همشهری آنلاین- صفورا صادقی: خیابان دکتر فاطمی واقع در منطقه ۶ شهرداری یکی از مهمترین خیابان‌های محله فاطمی است که از همان ابتدای ساخت به خاطر وجود ساختمان‌ها و مراکز مهم تبدیل به یکی از اصلی‌ترین محل‌های رفت و آمد برای پایتخت‌نشینان شد. این محله اداری از شمال به بزرگراه کردستان، شرق به خیابان شهید گمنام، غرب به کارگر شمالی و از جنوب به خیابان دکتر فاطمی محدود می‌شود.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
نصرالله حدادی، تهران‌شناس، درباره نام این خیابان می گوید: «بر اساس اسناد تاریخی اولین نام این خیابان شاه اسماعیل صفوی بود که بعدها به ایران نوین تغییر یافت. میدان وسط این خیابان که به نام میدان جهاد می‌شناسیم در زمان پهلوی دوم میدان آریامهر نام گرفت. این لقبی بود که اولین بار فردی به اسم شجاع‌الدین شفا به محمدرضا شاه داده بود. واژه‌ای که پس از آن خیلی مورد استفاده قرار گرفت. شفا نویسنده، مترجم و دبیرکل شورای فرهنگی سلطنتی بود. گفته می‌شود برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی از پیشنهادهای این فرد است. بعد از انقلاب اسلامی به یاد دکتر حسین فاطمی از اعضای جبهه ملی و وزیر امور خارجه دکتر مصدق که بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۳۲ اعدام شد، نام این خیابان به دکتر فاطمی تغییر کرد.» در حال‌حاضر به نام خیابان جهاد هم شناخته می‌شود و علت آن وجود ساختمان شیشه‌ای ضلع شرقی میدان است که متعلق به جهاد سازندگی بود و به جهاد کشاورزی واگذار شد.
حدادی می‌گوید: «مسجد نور که امروزه به دلیل برگزاری مراسم ختم بزرگان به مسجد ختم سیاسیون معروف شده در آن زمان وجود خارجی نداشت. ساخت این مسجد توسط شبستری‌ها از حدود سال ۶۳ شروع شد و تا سال ۷۵ طول کشید.» تولیت این مسجد بر عهده آیت‌الله مجتهد شبستری است که به دلیل قرار گرفتن مسجد در موقعیت مرکزی تهران محل برگزاری مراسم رجال و سیاسیون شده است.
خیابان فاطمی که جهت شرقی -غربی دارد و به میدان جهاد منتهی می شود یکی از هتل های ۵ ستاره مهم پایتخت را در خود جای داده است. سال ۱۳۴۹ ساخت و طراحی این هتل بین المللی به معمار معروف آمریکایی به نام نیل پرینس سپرده شد تا از مهارت و نبوغ خود در ساخت این هتل استفاده کند. مساحتی حدود ۱۶ هزار متر مربع برای این کار در نظر گرفته شد. معماری هتل از سبک‌های متعددی الهام گرفته شده، نمای بیرونی آن شبیه گل لاله طراحی شده است. نام هتل در ابتدا هتل اینترکنتیننتال بود که بعد از انقلاب اسلامی لاله نام گرفت.
به گفته این تهران‌شناس، اولین مرکز تصفیه آب شرب تهران در این محله است که در سال ۱۳۳۴ راه اندازی شد. تا قبل از آن آب شرب تهرانی‌ها از طریق قنوات و چشمه‌ها تامین می‌شد. به دلیل این‌که محل ساخت تصفیه خانه در اراضی جلالیه بود به نام تصفیه‌خانه جلالیه هم می‌گفتند. در سال ۱۳۳۵ تعداد مشترکین تهرانی ۱۲ هزار ۶۸۰ مشترک بود. اولین مناطق تهران که صاحب آب لوله کشی شدند مناطق خیابان انقلاب کنونی، ولیعصر و جمهوری بود.
حدادی اضافه کرد: « در اراضی جمشیدیه متعلق به ارباب جمشید زرتشتی بود که پادگان بزرگ جمشیدیه در این اراضی واقع شده بود. او از زمین‌داران بنام و اولین نماینده زرتشتی‌ها در مجلس شورای ملی بود که بعدها ورشکسته شد. اکنون بخش کوچکی از پادگان جمشیدیه باقی مانده که از خیابان دکتر فاطمی تا بزرگراه جلال امتداد دارد.»
یک ساختمان مهم و کلیدی در این خیابان جلب توجه می‌کند که به ساختمان وزارت کشور مشهور است. این ساختمان عجیب و با معماری منحصربه فرد در ابتدای ساخت، سال۱۳۴۲ با مساحت حدود ۳۳ هزار متر مربع، با مهندسین مشاور ،روح الله نیک خصال و ایرج پروین طراحی شد. یک سازه بزرگ با حجم های مکعب مستطیل و بتنی در دو بلوک که تعداد طبقات آن از ۱۱ تا ۲۰ طبقه در هر بلوک متفاوت است. ابتدا این ساختمان برای فعالیت حزب ایران نوین پیش بینی شده بود که با انحلال این حزب قرار بود به حزب رستاخیز ایران تعلق گیرد. ولی تا بهره‌برداری کامل این سازه به هیچ‌کدام از این دو حزب نرسید. بعد از وقوع انقلاب اسلامی در سال۱۳۵۷ این ساختمان در اختیار شهرداری تهران قرار گرفت و پس از آن به دولت موقت داده شد.
این ساختمان از سال۱۳۵۹ تا کنون مرکز سیاسی ترین وزارتخانه دولت، یعنی وزارت کشور است. سالن اصلی وزارت کشور یک تالار و مرکز همایش با ظرفیت ۵۰۰۰ نفر در سالهای اخیر یکی از مهمترین مراکز برگزاری کنسرت ها است.
نظر شما