چهارشنبه ۲۴ آبان ۱۳۸۵ - ۱۶:۲۴
۰ نفر

مهدی چلانی: پارک‌های ملی هر کشوری در رابطه با مراحل مختلف توسعه اقتصادی- اجتماعی نقش‌های مختلفی را بر عهده گرفته‌اند.

بعنوان مثال: در برخی از کشورها مدیریت عمده سیستم‌های پارک ملی بر روی حمایت از حیات وحش و زیستگاه‌ها متمرکز بوده و نتایج حاصل از حفظ حیات وحش جذب تعداد کثیری از توریست‌ها از چهارگوشه جهان می‌باشد.
 ارمغان جذب توریست و ورود ارز و بهبود وضع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشورها می‌باشد. علاوه بر این روی حفظ برخی از چشم اندازهای ویژه که در زندگی روزانه غیر قابل دسترس هستند تاکید زیادی صورت گرفته است. تضمین کیفیت این چشم اندازها که در ارتقای سطح روحی و معنوی زندگی مردم نقش حیاتی دارند امری ضروری است  .
پارک ملی گلستان در شمال شرق کشور را شاید بتوان به جرأت یکی از اولین و غنی‌ترین پارک‌های ملی دنیا و عروس طبیعت ایران نامید، که متاسفانه طی سالیان اخیر  با بی‌مهری‌های فراوان از جمله شکار بی‌رویه وحوش و تعلیف دام روبرو بوده است.
گذشته از این مسئولان مربوطه بدون توجه به نام پارک ملی که متضمن قوانین و تعاریف خاص و منحصر به‌فرد خود است برای آن که جاده‌ای عریض و پررفت و آمد برای تسهیل رفت و آمد خودروها بسازند درختان بسیاری را قطع کردند و بسیاری از زیستگاه‌ها را نابود ساختند.
پارک ملی طبق قوانینی که در کنفرانس دهلی 9 در سال 1969 بنا - عبارتند از: منطقه نسبتا وسیعی که از یک یا چندین اکوسیستم بکر و دست نخورده تشکیل شده و گونه‌های گیاهی و جانوری، مناطق ژئومورفیک و زیستگاه‌های آن دارای ارزش‌های خاص علمی‌، آموزشی و تفرجی بوده و یا دارای چشم‌اندازهای طبیعی با زیبایی چشمگیر می‌باشد، همچنین در این کنفرانس تاکید شده است که بالاترین مرجع ذیصلاح هر کشور باید تا جایی که مقدور است هرچه زودتر گام‌های لازم را برای جلوگیری یا حذف بهروزیها و رفع تعارضات ارضی در کل منطقه برداشته و جنبه اکولوژیک، ژئومورفولوژیک یا سیمای زیبا شناسی منطقه که موجودیت پارک‌ها وابسته به آنهاست را مورد توجه قرار دهد .
این مناطق با سه هدف ایجاد می‌گردند: اول برای حفظ و یکپارچگی یک یا چند اکوسیستم برای نسل‌های حاضر و آتی، دوم حذف هر گونه بهره‌برداری یا سکونت زیان‌آور که موجودیت منطقه را به مخاطره می‌اندازد و سوم فراهم‌آوری زمینه‌های لازم برای استفاده‌های معنوی، علمی‌، آموزشی و تفرجگاهی سازگار زیست محیطی و فرهنگی. براساس قوانین و مقرارت سازمان حفاظت محیط / دفتر حقوقی / 1380 و مقررات ای . یو. سی. ان 1992، آن دسته از اعمالی را که ماهیت و یا موجودیت پارک ملی را به خطر انداخته و یا تهدید می‌نماید، ممنوع بوده و پیگرد قانونی دارد و می‌بایست شدیدا با آنها برخورد شود.
از جمله این موارد عبارتند از: تیراندازی و شکار جانوران بجز در مواردی کاملا استثنایی، دام، قطع درختان، بوته کنی و خارکنی و بطور کلی هر عملی که موجب از بین رفتن رستنی‌ها گردد، بهره برداری از معادن، ایجاد هرگونه آلودگی و ... همچنین در این قانون به صراحت بیان شده است که عبور لوله‌های نفت، گاز، ریل‌های راه آهن، اتوبان و غیره در پارکها کاملا ممنوع بوده و تنها احداث آن گونه تسهیلات و خدمات انسان ساخته در پارک‌ها مجازند که در خدمت مدیریت پارک باشند.
یکی دیگر از ویژگی‌های پارک که به آن نیز اشاره شده است حفظ ارزش‌های طبیعی، تمامیت و یکپارچکی آن می‌باشد. زمانی که یک منطقه یکپارچه با ویژگی‌های خاص خود را توسط موانع طبیعی و یا مصنوعی به دو نیم می‌کنیم در واقع امکان تبادل مواد و انرژی را محدود و یا غیر ممکن ساخته‌ایم و منطقه را به سمت جزیره‌ای شدن و در نهایت با توجه به وضعیت اقتصادی و اجتماعی موجود در استان و شهرهای حاشیه پارک به سمت نابودی سوق داده‌ایم. چه فرقی می‌کند، این محیط یک محیط آبی باشد، مثل پارک ملی ارومیه که عواقب ناشی از کشیدن جاده از وسط آن در حال خود نمایی است و یا پارک ملی گلستان. به هر حال چیزی که مشخص است آنکه براثر اینگونه اقدامات که مطمئنا جزو اقدامات سنتی محسوب می‌شوند و به دور ازهرگونه ارزیابی زیست محیطی صورت می‌گیرد، نه تنها طبیعت بلکه وضعیت اقتصادی و اجتماعی شهرهای حاشیه آن را نیز در طولانی مدت به مخاطره خواهیم انداخت. توجه داشته باشیم استفاده از این موهبت الهی و دستاوردهای آن نه تنها مربوط به نسل حاضر بلکه حق نسل‌های آتی نیز هست.
کد خبر 8444

پر بیننده‌ترین اخبار محیط زیست

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز