این خبری بود که هفته گذشته به نقل از رئیس انجمن تروماتولوژی و ارتوپدی ایران منتشر شد. خبری که البته به سرعت از سوی مدیرکل اداره تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت و مدیر روابط عمومی این وزارتخانه تکذیب شد.
دکتر خلیل علیزاده، رئیس انجمن ارتوپدی با بیان اینکه بسیاری از اجناسی که به‌عنوان وسایل ارتوپدی وارد می‌شوند، تقلبی هستند و در برخی کشورها مانند هندوستان و پاکستان توسط کارگاه‌های غیرمجاز ساخته می‌شوند، به فارس گفته بود: اکثر بیماران اصلاً این وسایل را نمی‌بینند که بخواهند به بسته‌بندی، کشور سازنده یا اصل بودن آن توجه کنند، چون یک شرکت واسطه وسیله را در اختیار بیمارستان قرار می‌دهد و وسیله تقلبی در اتاق عمل در بدن بیمار قرار می‌گیرد.
بیمار بدون اینکه وسیله را ببیند، قیمت وسیله اصلی و استاندارد را پرداخت می‌کند.
اما اظهارات رئیس انجمن ارتوپدی ایران مبنی بر استفاده از وسایل ارتوپدی تقلبی بدون اطلاع بیماران در بیمارستان‌های دولتی، در حالی است که به گفته کارشناسان وزارت بهداشت تمام تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی و آزمایشگاهی که وارد یا در کشور تولید می‌شوند، توسط وزارت بهداشت کنترل کیفی شده و بعد از تست‌های ایمنی عملکرد، به آنها پروانه ساخت داده می‌شود.علاوه بر این موضوع هولوگرام‌دار شدن این تجهیزات دلیل دیگر مقامات وزارت بهداشت است که خود برچسب اطمینان برای تجهیزاتی است که از مجرای قانونی وارد کشور می‌شوند و از لحاظ ایمنی مورد تایید وزارت بهداشت هستند؛
به‌طوری که عموم مصرفکنندگان تجهیزات پزشکی با مشاهده این برچسب می‌توانند نسبت به کیفیت کالای خریداری شده مطمئن شوند.
با این حال دکتر رضا مسائلی، مدیرکل اداره تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه هیچ بیمارستان دولتی از وسایل ارتوپدی، قلبی و چشمی تقلبی استفاده نمی‌کند، به همشهری می‌گوید: وزارت بهداشت اختصاصاً درباره تجهیزات ارتوپدی، قلبی و چشمی دستورالعمل مشخصی را به بیمارستان‌های دولتی ابلاغ کرده است که براساس آن این بیمارستان‌ها موظف هستند فقط تجهیزاتی را که اسامی آنها در وب سایت اداره کل تجهیزات پزشکی وجود دارد و مورد تائید است، خریداری کنند.
وی با بیان اینکه تمام شرکت‌های تجهیزات پزشکی معتبر داخلی و نمایندگی شرکت‌های معتبر خارجی این تجهیزات، طی 3 سال گذشته شناسنامه‌دار و ثبت شده‌اند، در ادامه توضیح می‌دهد: اسامی همه این شرکت‌ها نیز به بیمارستان‌های دولتی اعلام شده و در وب سایت اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت نیز وجود دارد.
به عقیده دکتر مسائلی، بر این اساس طرح جامع ثبت و ایمنی وسایل پزشکی در وزارت بهداشت اجرا شده است و تمام وسایل ارتوپدی، قلبی و چشمی در بیمارستان‌های دولتی، تحت نظارت کامل وزارت بهداشت است. البته به جز در موارد استثنایی.
اطلاعات کاملند
با این حال دکتر مسائلی در ادامه خاطرنشان می‌کند: وزارت بهداشت در رابطه با وسایل ارتوپدی، قلبی و چشمی برای تولید‌کننده و واردکننده این تجهیزات تعریف مشخصی ارائه داده و اطلاعات مربوط به آن در اختیار تمام مصرفکنندگان و متخصصان قرار گرفته است.
به این معنی که بعد از ثبت شرکت و صدور پروانه برای تولیدکننده‌ها، این اطلاعات با همکاری شورای‌عالی بیمه در سطح کشور در اختیار تمام مراکز درمانی قرار می‌گیرد.
به گفته وی اگر کسی بخواهد وسیله ارتوپدی خریداری کند، با مراجعه به اطلاعات موجود می‌تواند مراکز عرضه مجاز و همچنین کالاها و تجهیزات استاندارد را شناسایی کند.
