هر چند انتخابات گذشته این مجلس مهم چندان حساسیت‌زا نبود و برخی تحلیل‌گران بر این باورند که دوره چهارم خبرگان که انتخاباتش 24 آذر ماه برگزار می‌شود از سه دوره پیشین مهمتر است.
حجت الاسلام حسین ابراهیمی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز معرفی بهترینها را وظیفه احزاب و گروه‌های مرجع روحانی می‌داند. او هم مقبولیت مردمی را متضمن مشروعیت جمهوری اسلامی دانسته و خبرگان را نماد اعلای این اصل می‌داند. رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد اظهار امیدواری می‌کند مساجد برجسته‌ترین نقش را در تشویق و ترغیب مردم در انتخابات پیش رو ایفا نمایند البته او می‌گوید که اجازه نخواهد داد مساجد در راستای منافع سیاسی افراد یا جناحها به کار گرفته شود.
به عنوان اولین سؤال ارزیابی خود را از جایگاه مجلس خبرگان رهبری در ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران برای خوانندگان ما بفرمایید؟
- مجلس خبرگان رهبری اساس و بنیان و یگانه حافظ نظام و انقلاب در سخت‌ترین شرایط است. روزی که حضرت امام(ره) از دنیا رفتند بیگانگان و دشمنان انقلاب پپش‌بینی و تحلیل‌های مختلفی را مطرح می‌کردند. برخی سقوط انقلاب و به هم ریختگی کل نظام را حتمی می‌دانستند و برخی نیز اختلافات داخلی را پیش‌بینی می‌کردند. اما آنچه نظام را در آن شرایط حساس تثبیت و زحمات حضرت امام خمینی را نهادینه و حفظ کرد مجلس خبرگان رهبری و انتخاب و تصمیم‌گیری به موقع و عالمانه این مجلس بود.
اگر خبرگان در آن موقعیت در مورد انتخاب رهبری تصمیم درستی اتخاذ نمی‌‌کردند شاید اکنون در کشور با مشکلات جدی که نمونه آن را در عراق و افغانستان شاهد آن هستیم مواجه بودیم. به طور کل می‌توان اذعان کرد مجلس خبرگان رهبری مهمترین و تأثیرگذارترین نهاد در ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران و ناجی، حافظ و مرکز اطمینان و آرامش نظام در مقابل حوادث و طوفانهاست.
به نظر شما آیا از آغاز انقلاب اسلامی تاکنون در مورد جایگاه و نقش مجلس خبرگان رهبری در حد قابل قبول و شایسته به مردم اطلاع رسانی شده است؟
- خیر. قصور و کوتاهی در رابطه با معرفی جایگاه و نقش مجلس خبرگان رهبری در نظام جمهوری اسلامی ایران به مردم قطعی است.
متأسفانه از آغاز تشکیل مجلس خبرگان رهبری و پس از گذشت این مدت طولانی از فعالیت آن، در مورد جایگاه و وظایف مجلس خبرگان یا اطلاع‌رسانی صورت نگرفته است و یا بسیار اندک بوده است. در صورتی که اطلاع‌رسانی در حد شایسته و مناسب با شأن مجلس خبرگان انجام می‌گرفت به طور قطع شاهد حضور و اشتیاق بیشتر مردم برای نقش‌آفرینی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری بودیم همانطور که در انتخابات مجلس شورای اسلامی و انتخابات ریاست جمهوری شاهد هستیم.
البته مجلس خبرگان به دلیل ماهیت ویژه و تخصصی و به دلیل این که در مقاطع خاص نقش‌آفرینی می‌کند به طور طبیعی از اذهان دور می‌ماند، اما نهادهای مرتبط نظیر رسانه‌ها، صاحبان اندیشه و فکر و همچنین خود مجلس خبرگان می‌توانستند با تبلیغ مردم را نسبت به جایگاه این مجلس حساس کنند تا شاهد حضور معنادارتری از آنان در انتخابات باشیم.
