نامه به عراقچی برای ازسرگیری حضور بازرسها در ایران
وی در خصوص ارتباط وزیر خارجه ایران در خصوص حضور بازرسان آژانس در ایران گفت «حتی ما بلافاصله بعد از اعلام آتشبس، به وزیر خارجه عراقچی نامه نوشتیم و پیشنهاد دادیم به تدریج درباره از سرگیری حضور بازرسها گفتوگو کنیم. بخشی از کار مستقیماً بین ایران و طرفهای دیگر است و ما بعداً برای تضمین اجرای توافق وارد میشویم.»
ایران باید با آژانس همکاری کند، چون عضو ان پی تی است
گروسی در واکنش به قانون اخیر مجلس مبنی بر تعلیق همکاری ایران با آژانس و پاسخ به سوالی مبنی بر احتمال مسدود شدن دسترسی تمامی بازرسان آژانس به تاسیسات هستهای ایران گفت «امیدوارم اینطور نباشد. وزیر خارجه گفته که دارند بررسی میکنند این قانون چه تأثیری روی فعالیتهای ما خواهد داشت. دقیقاً به همین دلیل است که باید دور میز بنشینیم و این موضوع را بررسی کنیم.
ایران، مانند بیش از ۱۹۰ کشور جهان، عضو پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای است. این یعنی باید با آژانس همکاری کند. ما داریم این قانون مصوب مجلس را مطالعه میکنیم که درباره امنیت و ایمنی سایتهاست و به نظرم این با کار بازرسی ناسازگار نیست. البته این بحثها را ما و شما در اینجا حل نمیکنیم بلکه باید با ایران نشسته و بررسی کنیم، چون در نهایت، بعد از ضربات نظامی، باید راهحلی پایدار داشته باشیم که تنها میتواند دیپلماتیک باشد.
بازرسان آژانس فعلا از ایران اخراج نشدهاند
وی در خصوص اخراج بازرسان آژانس از ایران گفت «در حال حاضر، خیر اینطور نیست. من نگرانم و به آنچه تصویب شده با دقت نگاه میکنم ولی این قانون داخلی آنهاست و البته یک پیمان بینالمللی اولویت دارد. ایران فعلاً چنین چیزی نگفته و این مثبت است. پس باید جزئیات را بررسی کنیم، چون کار بازرسی باید ادامه یابد، در غیر این صورت کسی نمیداند در ایران چه میگذرد. برنامه هستهای ایران ادامه خواهد داشت و جزئیات آن در مذاکرات آینده مطرح خواهد شد که امیدوارم به زودی شروع شود.»
باید مکان اورانیوم غنی شده ایران مشخص شود
وی در خصوص اظهارات مقامهای ایرانی مبنی بر انتقال اورانیوم غنیشده قبل از حمله آمریکا به مکانی امین، گفت «نه، اینها را به ما اطلاع ندادند و شاید وقت فیزیکی هم برای این کار نبود. برای مثال ایران به ما اعلام کرده بود که یک مرکز غنیسازی جدید در اصفهان دارد و قرار بود ۱۳ ژوئن از آن بازدید کنیم ولی سایت آسیب جدی دید.
به همین دلیل میگویم لازم است با آرامش سر میز مذاکره بنشینیم و ببینیم چه اتفاقی افتاده. البته حفظ داراییهایشان حق آنهاست، مثل هر کشور دیگری. اما آنها باید به ما اطلاع دهند و ما باید طبق توافقات موجود بازدید کنیم، اما به خاطر شرایط جنگی و تصمیمات ناگهانی چنین چیزی رخ نداد. حالا وقت آن است که دوباره به هم نزدیک شویم و گفتوگو کنیم.
وی ادامه داد «فرض میکنیم که با اعلام اقدامات حفاظتی، احتمالاً بخشی از این مواد منتقل شده باشد ولی ما نمیدانیم این مواد کجا هستند یا آیا قسمتی از آنها در طول این ۱۲ روز حمله آسیب دیده است یا خیر. باید روشن شود. اگر این توضیح داده نشود، همچنان نگرانی باقی میماند. به همین دلیل مهم است که ایران هر چه زودتر اجازه دهد بازرسان ما کارشان را انجام دهند.
ایران ظرفیت بالایی در فناوری هستهای دارد
گروسی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر تاثیرات حملات اخیر رژیم صهیونیستی و آمریکا به تاسیسات هستهای ایران بر احتمال تصمیمگیری جمهوری اسلامی ایران برای ساخت بمب گفت «نمیخواهم هشدار بیمورد بدهم یا باعث نگرانی شوم. اما باید بتوانیم تأیید کنیم چه چیزی هست و کجا است و چه اتفاقی افتاده است. ایران برنامه گسترده و جاهطلبانهای داشت که بخشی از آن ممکن است هنوز باقی مانده باشد. حتی اگر نباشد، دانش و ظرفیت صنعتی آنها وجود دارد. ایران کشوری بسیار پیشرفته در فناوری هستهای است و نمیتوان این واقعیت را نادیده گرفت. پس باید انگیزه داشته باشیم که نظامیگری راه حل نیست و باید به توافق و نظام بازرسی برسیم که همه در منطقه و جهان اطمینان داشته باشند.»