«در دومین مرحله وزارت بهداشت برای مبارزه با قاچاق تجهیزات پزشکی و با همکاری ستاد مبارزه با قاچاق مواد، دستورالعمل پیشگیری و مبارزه با قاچاق تجهیزات پزشکی را ابلاغ کرده است.»
دکتر مسائلی ضمن اشاره به این عبارات می‌گوید: وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشکی، گمرک و وزارت بهداشت و دستگاه‌هایی از این قبیل ملزم به رعایت این دستورالعمل هستند.
علاوه بر این، معاونت سلامت وزارت بهداشت به تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغیه‌ای داده و آنها را موظف به تهیه وسایل ارتوپدی مورد نیاز بیماران در بیمارستان‌ها کرده است.
به عقیده مدیرکل اداره تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، با این شرایط بحث تجهیزات تقلبی در بیمارستان‌ها کاملا منتفی است.
ارزان بودن، دلیل تقلبی بودن نیست!
اما کارشناسان وزارت بهداشت در مورد وضعیت تجهیزات ارتوپدی بیمارستان‌های دولتی در شرایطی توضیح می‌دهند که متخصصان ارتوپدی هم معتقدند بیمارستان‌های دولتی به هیچ وجه حق استفاده از وسایل تقلبی و قاچاق برای بیماران را ندارند.
دکتر فرزاد کارگرزاده، رئیس بخش ارتوپدی بیمارستان طرفه و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به همشهری می‌گوید: ما یک مصوبه داریم که بیمارستان‌های دولتی موظف هستند تجهیزات پزشکی را از شرکت‌های داخلی و مورد تایید وزارت بهداشت تهیه کنند.
این تجهیزات هم اغلب تولید داخل هستند. البته تجهیزاتی هم که محصول چین هستند، وارد بیمارستان‌های دولتی می‌شوند.
وی در رابطه با این تجهیزات به ظاهر ارزان‌قیمت اینطور توضیح می‌دهد: این تجهیزات ارزانند چون به هر حال بیمارستان‌ها توان خریداری تجهیزات گران‌قیمت را ندارند.
اما اگرچه این محصولات استاندارد اروپا را ندارند، ولی این بدان معنی نیست که تقلبی و قاچاق محسوب می‌شوند.
به گفته این متخصص ارتوپدی، تجهیزات بیمارستان‌های دولتی از طریق کارپردازی بیمارستان خریداری می‌شوند.
حتی اگر هم زد و بندی بین کارپردازی بیمارستان و شرکت مورد نظر وجود داشته باشد، پزشک و یا جراح براساس استانداردهای تعریف شده حاضر به بکارگیری تجهیزات تقلبی و قاچاق نیست.
پزشکان هم مراقبند
اما ظاهرا در این میان دلیل دیگری هم برای قطعیت استاندارد بودن تجهیزات ارتوپدی بیمارستان‌های دولتی وجود دارد؛
وجود متخصصان ارتوپدی فنی.دکتر سید محمد جزایری، متخصص ارتوپدی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با همشهری در این رابطه توضیح می‌دهد: متخصصان ارتوپدی فنی کسانی هستند که بعد از 4 سال تحصیل در دانشگاه بعضا به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند و وسایل ارتوپدی که ساخته‌اند را به بیمارستان‌ها معرفی می‌کنند.
این افراد کاملا شناخته شده هستند. به گفته وی علاوه بر این ارتوپدها هم برای هر بیماری که نیاز به وسایل کمکی ارتوپدی دارد، بر حسب شناختشان از مراکز ارتوپدی فنی این وسایل را نسخه می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه در بیمارستان‌های دولتی هم این سیستم وجود دارد، ادامه می‌دهد: البته شاید در موارد نادری در مورد این تجهیزات قاچاق و تقلب صورت گیرد، برای همین است که پزشکان ارتوپد باید بعد از نسخه وسیله ارتوپدی فنی و بعد از اینکه بیمار آن را از داروخانه تهیه کرد، حتما آن را از نظر تقلبی نبودن مشاهده کنند.
به گفته وی البته دومین راه برای جلوگیری از تهیه وسیله تقلبی ارتوپدی این است که داروخانه‌ها به بیمارانی که نسخه پزشک ارتوپد را ندارند، به هیچ وجه این وسایل را نفروشند.