احزاب و گروه‌های موسوم به مرجع چه نقشی در انتخابات مجلس خبرگان رهبری بر عهده دارند؟
- احزاب و گروه‌ها در انتخابات خبرگان رهبری در چند زمینه می‌توانند به ایفای نقش بپردازند. اولین وظیفه معرفی بهترینها به مردم است. گروه‌های مرجع می‌توانند با بررسی‌های دقیق بهترینها را از نظر علمی و مقبولیت به مردم معرفی کنند. باید تأکید کنم که در مجلس خبرگان کسانی که در بین مردم به درستی عقل، صحت رفتار و دانایی معروفند و از مقبولیت برخوردارند از ارجحیت برخوردار هستند.
وظیفه دوم گروه‌های مرجع و احزاب آن است که مردم را برای حضور پرشورتر در عرصه انتخابات ترغیب کنند زیرا هر چه حضور و مشارکت مردمی بیشتر باشد مجلس خبرگان رهبری از قدرت و مقبولیت بیشتر و به عبارت دیگر از مشروعیت بیشتری برخوردار خواهد بود.
سومین وظیفه آن است که بزرگان و سران احزاب و بویژه گروه‌های مرجع از هم اکنون در عرصه عمومی حاضر شوند و با سفرهای استانی و در سطح شهرستانها به تبیین و تبلیغ جایگاه و اهمیت مجلس خبرگان رهبری در بین مردم بپردازند.
اشاره کردید که به هر میزان حضور مردم در صحنه انتخابات خبرگان پرشورتر باشد، مقبولیت و به‌تبع آن مشروعیت مجلس خبرگان افزایش می‌یابد. آیا به نظر شما مقبولیت مردمی متضمن مشروعیت است؟
- مبنای نظام و انقلاب ما جمهوری اسلامی است به این معنا که جمهوریت و اسلامیت دو اصل جدایی‌ناپذیر در ساختار جمهوری اسلامی ایران هستند و هر کس در صدد جدایی این دو اصل از یکدیگر بیاید اشتباه بزرگی را مرتکب شده است. ایجاد شریعت به دست خداوند متعال است و ما مجری دستورات خدا هستیم اما این شریعت اگر توسط مردم حمایت نشود بروز و ظهور خارجی و عملی پیدا نخواهد کرد. مردم اگر حضور نداشته باشند پیامبر نیزنمی‌تواند ایفای نقش کند، چه این که پیامبران بسیاری آمدند و مردم قبولشان نکردند، به همین دلیل نیز اثری از شریعتشان هم باقی نمانده است.
هنر بزرگ امام خمینی(ره) این بود که توانست دین و مردم را با یکدیگر مرتبط کند زیرا اگر مردم به صحنه نیایند شریعت در عالم ذهن باقی می‌ماند و تحقق عملی پیدا نمی‌کند. این حضور مردم است که شریعت را در جامعه محقق می‌کند، به رهبری توان می‌دهد و می‌تواند خبرگان را فعال کند. به همین دلیل حضور و مشارکت مردم در انتخابات بسیار پراهمیت و معنادار است.
خبرگان رهبری به چه نحو رهبر جامع‌الشرایط را تعیین میکنند؟ آیا از بین گزینه‌های موجود انتخاب میکنند و یا فرد دارای شرایط لازم را کشف میکنند؟
- خبرگان رهبر را کشف میکنند. در حقیقت با تطبیق ملاکهای تعیین شده، از بین واجدین شرایط تنها شخص مورد نظر را انتخاب میکنند و این انتخاب به معنای کشف است.
کاندیداهای مجلس خبرگان رهبری باید تعیین صلاحیت شوند یا احراز صلاحیت؟
- طبق قانون اساسی، شورای نگهبان موظف به احراز صلاحیت کاندیداهای انتخابات خبرگان رهبری است و این امر توسط فقهای شورای نگهبان قانون اساسی صورت می‌گیرد.
انتخابات مجلس خبرگان رهبری از ویژگی خاصی برخوردار شده است و آن هم تجمیع با انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستای کشور است. آیا تجمیع مشکلی را برای انتخابات خبرگان رهبری در بحث نظارت یا اجرا به وجود می‌آورد؟
- اصل تجمیع مسأله خوبی است و فواید بسیاری نظیر صرفه‌جویی در زمان و بودجه کشور و همچنین کاهش تأثیر منفی برگزاری انتخابات بر نحوه عملکرد سازمانها و اداره کشور به همراه دارد اما در کنار تجمیع، تناسب نیز لازم و ضروری است. تناسب انتخابات خبرگان رهبری با انتخابات مجلس شورای اسلامی یا انتخابات ریاست جمهوری بسیار بیشتر از شوراهاست و این تناسب باید به طور قطع در تجمیع مورد توجه قرار گیرد.
