همشهری آنلاین- زهرا سرویان: با فرارسیدن فصل بهار و ایام نوروز یکی از مواردی که برای تفریح در برنامه مردم کشور قرار می گیرد ، سفر رفتن و طبیعت گردی و استفاده از هوای پاک و تازه فصل بهار است. اما در بسیاری موارد متاسفانه برخی شهروندان به طبیعت به عنوان یک سیستم زنده نگاه نمی کنند و قوانینی که باید مد نظ قرار بگیرد را رعایت نمی کنند.
از همان اواخر اسفند در خرید ماهی و آبزیان بگیرید تا روز سیزده به در و روز طبیعت که اکثر مردم در دشت و کوه و صحرا این روز را می گذرانند، موراد بسیار مهمی وجود دارد که باید تا حد امکان رعایت شود تا بلکه طبیعت کشور کمتر مورد آسیب قرار بگیرد.
بسیاری از این قوانین بسیار ساده و گاه آنقدر دم دست هستند که بعضی فکر می کنند رعایت کردن یا نکردن آنها هیچ فرقی ندارد. اما به واقع اینگونه نیست و کوچکترین اثر ما در طبیعت و بر طبیعت می تواند سبب ساز اتفاقات ناگوار زیادی برای طبیعت در آینده شود.
مهدی زارع خورمیزی، دکترای محیط زیست و کارشناس حیات وحش درباره اینکه چگونه می توان در این ایام به فضای سبز و بکر طبیعت آسیب وارد نکرد، به همشهری آنلاین گفت: ما باید به طبیعت با دور اندیشی بنگریم. هر جا که زیستگاه‌های طبیعی یا طبیعت‌های انسان ساز وجود دارد و درختکاری شده یا حتی شاخه‌های خشکیده‌ای هستند، قطعا زیستگاه جانوری و طبیعی نیز هست که در چرخه طبیعت نقش مهمی دارد و متاسفانه عموماٌ مردم به آن بی توجه هستند. مثلا شاخه‌های طبیعت را برای برپا کردن آتش می‌شکنند یا معتقدند که چون خشک شده مشکلی نیست و می توان برای آتش زدن از آنها استفاده کرد. که این باور کاملا غلط است زیرا ممکن است که این شاخه‌ها زیستگاه جانوران مفید برای طبیعت باشد و چه بسا برپایی این آتش‌ها با کمی بی‌احتیاطی، مشکل‌زا بوده و طبیعت را نابود کند.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه اقلیم تغییر کرده و سفره‌های آب زیرزمینی کاهش پیدا کرده‌اند و متاسفانه، مخصوصاً در مناطق بیابانی هر درختی که نابود شود دیگر جایگزین نخواهد داشت و هر بوته یا درخت در مناطق بیابانی به اندازه وزن خودش، به طلا می‌ارزد و می‌تواند بی نهایت در فرسایش، بازیافت و کنترل طوفانها تاثیر بگذارد، تک تک هم‌وطنان باید از تخریب حتی یک شاخه از طبیعت یا خاک اجتناب کنند.
زارع ادامه داد: همانطور که همه ما دیدیم؛ در خوزستان وقتی که تالاب خشکیده شد. ریزگردها آمدند و روز را تبدیل به شب کردند و متاسفانه مشکلات زیادی به دلیل عدم پوشش گیاهی بوجود آمد که این شرایط به دلیل ناآگاهی و تغییر اقلیم، سخت‌تر و غیرقابل کنترل‌تر شد. با کندن هر بوته یا شاخه‌ای از درخت که برای روشن کردن آتش یا لذت بردن از دامان طبیعت تخریب می‌شود، متاسفانه ضربه‌ای بزرگ به نسل آینده خواهد خورد. در این زمینه باید از شهروندان خواست که اگر در اسفند ماه، درختی نمی‌کارند، حداقل در طول تعطیلات که به سفر می‌روند و می‌خواهند از طبیعت استفاده کنند، لطفا چوب یا وسایل آتش‌زا همراه خود داشته باشند و از خاموش شدن آتش اطمینان حاصل کنند تا دامنه آتش فراگیر نشود، چون روییدن هر درخت صدها سال زمان می‌برد و به طبیعت بکر و جنگل‌ها آسیب نزنند.
