معمولاً حالت قرارگیری دندان‌ها بر روی هم تعیین‌کننده نوع لبخند افراد است. خیلی‌ها به هنگام خندیدن به دلیل کج و معوج بودن دندان‌هایشان دست خود را جلو دهانشان می‌گیرند تا دندان‌ها دیده نشوند. این روزها افراد زیادی را می‌بینیم که بر روی دندان‌هایشان سیم و پلاک نصب کرده‌اند و برای گریز از وضعیت نابسامان دندان‌ها به ارتودنسی روی آورده‌اند. درباره اینکه ارتودنسی جنبه زیبایی دارد و یا جنبه درمانی، با دکتر غلامرضا ولی‌زاده کاخکی جراح دندانپزشک گفت‌و‌گو کردیم.
به طور کلی ارتودنسی به چه کاری می‌گویند؟
ارتودنسی از 2 جز ارتو به معنای ردیف کردن و دنسی به معنای دندان تشکیل شده است و به طور کلی به عمل ردیف کردن دندان‌ها ارتودنسی می‌گویند.
ارتودنسی بیشتر جنبه زیبایی دارد یا جنبه درمانی؟
تصور بیشتر مردم این است که ارتودنسی جنبه زیبایی دارد اگر چه این کار در نهایت جنبه زیبایی پیدا می‌کند ولی جنبه درمانی آن مهم‌تر است. ردیف کردن دندان‌ها بهداشت محیط دهان و دندان را به همراه دارد و هدف از ارتودنسی جلوگیری از پوسیدگی نسج سخت دندان و تخریب استخوان فک است که دندان، داخل این استخوان قرار گرفته.
دندانپزشکان چه سنی را برای انجام ارتودنسی مناسب می‌دانند؟
ارتودنسی محدود به سن خاصی نمی‌شود ولی برای دختران از سن 10تا12 سالگی به بعد و برای پسران از سن 15 سالگی به بعد مناسب است. ارتودنسی برای یک فرد 70 ساله هم امکان دارد و در صورتی که پوسیدگی، ناراحتی لثه و موارد منع ارتودنسی وجود نداشته باشد، امکان انجام این کار برای این سنین وجود دارد.
اگر فردی که دندان‌هایش ارتودنسی نیاز دارد، این کار را انجام ندهد با چه مشکلاتی روبرو خواهد شد؟
همان‌طور که اشاره شد ارتودنسی برای جلوگیری از پوسیدگی و افزایش بهداشت دهان و دندان است. نامرتب بودن دندان‌ها باعث گیر کردن غذا در لابه‌لای دندان‌ها می‌شود و میکروب‌های دهان در این قسمت‌ها مواد غذایی را تخمیر می‌کنند و در نهایت اسیدی تولید می‌کنند که به لثه و دندان آسیب جدی وارد می‌کند.
به نظر شما سطح تحصیلات و آگاهی مردم چقدر به امر بهداشت دهان و دندان و مسئله ارتودنسی تأثیر دارد؟
متأسفانه مردم و حتی افراد تحصیلکرده اطلاعات چندانی نسبت به علم دندانپزشکی ندارند و آموزشی در زمینه دندانپزشکی برای افراد وجود ندارد و هنوز این فرهنگ به خوبی جا نیفتاده که افراد قبل از مراجعه به متخصصان باید با دندانپزشک عمومی مشورت کنند. مردم در کشورهای پیشرفته قبل از مراجعه به متخصصان، به دندانپزشک محله مراجعه می‌کنند و بعد به متخصص ارجاع داده می‌شوند ولی چنین چیزی در کشور ما وجود ندارد. توجه مردم نسبت به ارتودنسی خیلی بیشتر از قبل شده است ولی برای افزایش مسائل فرهنگی در زمینه بهداشت دهان و دندان باید گام‌های بیشتری برداشت. شهرداری در صورت بهره‌گیری از متخصصان در خانه‌های سلامت و افزایش آموزش و مشاوره، قدم مثبتی برای تحقق این امر خواهد برداشت.
