نزدیکترین دوست کیمیایی بازیگر فیلم مهرجویی شد | ماجرای تکه فیلمی که احمد رضا احمدی با فرامرز قریبیان بازی کرد

همشهری آنلاین - علیرضا محمودی: همه زمین و زمان برای بازیگرشدن احمدرضا احمدی در دهه ۴۰ محیا بود. وقتی می‌گویم زمین و زمان، اغراقی در کار نیست. همه چیز جفت و جور بود که احمدی جوان رقیب جدی جوان اول‌های دوران جوانی‌اش بشود. اگر می خواست اسمش اول شود، کار سختی نبود احمد رضا احمدی در تیتراژ فیلم و پوستر و سردر سینماهایی که ملودرام‌های جا سنگین درشت تر از بقیه چاپ شود. همه آن چیزهایی که استعدادهای بازیگری به ثمر ننشسته و بر باد رفته در آن سالها برای رسیدن به آروزی خود نداشتند، او یک جا داشت. رفیق درجه یک کارگردان نداشت؟ که از رفیق بازتریشنان بچه محل داشت. در بازیگران آشنا نداشت ؟ با بهترین استعداد بازیگری مرد در دهه ۶۰، گرمابه می‌رفت و در گلستان می‌نشست. در محافل سینمایی آدم صدر نشین نبود؟ که هیچ جمعی بدون حضورش اگر برگزار می‌شد، همه از غیبتش هزار هزار حیف می‌گفتند وآه می‌کشیدند.  اهل سینما قبولش نداشتند؟ دست خطش اگر بیجک حاج امین الضرب نبود، قدر پول شاهی قیمت داشت. منتقدان قبولش نداشتند؟ ستاره منتقدان زمان به جای نقل قول از بارت و ساریس از احمدرضا تضمین می‌گرفت چهره‌اش مناسب نبود؟ عکسش را بگذاریم کنار هر تیپ و قیافه‌ای که‌ آن زمان گل کرد، به درد همه جور نقش به جز همدستی نعمت و جلال پیشوائیان می‌خورد. بازیگر شدن شاعران مد نبود؟ وقتی یک زن(فرخزاد) و سه مرد (شاملو، سپانلو،آتشی) شاعر حداقل یک باربازی کردند، یعنی عنوان شاعر- بازیگر غریب که نبود مد روز هم بود. او دو بار جلوی دوربین دو کارگردان مهم از نسل تازه سینمای ایران در اواخر دهه چهل حاضر شد. یکی برای نمایش قدرت کارگردانی بچه محلش مسعود کیمیایی و یک برای کامل شدن حلقه بازیگران نخبه فیلم سوم داریوش مهرجویی. نتیجه این دوبار نشست و برخاست ضبط شده با «اکشن» و «کات» کارگردانان جنجالی آن سالها یک چیز بود: تو خوبی، اما وقتی جلوی این دوربین نباشی. رسیدن به این حرف، حرف ساده‌ای نبود.

مسعود کیمیایی جوان، با احمدرضا احمدی در خیابان عین‌الدوله (ایران) آشنا می‌شود. آنها نوجوانانی هستند که خانواده‌شان از محلات دیگر به خیابان ایران نقل مکان کرده‌اند. قصه رفاقت، بچه‌های خیابان ایران مثل همه رفاقت‌های سالهای نفت و مصدق دراز است. وقتی یکی در بدر و دیگری در دارلفنون درس می‌خواند، یکی دفتر شعر چاپ می‌کند و دیگری با پول توجیبی ناشرش می‌شود.  دراین بده و بستان‌ها وقتی پای فیلم نمونه کار یکی می‌شود،دیگری بازیگر می‌شود. به همین سادگی احمد رضا احمدی در سال ۴۷ در ۲ سکانس نمونه بی صدا برای دفتر مولن ‌روژ کارگردانی می‌شود توسط دوستش در برابر دوست دیگرش: فرامز قریبیان. مسعود کیمیایی با فیلم نامه مستوره، در دفتر مولن روژ میخواهد فیلم بسازد. فیلمی که بعد می‌شود بیگانه‌بیا، اولین فیلم کیمیایی. برادران اخوان صاحبان مولن‌روژها، نمونه کار می‌خواهند. کیمیایی دو سکانس از فیلم را با بازی دوستانش احمد رضا احمدی و فرامز قریبیان می‌سازد. سابقه بازیگری احمدی و قریبیان در تئاترها مدرسه است. این تکه فیلم اخوان‌ها را مجاب می‌کند که باکیمیایی کار کنند، اما نه با این بازیگران. این ۲ تکه فیلم را سی سال بعد از بیگانه بیا، مسعود کیمیایی گذاشت روی پیشانی هفدهیمن فیلمش، تجارت(۱۳۷۳). قریبیان بازیگر شد. از همان یک تکه فیلم پیداست که صاحبان این دو چشم باید کاری جز زول زدن به لنز نباید داشته باشند. اما حضور احمد رضا احمدی در هماتن تکه فیلم، در عکس‌ها عالی، اما برای بازیگرشدن و بازیگر ماندن  یک پرده حجب و حیای زیادی است.این را احمدرضا احمدی خیلی زود فهمید و به همه نقش‌هایی که برایش لقمه می‌گرفتند نه گفت. فهمیده بود که بازیگری شغل بیرون ریختن درون است. او درونش را برای شعرش لازم داشت.