این کارشناس محیط زیست گفت: وضعیت طبیعت و حیات وحش ما خوب نیست و نیاز به تغییرنگرش داریم و باید همه با عظم جدی در حفظ طبیعت مشارکت کنیم و چیزی از طبیعت کم یا به آن اضافه نکنیم و یک طبیعت‌گرد مسئول باشیم. باید به طبیعت به چشم مادر خودمان نگاه کنیم. همین ماهی قرمز اگر به طور مناسب و اصولی در طبیعت رها نشود می تواند گونه های بومی زیادی را نابود کند.
زارع درباره اینکه چرا توصیه های زیست محیطی کمتر مورد توجه قرار می گیرد گفت: آموزش موضوع مهمی است چرا که با آموزش می توان رفتارهای غلطی که الان اپیدمی شده‌اند، را در آینده نه چندان دور، اصلاح کرد . اما برای این آموزش ها باید همه نهادها دست به دست هم بدهند تا موثر واقع شود.
وی افزود: شما نگاه کنید هرساله با نزدیک شدن به نوروز و فصل بهار که فصل رویش و زایش است، شاهد خرید و فروش و قاچاق گونه‌های جانوری زیادی هستیم مثل لاکپشت‌های بومی یا گوش قرمز، سمندرها و یا پستاندارانی مثل سنجاب‌ها که وضعیت زیستی مناسبی ندارند یا بعضی گونه‌های بومی زینتی که وارد این بازار خرید و فروش می‌شوند. این روند آسیب جدی به حیات وحش و محیط زیست وارد می‌کند. خریدو فروش لاک پشت در ایام نوروز هیچ ربطی به فرهنگ نوروز ندارد اما متاسفانه سودجویان می خواهند از فرصت استفاده کنند و با فروش چنین حیواناتی سود ببرند . بدون اینکه نگران آسیب به آنها و یا حتا در گونه هیی مثل سمندر نگران انقراض آنها باشند .
زارع تاکید کرد: دراین موراد نقش آموزش بسیار مهم هست. با آموزش هایی که از طریق رسانه های مختلف هر ساله بیان می شود می توان منتظر کاهش خرید و فروش این گونه های ارزشمند شد.
این کارشناس محیط زیست درباره طبیعت گردی و طبیعت گردی مسئولانه در این ایام نیز گفت: در ایام نوروز با سبز شدن طبیعت، گروه‌های کوهنوردی غیر حرفه‌ای و مسافران، بیشتر به دل طبیعت خواهند رفت و از زیبایی طبیعت و آب و هوا لذت خواهند برد. حالا با توجه به فصل زایش انواع پرندگان و خزندگان و چهارپایان و... آنها در خطر آسیب‌های انسانی قرار می‌گیرند. متاسفانه در این فصل به دلیل تعطیلات و طبیعت‌گردی، انسانها به آشیانه آنها نزدیک شده و حتا ممکن است جوجه ها یا تخم پرندگان را در دست بگیرند یا حتا از لانه اش دور کنند، که این رفتار بزرگترین آسیب را به چرخه طبیعت و حیات وحش می‌زند. بوی انسان و حضور انسان باعث ترس حیوانات و اصطلاحاً قهر گونه‌های جانوری از فرزندان‌شان خواهد شد و حتی در مواردی هم برای انسان خطر آفرین است. این طبیعت‌گردی غیر مسولانه در این فصل زیاد دیده می‌شود که علاوه بر غیر قانونی بودن این رفتار، باعث می‌شود که نوزاد حیوان کلا از چرخه طبیعت حذف شود. در این زمینه توصیه می‌شود که به گونه‌ها و تخم و نوزاد پرندگان نزدیک نشوید چه بسا نوزاد جانوران باعث بروز بیماری‌های خاصی برای انسان باشند که عامه مردم از آن نا اگاه هستند.
او ادامه داد: نکته دیگر در این زمینه آن است که عوامل ناشناخته را به طبیعت وارد یا از آن خارج نکنیم. مثلا غذاهای اضافه را در طبیعت برای تغذیه حیات وحش نگذارید، چون این رفتار اشتباه هم به طبیعت و هم به حیاط وحش آسیب جدی وارد می‌کند. هیچ چیزی جز ردپای ما نباید در طبیعت باقی بماند.
لازم به ذکر است یگان حفاظت سازمان محیط زیست با دهیاری‌ها و شهرداری‌ها هماهنگ کرده تا محیطی برای رهاسازی ماهی قرمزها مشخص شود چراکه رهاسازی آنها در طبیعت بسیاری از بیماری‌ها را به گونه‌های بومی آن منطقه می‌توانند منتقل کنند که موجب نابودی آنها شوند.
نظر شما