ستاره حجتی-همشهری آنلاین:
برای بسیاری از ما باور اینکه هنوز بعد از گذشت حدود یک قرن از ورود لوکوموتیو به کشور، هنوز مناطقی هستند که صدای سوت قطار را نشنیده‌اند و چرخ‌های آهنی آن‌را به‌عنوان نمادی برای توسعه در قرن اخیر ندیده‌اند، سخت است، اما آنچه به ذهن برخی از ما نمی‌رسد، برای شهروندان زیادی در ایران یک حقیقت است؛ حقیقتی که استان ایلام یکی از نمودهای آن به‌حساب می‌آید.
این حکایت تلخ ایلام است؛ سرزمینی کهن با پهنه وسیع مرزی در غرب کشور که از گردونه توسعه پایدار، حتی از ریل و چرخ‌های قطار نیز نصیبی نبرده‌است و مردم این دیار سال‌هاست در انتظار اجرای طرح‌هایی به‌سر می‌برند که زمینه‌ساز توسعه حمل‌ونقل ریلی دراین استان خواهد شد.
یک رویای دیرین
«مهرداد حیرانی» جوانی ۲۰ساله و اهل مهران است. او دراین باره می‌گوید: تا پیش از ثبت‌نام در دانشگاه، هیچ‌گاه یک قطار را از نزدیک ندیده بودم. همیشه فیلم‌ها را که می‌دیدم، آرزوی سوار شدن به قطار را داشتم. دانشگاه که قبول شدم، با خانواده رفتیم کرمانشاه و از این شهر با قطار به سمت تهران حرکت کردیم؛ برایمان خیلی لذتبخش بود و تجربه جدیدی به‌حساب می‌آمد.
«محنا امیری» هم یکی از شهروندان ایلامی است که دراین زمینه می‌گوید: فکر می‌کنم داشتن خطوط راه‌آهن و قطار برای همه مردم ایلام به یک رویا تبدیل شده‌است. حدود ۹ سالی هم می‌شود که می‌گویند قرار است ایلام نیز به شبکه ریلی متصل شود، اما تاکنون ما حتی یک سوت قطار را هم نشنیده‌ایم.
او ادامه می‌دهد: وضعیت ایلام در همه حوزه‌های حمل و نقل نامطلوب است. ما حتی جاده‌های مناسب هم نداریم. اگر به اخبار نگاه کنید، می‌بینید که میزان تصادف‌های جاده‌ای در ایلام بالاست. اتوبوس‌ها نیز فرسوده هستند. اینها درحالی‌است که دسترسی به خودروهای سواری برای جابه‌جایی نیز چندان آسان نیست.
این شهروند ایلامی اضافه می‌کند: اگر بخواهیم به مناطق دور برویم، هواپیما بهترین وسیله است، اما مگر با این هزینه‌ها و قیمت بلیت ممکن است؟ نمی‌دانم چرا تاکنون اینقدر در راه‌اندازی خطوط حمل‌ونقل ریلی دراستان تعلل شده‌است. مردم در حسرت یک قطار مانده‌اند.
ضرورتی برای توسعه بازرگانی
اگرچه اتصال ایلام به راه‌آهن سراسری کشور به‌عنوان مهم‌ترین مطالبه مردم استان، در سفر اخیر رئیس‌جمهوری به ایلام، به مسئولان اجرایی کشور گوشزد شد، اما تجار و بازرگانان این استان، تحقق این موضوع را نیازی ورای صرفا یک مسیر حمل‌ونقل مسافر می‌دانند.
«عبید لری» یکی از بازرگانان ایلامی دراین زمینه می‌گوید: تحقق طرح اتصال ایلام به راه‌آهن سراسری یک ضرورت است. با توجه به مرزی بودن ایلام، این موضوع نقش حیاتی در داد وستدها و توسعه صادرات و واردات ما خواهد داشت. همه مردم ایران مرز ایلام را به‌عنوان مسیر اصلی تردد به کشور عراق می‌شناسند. حتی برای رونق این شاخه از صنعت گردشگری نیز اجرا و تکمیل این طرح ضروری است.
