پاییز که شروع می‌شود آلودگی هوا پای خود را محکم‌تر از همیشه برگلوی شهرهای بزرگ می‌فشارد، به‌خود اجازه می‌دهد از خطوط قرمز تابلوهای نمایش میزان آلودگی هوا عبور کند و کار را به جاهای باریک برساند و خانه‌نشینمان کند.گویی در این فصل با مرگ هم نفس شده‌ایم. سرد شدن ناگهانی هوا و خروج ممتد دودهای سربی و گرم از لوله اگزوز ماشین‌ها دلیل موجهی است تا پدیده این ورژن یا همان وارونگی دما در پاییز و زمستان گریبانگیرمان شود.
دکتر اسماعیل کهرم، برای توضیح بیشتر در مورد دلایل شکل‌گیری پدیده وارونگی هوا به برهم خوردن توازن هوا در این فصول اشاره می‌کند و می‌گوید: حرکت ماشین‌ها دود سیاه و سبکی را ایجاد می‌کند که در پاییز بالای هوای سرد قرار گرفته و با عدم‌ورزش باد و پوشیده شدن آسمان از ابر مانند لایه‌ای روی سر شهر قرارمی گیرد و مرور زمان و حرکت ماشین‌ها این لایه را ضخیم می‌کند، در حقیقت دود غلیظ، بالای سرمان محبوس می‌شود.
این استاد دانشگاه در ادامه به بارش ناگهانی باران و سر ریز شدن انبوهی از سرب روی سر شهر و مضرات بسیاری‌که به‌دنبال خواهد داشت، اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: در شهری مانند تهران که روزانه 2 میلیون و 800 هزار اتومبیل در آن تردد می‌کند و سالی 800 هزار اتومبیل صفر کیلومتر به آن وارد می‌شود اگر بعد از بارش باران پاییزی ماشین سفید شما مملو از دوده و سیاهی باشد، جای تعجب نیست.
او مهمترین راه برای مقابله با این موضوع را استفاده از تمهیداتی می‌داند که با آن تعداد تردد اتومبیل را در خیابان شهرهای بزرگ کاهش دهد. این استاد دانشگاه می‌گوید: هرچند ممکن است کارهایی مانند تغییر ساعت، ترافیک را کاهش دهد و تردد را در سطح شهر روان کند اما پیش از هر چیز باید با کارهایی مانند زوج و فرد و افزایش محدود طرح ترافیک از تردد اتومبیل‌های اضافی و به‌خصوص تک سرنشین در سر سطح شهرهای بزرگ جلوگیری کرد.
به گفته دکتر اسماعیل کهرم علاوه بر محدود کردن حرکت اتومبیل‌ها در نقاط مرکزی و پررفت‌وآمد شهر از طریق طرح‌هایی مانند زوج و فرد، باید طرح‌های ترافیکی در شهر گسترش پیدا کند و به مرور تمام یک شهر بزرگ مانند تهران را شامل شود تا افراد به جای استفاده از اتومبیل شخصی و تک‌سرنشین به سمت استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی بروند.
او به نقش مهم و سازنده وسایل حمل‌ونقل عمومی در کاهش اتفاقی مانند وارونگی دما در فصل سرما اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: مترو، اتوبوس، تاکسی، ون و BRT راه‌حل‌هایی است که کشورهای پیشرفته پیش روی شهروندان خود قرار داده‌اند تا اتومبیل در زندگی آنها نقش وسیله‌ای برای آخر هفته و رفتن به تفریح را داشته باشد، بنابراین بهترین راه‌حل برای خروج از بحران این ورژن در این فصل، تقویت وسایل حمل‌ونقل عمومی و تشویق مردم به استفاده از آنها با بهبود شرایط وسایل حمل‌ونقل عمومی است.
این استاد دانشگاه تغییر ساعات کاری ادارات، مدارس و اصناف را راه‌حل مناسبی برای تاخر و تقدم در حرکت اقشار مختلف در ساعات پر رفت‌وآمد و در نتیجه کاهش ترافیک در شهرهای بزرگ می‌داند و می‌گوید: در وارونگی دما علاوه بر اتومبیل‌ها، کارخانه‌هایی که ناخواسته در کنار واحدهای مسکونی قرار گرفته و برای خروج آنها فکر نشده نقش اساسی دارند.
او به آلودگی سالانه 500 هزار‌تنی کارخانه تسلیحات نظامی پاسداران به‌عنوان یک نمونه کوچک و فراموش شده اشاره می‌کند و معتقد است، علاوه بر این صنایع، وزش باد، آلودگی هوای کارخانه‌هایی را که در غرب پایتخت قرار گرفته به سمت شرق و مرکز هدایت می‌کند.
به گفته این استاد دانشگاه در این میان از بین بردن پارک‌های ملی مانند خجیر که نقش ریه‌های تنفسی پایتخت را به‌عهده دارد، مشکلات را دوچندان می‌کند و برای رهایی از آلودگی هوا باید فکری به حال این سرمایه‌ها که در حال نابودی است، کرد.
او به سوخت ناقص اتومبیل‌ها و نبود قانون مناسب برای برخورد با ماشین‌هایی که معاینه فنی را نادیده می‌گیرند به‌عنوان نکته پایانی صحبت‌های خود اشاره می‌کند و می‌گوید: طبق آمارهای موجود بیش از 30 درصد از اتومبیل‌های سواری آزمایش فنی و برگه معاینه فنی خودرو ندارند، در کنار آنها موتورسیکلت‌ها با سوزندان روغن به همراه بنزین مشکلات را دوچندان می‌کنند.
دکتر اسماعیل کهرم با تاکید بر آلودگی‌های ناشی از سوخت ناقص 3 میلیون موتورسیکلت که قانونی برای معاینه فنی آنها وجود ندارد، معتقد است: استفاده از تجربیات کشورهای پیشرفته در برخورد با مشکلاتی از این دست، راهکاری است که مدیریت شهری باید از آنها بهره بگیرد.