آیا همه افراد می‌توانند دندان‌هایشان را ارتودنسی کنند؟
برای همه افراد ارتودنسی توصیه نمی‌شود. خیلی‌ها سیستم ایمنی بدنشان را بی‌جهت درگیر می‌کنند و هزینه زیادی را متحمل می‌شوند.
آیا در منطقه افرادی هستند که از روی چشم و همچشمی به ارتودنسی روی بیاورند؟
بله، تعداد کمی از افراد بر این اساس برای ارتودنسی به مطب مراجعه می‌کنند. در صورت ارتودنسی دندان این افراد به لحاظ درمانی کار درستی انجام نمی‌شود و با اخطار دادن به این دسته افراد و توجیه کردن آنها که دندانشان دچار پوسیدگی و لق شدن می‌شود، عملاً از این کار پشیمانشان می‌کنیم.
در خانه‌های سلامت شهرداری منطقه خدمات پزشکی ارائه می‌شود، به نظرتان برای خدمات دندانپزشکی این امر امکانپذیر است؟
خدمات کلینیکی دندانپزشکی در خانه‌های سلامت به لحاظ مسائل پزشکی غیرممکن است ولی در مبحث آموزش مسائل دندانپزشکی خانه‌های سلامت مکان مناسبی است و در صورت ارتقای سطح دانش شهروندی در زمینه دندانپزشکی از ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان می‌توان جلوگیری کرد. به مسئولان خانه سلامت محله دریا درباره ارائه خدمات مشاوره‌ای دندانپزشکی در خانه سلامت پیشنهاد کرده‌ام ولی تاکنون پاسخی از این مرکز دریافت نکرده‌ام.
به طور متوسط ارتودنسی برای افراد چقدر هزینه دارد و معمولاً ردیف شدن دندان‌ها چقدر طول می‌کشد؟
هزینه ارتودنسی دندان‌ها براساس نامرتب بودن آنها متفاوت است ولی به طور معمول در حدود 5/1 میلیون تومان هزینه دارد. طول مدت درمان هم در حدود یک سال و نیم است.
در انتها چه توصیه‌هایی برای هم‌محله‌ای‌ها دارید؟
هر 6 ماه یک‌بار به دندانپزشک مراجعه کنند و قبل از رفتن به نزد متخصص با دندانپزشک عمومی مشورت کنند که از اتلاف هزینه جلوگیری شود. والدین به رویش دندان‌های شیری کودکان توجه کنند که دندان‌های دائمی سالمی برای کودکان به وجود آید و در نهایت اینکه افرادی که به ارتودنسی نیاز دارند، باید در سنین پایین‌تر مراجعه کنند که درمان برای آنها مؤثر باشد.
عواملی که نیاز به ارتودنسی را تشدید می‌کند
برای داشتن دندان دائمی مرتب و سالم باید به دندان‌های شیری توجه ویژه‌ای داشت و از 6 ماهگی تا 2 سالگی که اولین دندان‌ها در حال درآمدن هستند باید مرتباً با دندانپزشک در ارتباط بود. در صورت عدم توجه به دندان‌های شیری، دندان‌های دائمی نامرتب رشد می‌کنند، در نتیجه باید توجه ویژه‌ای به بهداشت دهان و دندان داشت.
موارد یاد شده بخشی از راهکارهای پیشگیری از ارتودنسی پیچیده است که در صورت عدم توجه به آنها نیاز به ارتودنسی تشدید می‌شود ولی موارد دیگری هم وجود دارند که نیاز به ارتودنسی را تشدید می‌کنند مثل عدم تناسب فک و دندان. هر فرد نوع دندان و فک خود را از والدین به ارث می‌برد و در صورتی که فک یکی از والدین بزرگ، و دندان دیگری کوچک یا اندازه باشد در فرزند ایجاد اختلال می‌کند و نامرتب شدن دندان‌ها را به همراه دارد،
عکس این مورد هم صدق می‌کند که فک یکی از والدین کوچک و دندان دیگری بزرگ یا اندازه است در این مورد هم نامرتب شدن دندان‌های فرزند وجود دارد. در چنین شرایطی نیاز به ارتودنسی شدت پیدا می‌کند.
همشهری محله- 2
