به گزارش همشهری آنلاین به نقل از میراث آریا، سنگنگارههای گردیکوه زنجان در ارتفاع حدود ۶۵ تا ۸۰ متری از زمینهای اطراف و در قسمت شرقی و غربی واقع شدهاند که هنرمندان نگارگر از آن نقاط دید کاملی به دشت زنجان و کوه گاوازنگ داشتهاند.
طبق مطالعات اولیه، سنگنگارههای کوه گرده داغ مربوط به دوره پیشازتاریخ و مربوط به دوره مس و سنگ است. دلیل نامگذاری کوه به گرده داغ، شکل نسبتاً مدور کوه است که موجب شده از گذشتهها مردم شهر آن را گرده داغ بنامند. ین نقوش شبیه نقوش یافت شده در شمال غرب ایران مانند هوراند، لقلقان، سنگنگارههای مهاباد و همچنین سنگنگارههای یافت شده در قزوین و دیگر نواحی همجوار است.
در بالای ارتفاعی که سنگنگارهها روی آن کندهشدهاند، امروزه تأسیسات مخابراتی و تلویزیونی قرار دارد. همچنین راه دسترسی به بالای تپه از طریق جاده خاکی ممکن است که تپه را دور باید دور زد و به بالای آن رسید.
در دامنه شرقی و غربی و قسمت فوقانی کوه گرده داغ، برونزدهای صخرههای سیاهرنگ وجود دارد که در قسمتهایی از صخرههای آن از جمله دامنه شرقی و غربی بقایای نگار کند با نقوش مختلف وجود دارد. نگارهها بر صخرههای گرانیتی که دارای رویه سیاهرنگ و براق است، کنده شدهاند. بیشتر نقوش روی دو صخره دامنه فوقانی شرقی و یک صخره در دامنه پائین غرب کوه است که میتوان با توجه به نوع نقوش آنها را به چند دسته تقسیم کرد.
بر اساس مطالعات انجامیافته در حال حاضر نگارهها شامل نقوش جانوری (بزها و سگسانان) انسانی و هندسی است. مهمترین نقوش تصاویر بزهای کوهی، کل و قوچ است که عموماً بهصورت تکخطی با شکل متنوع و مختلف شاخ ترسیم شدهاند. نقش بزهای کوهی تقریباً در همه قسمتهای صخرههای ۱ و ۲ و ۳ قابلمشاهده است. علاوه بر نقش بزهای کوهی، نقش برخی حیوانات کوچک نیز در صخرههای ۱ و ۲ دیده میشود.
با توجه به شکل متفاوت آنها با نقوش بزهای کوهی احتمالاً باید سگسانانی از قبیل سگ یا گرگ باشند. همچنین در صخره شماره ۲ تصویر چند انسان برهنه دیده میشود که در یک مورد دستبهدست هم دادهاند. همچنین باید تصویر انسان کماندار نیز اشارهکرده است. تصاویر نامشخصی از چند طرح هندسی شامل دایره، بیضی و مستطیل نیز از دیگر نگارههای کوه گرده داغ است.
بر اساس مطالعات هر گروه از سنگنگارهها اشاره به موضوع واحدی دارند و نمیتوان آنها را جدا از هم موردبررسی قرار داد. بهطوریکه موضوع بیشتر نگارکندها شکار بزها و کلهای وحشی توسط انسانها با تیر و کمان و سگ است.
با توجه به تعداد اندک نگارکندها و کتیبههای سنگی شناساییشده در استان زنجان، چنین اثری که هنرهای صخرههای چند دوره تاریخی را به تصویر کشیده، در پژوهشهای باستانشناسی و تاریخ هنر اهمیت بسیار زیادی دارد. آنچه برای بیننده قابلتوجه است شیوه زندگی ترسیمشده در این تصاویر است، اینکه انسانهایی در سالیانی بسیار قبل در این منطقه زندگی میکردهاند.
نظر شما