سال ۵۰ برای استودیو میثاقیه سال تغییر سیاست‌های تولیدی بود. مهدی میثاقیه برای ساخت فیلم از داریوش مهرجویی، مسعود کیمیایی و ناصر تقوایی دعوت به کار کرد. پستچی، بلوچ و صادق کرده حاصل این تغییرات هستند. مهرجویی برای ساخت پستچی سعی کرد که همه انتخاب‌هایش بیرون از جریان صنعتی سینما باشد. به جز علی نصیریان و عزت‌الله انتظامی و ژاله سام که هر سه از بازیگران اداره تئاتربودند برای دو نقش دکتر دامپزشک و مهندس از فرنگ برشگته بیشتر از ان که به بازیگران نقش دو سینما فکر کند به روشنفکرانی که در محافل با انها برخورد می‌کرد، فکر کرد. نتیجه چنین رویکردی، حضور بهمن فرسی و احمد رضا احمدی به عنوان بازیگر در این فیلم بود.

برای احمدی بازی در نقش مهندس علی اکبر خان، از دوجنبه هیجان انگیز بود. یکی خود نقش و دیگری ترکیب بازیگران. امروز که به بازی احمد رضا احمدی با دوبله سعید مظفری نگاه می‌کنیم، بازی احمدی نه به اندازه‌ایی گیراست که دریادها بماند و نه به اندازه‌ای پس زننده است که بتوان آن را تجربه‌ایی ویرانگر توصیف کرد. بازیگران حرفه‌ای پستچی با تسلط بر بدن و بیان خود، کارشان را می‌کنند، بازی کردن حرفه انهاست. اما احمدی چون بازیگر نیست، همه تلاشش را می‌کند که گل درشت و اغراق شده به نظر نیاید. تلاش احمدی برای کنترل بازی‌اش او را از احساس خالی کرده. نگاه‌های شاعر طوری است که انگار می‌ترسیده چیزهایی از دستش خارج شود. ترس از این که چیزهایی ناخواسته  برای همیشه توسط دوربین ثبت شود، بازی شاعر را کلا از جریان فیلم خارج کرده است. همان پرده حجب و حیا که همیشه مثل پرده‌ایی ازلی روی چشمان شاعر کشیده شده، نمی‌گذارد که ما با شخصیت فرنگی مهندس روبرو شویم. تماشای این نقشش، امروز فقط برای تماشای شاعر جوان اهمیت دارد تا کاراکتر یک متجدد بی هویت.  

کارنامه بازیگری احمد رضا احمدی به این دوفیلم مختصر می‌شود. مسعود کیمیایی یک بار گفته بود: خوب شد که احمد رضا بازیگر نشد. شاید این نکته را قبل از رفیق ، شاعر، صاحبان استودیو مولن روژ فهمیده بودند که به جای احمد رضا احمدی، با فرخ ساجدی قرار داد بستند. می‌گویند که فریدون رهنما، فیلم‌ساز شاعر از احمد رضا احمدی خواسته بود در فیلم فریدون در تخت جمشید او بازی کند. شاعر داستان ما به شاعر دیگر جواب نه داده بود. انگار او بیش از همه حرف برادران اخوان را جدی گرفته بود