به گزارش همشهری، ساختمان گروه بانک جهانی در واشنگتن دیسی قرار دارد و این نهاد در دسامبر سال۱۹۴۵ در اجلاس پولی و مالی سازمان ملل تشکیل شد و کار خود را برای بازسازی ویرانیهای جنگ جهانی دوم از ژوئن۱۹۴۶ شروع کرد. بنیانگذاران این بانک ۲چهره شاخص آمریکایی به نام هری دکستر وایت و جان مینارد کینز هستند.
سازمان بانک جهانی متشکل از هیأت دولت، هیأت مدیره اجرایی و کمیته مشورت، کمیته وام و ریاست و سایر کارکنان است. تمام اختیارات بانک به هیأترئیسه واگذارشده که عالیترین نهاد سیاستگذاری بانک است. این هیأت شامل یک فرماندار و یک فرماندار جایگزین است که توسط هر کشور عضو بهمدت ۵سال تعیین میشود و بهطور سنتی، براساس تفاهم ضمنی بین ایالاتمتحده و اروپا، رئیس بانک جهانی همیشه از کاندیداهای معرفیشده توسط آمریکا انتخاب میشود.
این نهاد بینالمللی مدعی کاهش فقر و حمایت از توسعه اقتصادی کشورهای جهان سوم است و به دولتهای واجد شرایط وامهای کمبهره، اعتبارات صفر و کمکهای مالی ارائه میدهد.
رابطه ایران و بانک جهانی به ۱۷بهمن۱۳۲۴ برمیگردد که کشورمان به عضویت بانک جهانی درآمد و از طریق پذیرهنویسی سهام این بانک، هماکنون دارای ۱.۴۸درصد از کل سهام این بانک به ارزش ۲۸۵۷میلیون دلار آمریکاست. ایران برای نخستینبار زمان نخستوزیری مصدق از بانک جهانی تقاضای کمک مالی کرد و لیکن نتیجه مساعدی حاصل نشد. نخستین وام دریافتی ایران از بانک جهانی در سال۱۳۳۸ شمسی بوده است. در سال۱۹۹۰ روابط تسهیلاتی بانک جهانی با ایران برقرار نبوده و از این سال به بعد این ارتباط برقرار شد و پس از اعزام هیأت کارشناسی بانک به ایران و گزارشی از وضعیت اقتصادی ایران جهت بازسازی مناطق زلزلهزده شمال ایران، در سال۱۹۹۰ میلادی وامی به مبلغ ۲۵۰میلیون دلار به ایران پرداخت شد. همچنین بانک جهانی در سال۱۹۹۲ در قالب ۲پروژه عملیات بازسازی خرابیهای سیل سیستان ۵۷میلیون دلار و فاضلاب شهر تهران ۷۷میلیون دلار به ایران وام پرداخت کردهاست.
سرمایه این بانک از مجموع سهام تعهدشده و حق عضویت کشورها، فروش اوراق قرضه و استقراض از بازارهای مالی و دولتهای عضو تشکیل میشود. سرمایه بانک به سهام ۱۰۰هزار دلاری تقسیم شده و حق رأی کشورها نیز بر مبنای هر عضو ۲۵۰رأی ثابت و یک رأی به ازای هر سهم است. سهم هر کشور، بستگی به موقعیت اقتصادی و مالی آن کشور دارد. هر کشور، موظف است در موقع پیوستن به بانک، ۱۰درصد سهم خود را بپردازد که یک در صد این مبلغ، به طلا یا دلار آمریکاست و ۹درصد بقیه، به ارز کشور مربوط است و تنها با موافقت کشور ذیربط، قابل استفاده خواهد بود. چنانچه بانک برای ایفای تعهدات خود که ناشی از تضمین وامهاست، نیاز به سرمایه پیدا کند، ممکن است از اعضا درخواست پرداخت ۹۰درصد باقیمانده را بکند.
هدف اصلی بانک جهانی اعطای وام برای توسعه و گسترش طرحهای تولیدی آندسته از کشورهای در حال توسعه است که عضو بانک هستند. این وامها برای مقاصدی مانند اجرای پروژههای لولهکشی آب آشامیدنی، آموزش و پرورش و همچنین اجرای برنامههای کلی عمرانی ازجمله واردات کالاهای صنعتی است. تنها اعضای صندوق بینالمللی پول میتوانند به عضویت بانک جهانی درآیند. از طرف دیگر نخستین شرط عضویت در مؤسسه بینالمللی توسعه و مؤسسه مالی بینالمللی، عضویت در بانک جهانی است.
نظر شما