آیا بحث افزایش مدت زمان مجلس خبرگان از 8 به 10 سال به منظور ایجاد تناسب در تجمیع انتخابات خبرگان رهبری در دوره‌های آینده انجام شده است؟
- بله. این بحث هم اکنون در مجلس خبرگان مطرح است که به منظور ایجاد تناسب در تجمیع، مدت زمان مجلس خبرگان رهبری از 8 سال به 10سال افزایش یابد و ایجاد تناسب در صورت تحقق به طور قطع در افزایش حضور مردم و حفظ شأن هر یک از انتخاباتها مؤثر خواهد بود.
انتخابات مجلس خبرگان قرار است در دوره‌های آینده با کدام انتخابات تجیمع شود؟
- با توجه به بررسی‌های صورت گرفته به احتمال زیاد انتخابات مجلس خبرگان رهبری در دوره‌های آینده با انتخابات مجلس شورای اسلامی تجمیع خواهد شد.
حضور زنان و متخصصان غیرروحانی به عنوان کاندیدا در انتخابات مجلس خبرگان رهبری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
- در قانون اساسی با صراحت اشاره شده است که کاندیدای خبرگان باید از تخصص دینی برخوردار باشد به این معنا که بتواند رهبر را از بین فقیهان واجد شرایط انتخاب کند. حال که تخصص به این معناست که کاندیدای خبرگان باید فقیه‌شناس باشد، طبعاً باید اسلام‌شناس نیز باشد و اگر کاندیدای اسلام‌شناس وجود داشته باشد، می‌تواند کاندیدا شود زیرا قید لباس روحانیت برای کاندیداتوری در قانون مطرح نیست. در مورد بانوان نیز قیدی در قانون وجود ندارد که نتوانند در انتخابات کاندیدا شوند.
با توجه به نگاه ویژه گروه‌های مختلف اصولگرایان به لیست ارائه شده از سوی جامعتین، آیا جامعتین به لیست مشترک دست پیدا کرده‌اند؟
- در جامعتین مشکل تفرق برای ارائه لیست واحد انتخاباتی وجود نخواهد داشت. مواردی اختلاف وجود داشته است که تا زمان ارائه لیست این اختلافات رفع خواهد شد. تقریباً اغلب بزرگانی که اکنون در مجلس خبرگان رهبری حضور دارند، نظیر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و مصباح یزدی در لیست واحد جامعتین گنجانده شده‌اند و البته افراد جدیدی نیز به لیست اضافه شده است.
به عنوان رئیس مرکز رسیدگی به امور مساجد، بفرمایید مساجد در زمان انتخابات چگونه فعالیت خواهند کرد؟
- ما دو وظیفه مهم بر عهده داریم. در اولین گام تمام توان و امکانات را به کار خواهیم گرفت تا مساجد برجسته‌ترین نقش را در ترغیب و تشویق مردم به منظور حضور پرشور در انتخاباتهای پیش رو ایفا کنند و در گام دوم نیز با بیان ملاکها و معیارهای افراد اصلح با تکیه بر مبانی برخاسته از تعالیم عالیه اسلام، رهنمودهای امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری، بهترین ملاکهای خبرگان و افراد شایسته را برای عضویت در شوراهای اسلامی شهرها، برای مردم تبیین خواهیم کرد.
آیا کاندیداهای انتخابات می‌توانند از پتانسیل مساجد برای تبلیغات خود استفاده کنند؟
- تأکید بر این نکته ضروری است که به طور قطع اجازه نخواهیم داد افراد، احزاب یا لیستهای مختلف از مساجد در راستای منافع سیاسی بهره‌برداری کنند اما کاندیداها می‌توانند برای معرفی خود به مردم از مساجد استفاده کنند و ما نیز به آنها کمک خواهیم کرد.