وی در ارتباط با برخی گمانهزنیها مبنی بر انتقال اورانیوم از سایت فردو گفت «همانطور که اشاره کردید، اعلام اقدامات حفاظتی میتوانست شامل جابجایی تجهیزات باشد. ما هم تصاویر را دیدیم و نمیخواهیم نتیجهگیری شتابزده کنیم ولی واضح است که چیزهایی هست که نمیدانیم و پس از دورهای منطقی پس از جنگ باید روند بازرسی ادامه یابد. اگر اینطور نشود، ابهامات باقی میماند و ممکن است توافق را به خطر بیندازد، چون وقتی نمیدانید طرف مقابل چه دارد، نمیتوان توافق کرد»
قبل از حمله ایران با آژانس همکاری داشت
گروسی در پاسخ به سوالی در خصوص همکاریهای ایران با آژانس گفت «بله، البته نقصهایی بود. برخی موارد را توضیح نمیدادند ولی کار بازرسی ما به خصوص در موارد مهم مانند تعداد سانتریفیوژها و مقدار مواد ادامه داشت. در این زمینه دید کامل داشتیم ولی در بخشهای دیگر نه. اما در این زمینه کامل بود.»
ایران سلاح هستهای ندارد
گروسی بار دیگر تاکید کرد «باید واضح بگویم آنها سلاح هستهای ندارند. این را آژانس رسماً اعلام کرده است. ممکن است برخی کشورها ارزیابی ملی کنند که ایران به سلاح نزدیک بوده، ولی ما به نیتها کاری نداریم، فقط فعالیتها را گزارش میکنیم. نگرانی من این بود که برخی سوالات مهم بیپاسخ مانده بود، مثلاً کشف ردی از اورانیوم غنیشده در مکانهایی که اعلام نشده بود و ما سالها درخواست توضیح کردیم ولی پاسخ قابل اعتماد نگرفتیم. پس ممکن است موارد بیشتری وجود داشته باشد. به همین دلیل باید بازگشت.»
جنگ ایران و اسرائیل به خاطر گزارش آژانس نبوده است
مجری این شبکه آمریکایی در سوالی پرسید: «ایرانیها به گزارش شما ایراد گرفتهاند و وزیر خارجه آن را غیرمنصفانه دانسته و شما را متهم به بیانصافی بعد از حملات کرده است. نظر شما چیست؟»
مدیرکل آژانس پاسخ داد «تا حدی میتوانم درک کنم، چون تحت حمله بودهاند. ولی واقعاً چه کسی باور میکند این درگیری به خاطر گزارش آژانس بوده؟ این گزارش چیز جدیدی نداشت و ما مدتهاست همینها را میگوییم. شاید راحتتر است که یک سازمان بینالمللی یا مدیرکل را مقصر بدانند ولی منطقی نیست. آژانس همیشه ارزیابی صادقانهای داشته و بسیاری میخواستند ما بگوییم ایران سلاح هستهای دارد یا خیلی نزدیک است، ولی ما این را ندیدیم.»
مجری ادامه داد: ولی گفتید نمیتوانستید تایید کنید که برنامه کاملاً صلحآمیز است.
گروسی در پاسخ به او گفت «درست است، ما باید همه چیز را ببینیم. برنامهای که مستقیماً به سمت ساخت سلاح برود ندیدیم ولی پاسخهای مهمی نگرفتیم. این حقیقت است.
ظرف چند ماه سانتریفیوژهای ایران قابل راه اندازی است
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در خصوص برخی ادعاهای سازمانهای اطلاعاتی آمریکا در خصوص تاثیر حملات آمریکا به تاسیسات هستهای ایران در به تعویق افتادن فعالیت هستهای ایران گفت «این دیدگاه «زمانسنج شنی» درباره تسلیحات کشتار جمعی مناسب نیست. ۴۵ دقیقه یا چند ماه هیچ وقت دقیق نیست. این بستگی به معیار شما دارد. ظرفیتها هنوز هست. در عرض چند ماه میتوانند چند سانتریفیوژ را راه بیندازند و اورانیوم تولید کنند. اما نمیتوان گفت همه چیز نابود شده. آسیب شدید است ولی کامل نیست. ظرفیتهای صنعتی و فناوری ایران پابرجاست. اگر بخواهند میتوانند دوباره شروع کنند.
به همین دلیل چهارمین بار است میگویم باید سر میز مذاکره بنشینیم و راه حل فنی پیدا کنیم، وگرنه دوباره با مشکل مواجه میشویم. الان فرصت داریم.»
نظر شما