وی ادامه می‌دهد: اجرای این طرح از زمان تصویب تاکنون، به‌مدت ۱۰ سال به‌طول انجامیده‌است. این زمان صرف اجرا نشده‌است، بلکه بیشتر مواقع، به‌دلیل نبود اعتبار تعطیل و متوقف شده‌است.
اختصاص اعتبار برای احیای طرح
اینها درحالی‌است که چندی‌قبل مدیرکل راه و شهرسازی ایلام از آغاز دوباره عملیات اجرایی این طرح خبر داده بود. «عبدالله بهادری» درباره این طرح می‌گوید: اتصال ایلام به شبکه سراسری کشور از مسیر اسلام‌آباد دراستان‌کرمانشاه، یکی از مهم‌ترین طرح‌های حوزه راه در استان است. این طرح از سال ۱۳۹۲ آغاز شده، اما به‌دلیل محدودیت‌های اعتباری، با وجود ضرورت اجرا، تا ابتدای سال‌جاری کاملا متوقف مانده بود.
وی همچنین با اشاره به تأکید رئیس‌جمهوری بر اجرا و تکمیل این مسیر ریلی ادامه می‌دهد: امسال از اعتبارات «پیوست قانون» حدود ۷۰میلیارد تومان، از اعتبارات «متوازن» حدود ۱۰۰میلیارد تومان و اعتبارات «مناطق کم‌تر توسعه‌یافته» حدود ۱۹میلیاردتومان و درمجموع درحدود ۱۹۰میلیارد تومان اعتبار برای اجرای این طرح درنظر گرفته شده‌است.
بهادری عنوان می‌کند: پیمانکار این طرح نیز انتخاب شده و طول مسیری که در مرحله اول مورد اجرا قرار می‌گیرد، ۸۰کیلومتر ازشهرستان اسلام‌آبادغرب در استان کرمانشاه تا شهرستان «چوار» در استان ایلام است که هم‌اکنون برای ۱۷کیلومتر آن قرارداد منعقد شده‌است.
وی درباره جزئیات این قرار داد جدید نیز اضافه می‌کند: مبلغ قرارداد این طرح حدود ۱۶۰میلیارد تومان است و حدود ۳ ماه است که عملیات اجرایی آن از سمت اسلام‌آباد به ایلام آغاز شده‌است.
راهی که طی شد
سال۱۳۹۲ و در ماه‌های پایانی دولت دهم بود که ساخت راه‌آهن در استان ایلام و اتصال آن به شبکه سراسری، ازسوی هیأت وزیران وقت به تصویب رسید و کلنگ اجرای آن در سفر وزیر وقت راه و شهرسازی به این استان برای ساخت فاز نخست، که از ایلام تا اسلام‌آباد غرب می‌رفت و از کرمانشاه خط آهن ایلام را به شبکه سراسری کشور متصل می‌کرد، به زمین خورد.
براساس اعلام استانداری ایلام، در سال ۱۳۹۲ قرار بود طرح ریلی طی تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت راه و شهرسازی و قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) به اجرا درآید، اما اعتبار لازم برای آن تأمین نشد.
درچنین شرایطی درسال۱۳۹۶، ازسوی مسئولان استانداری ایلام اعلام شد مطالعات کلی طرح راه‌آهن ایلام انجام و نقشه اجرایی آن پس‌از گذشت ۴سال از کلنگ‌زنی، تهیه شده‌است. همان سال ساخت راه‌آهن استان ایلام در فهرست ۶طرح اولویت‌دار دولت دوازدهم قرارگرفت و استانداری ایلام اعلام کرد ۴ تا ۵سال دیگر، یعنی در سال ۱۴۰۰ یا ۱۴۰۱، ریل راه‌آهن از ایلام به اسلام‌آبادغرب می‌رسد.
تا یک سال پیش، یعنی مهرماه ۱۳۹۹، تنها دستاورد اجرای طرحی که عنوان «اولویت‌دار» را یدک می‌کشید، قول مساعد وزیر وقت راه و شهرسازی در دیدار با استاندار و نمایندگان ایلام در مجلس شورای اسلامی، مبنی بر تسریع روند عملیات اجرایی این طرح بود.
نظر شما