احمد میرخدایی: آخرین اطلاعات بازار کار حاکی از این است که با ثابت ماندن نرخ مشارکت اقتصادی سال گذشته نسبت به سال قبل از آن، نرخ بیکاری کل کشور با اضافه شده ۲۶۸شاغل جدید به بازار کار، ۰.۲درصد کاهش پیدا کرده است. در این سال، دولت توانست سیاست ایجاد یک‌میلیون شغل را عملیاتی کند؛ اما براساس شواهد آماری، در این دوره زمانی بخش قابل‌توجهی از اشتغال جدید صرف جایگزینی ریزش اشتغال موجود شده است.
اشتغال‌زایی ۲۶۸هزارنفری
براساس آخرین اطلاعات بازار کار ایران، جمعیت شاغلین ۱۵ساله و بیشتر در سال۱۴۰۱ معادل ۲۳میلیون‌و۷۱۶ هزار نفر بوده است که نسبت به سال قبل از آن ۲۶۸هزارو۳۵۸نفر افزایش نشان می‌دهد. البته براساس آمارهای وزارت کار، دولت در سال گذشته موفق به ایجاد بیش از یک‌میلیون شغل جدید شده و این داده‌ها در سامانه رصد بازار کار ثبت شده است؛ اما از شواهد امر چنین برمی‌آید که در سایه این اشتغال‌زایی قابل‌توجه، اشتغال موجود با بی‌ثباتی مواجه شده و بخش قابل‌توجهی از اشتغال جدید صرف جبران ریزش اشتغال موجود شده است.
مشارکت اقتصادی ۴۰.۹درصدی
براساس نتایجی که مرکز آمار ایران از آمارگیری نیروی کار در سال۱۴۰۱ منتشر کرده، در این سال، ۴۰.۹درصد در سن کار کشور (جمعیت ۱۵ساله و بیشتر) ازنظر اقتصادی فعال بوده‌اند و در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. البته نرخ مشارکت اقتصادی کشور در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن تغییری نداشته و همچنان ۵۹.۱درصد از جمعیت کشور به دلایلی نظیر نرسیدن به سن کار، تحصیل، خانه‌داری، ازکارافتادگی و عدم‌تمایل به کار، خارج از گود بازار کار مانده‌اند و از منظر اقتصادی غیرفعال بوده‌اند. براساس نتایج این بررسی، نرخ مشارکت اقتصادی در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی کمتر بوده است.
تب بالای بیکاری جوانان
در سال۱۴۰۱، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله به ۲۲.۶درصد رسیده است. طبق آمارها، گرچه این نرخ نسبت به سال۱۴۰۰ حدود ۱.۱درصد کاهش یافته؛ اما همچنان در مقایسه با نرخ بیکاری میانگین کشور رقم بالایی است. همچنین بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ساله در سال۱۴۰۱ نشان می‌دهد: این شاخص ۰.۲درصد نسبت به سال۱۴۰۰ کاهش پیدا کرده و ۱۶.۳درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند.
در این میان نرخ بیکاری جمعیت فارغ‌التحصیل آموزش عالی نیز همچنان بالاتر از میانگین کشوری ثبت شده و باوجود کاهش ۰.۷درصدی، روی رقم ۱۲.۹درصد مانده است. طبق آمار، این نرخ در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط روستایی نسبت به نقاط شهری بیشتر بوده است.
ثبات نرخ بیکاری
بررسی نرخ بیکاری جمعیت در سن کار ایران (افراد ۱۵ساله و بیشتر) در سال۱۴۰۱ نشان می‌دهد که ۹درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. همچنین نرخ بیکاری در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. این شاخص، نسبت به سال۱۴۰۰ بالغ‌بر ۰.۲درصد کاهش یافته است. براساس آمارها، در سال گذشته ضمن اضافه شدن بیش از ۲۶۸هزار نفر به جمعیت شاغلان و تثبیت نسبت اشتغال کشور روی رقم ۳۷.۲درصد، از جمعیت بیکاران نیز نزدیک به ۲۶هزار نفر کاسته شده است.
بحران اشتغال کشاورزی
تاریک‌ترین نکته در گزارش بازار کار مرکز آمار ایران، استمرار ریزش اشتغال بخش کشاورزی در سال۱۴۰۱ و جایگزینی مشاغل مولد بخش کشاورزی با مشاغل بخش خدمات است.
به‌گزارش همشهری، بررسی اشتغال در بخش‌های عمده فعالیت اقتصادی نشان می‌دهد که در سال۱۴۰۱، به‌واسطه عواملی نظیر خشکسالی و مناسب نبودن هزینه و فایده در بخش کشاورزی، ۳۱۴هزارو۶۲۹نفر از اشتغال این بخش کاهش پیدا کرده و سهم این بخش از بازار کار رسمی کشور با ۱.۵درصد کاهش به ۱۴.۸درصد رسیده است.
این در حالی است که بخش خدمات با افزایش ۵۴۶هزار نفری شاغلان و کسب ۵۱.۶درصد از بازار کار کشور مواجه بوده و در بخش صنعت نیز باوجود کاهش ۰.۲درصدی سهم این بخش از بازار کار، تعداد شاغلان ۳۳.۶هزار نفر بیشتر شده است.
نظر شما