موضوع سپر دفاع موشکی آمریکا در شهر اسلوپسک در 200کیلومتری مرز روسیه به چالش جدی قدرت‌های بزرگ در عرصه بین‌المللی به‌ویژه بین آمریکا و اتحادیه اروپا از طرفی و روسیه از طرف دیگر تبدیل شده است.
تاریخچه سپر دفاع موشکی و اساسا سامانه رهگیری موشک‌ها به اواخر جنگ جهانی دوم و اعزام افسران آمریکایی به اروپا برای مطالعه نحوه به‌کارگیری موشک‌ها از سوی آلمان علیه متفقین برمی‌گردد که نتیجه بررسی و پژوهش‌های میدانی این جمله بود: گسترش سیستم علیه سلاح جدید.
اکنون 60 سال از آن‌زمان می‌گذرد و آمریکا با 80 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در تحقیقات و تولید سامانه‌های رهگیری صرفا دارای 10سامانه رهگیری در آلاسکا و کالیفرنیاست که به اذعان تحلیلگران نظامی این‌کشور نمی‌تواند محافظ خوبی در برابر ارسال موشک‌های بالستیک قاره پیما باشد.
اگرچه دول یورو آتلانتیک پس از فروپاشی کمونیسم در اواخر قرن بیستم بر پایان جنگ سرد و حرکت جهان به سمت نظامی فارغ از رقابت‌های تسلیحاتی و موشکی تاکید داشته و مانورهای تبلیغاتی زیادی در این باره انجام داده‌اند، ولی برعکس در اوایل هزاره سوم رویکرد جدیدی را شاهد هستیم که سپر دفاع موشکی اروپا و گسترش ناتو به شرق از شاه‌بیت‌های آن است.
البته ایجاد سپر دفاع موشکی بیشتر به بهانه تصنعی و فرضی فعالیت‌های موشکی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است. کشوری که تمدن، تفکر و فرهنگ و باورهای دینی ملت و دولتش فاصله زیادی با نظامی‌گری و بازی موشک‌ها داشته و خواهد داشت.
طولانی‌بودن مذاکرات طرفین در نهایی کردن موافقت‌نامه ایجاد سپر دفاع موشکی حداقل 5/1 سال و موضع‌گیری کشورهای قدرتمند و تاثیر‌گذار در عرصه امنیت بین‌الملل به‌ویژه روسیه همگی حکایت از اهمیت فوق العاده این طرح و تاثیر آن در آینده نظام بین‌الملل دارد.
رئیس‌جمهوری روسیه بارها تصریح کرده است سپر دفاع موشکی و گسترش ناتو تهدیدی برای امنیت ملی کشورش بوده و اقدامات تلافی‌جویانه روسیه جدی خواهد بود.
مهم‌تر اینکه تلاش‌های آمریکا به‌ویژه وزیر خارجه این‌کشور در اطمینان دادن به روسیه تاثیر چندانی نداشته است و اظهارات تام کیسی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا جالب توجه است که در 3سال گذشته روسیه در جریان تحولات و تکامل سامانه دفاع موشکی در اروپا قرارگرفته و مخالفتی نداشته است و اگر اکنون زبان آنها تغییر یافته است، دلایل نامشخصی دارد.
واقعیت این است که در حال حاضر 4کشور یعنی روسیه، چین، فرانسه و انگلیس دارای موشک‌های قاره پیما هستند که انگلیس و فرانسه متحد آمریکا و روسیه و چین خارج از آن هستند.
به‌هر حال ایجاد سامانه رهگیری موشکی در لهستان و رادارهای آن در چک از سوی روس‌ها تهدیدی جدی برای امنیت ملی‌شان ارزیابی شده است که با واکنش مناسب همراه خواهد بود؛واکنشی که معلوم نیست برای اروپای سبز ارمغان آور امنیت خواهد بود یا خیر؟
* سفیر ایران در آلبانی
