کمبود آب آشامیدنی؛ اینبار در تبریز

 سیدمرتضی احمدپور-همشهری آنلاین:

پس از بروز خشکسالی‌های اخیر، مسئولان تأمین آب آذربایجان‌شرقی از ابتدای امسال هشدار کمبود آب در تابستان را می‌دادند. اکنون شهروندان شهرهای مختلف استان به‌ویژه تبریز و مرند و حتی شهرهای کوچک مانند «زنوز» این بحران را به‌خوبی لمس کرده‌اند. آب تبریز حدود دو هفته قبل برای دو روز با قطعی و افت شدید در اغلب نقاط روبه‌رو شد. حالا در نیمه آخرین ماه تابستان هم فشار آب تعریفی ندارد. از طرفی با افزایش بلند مرتبه‌سازی در تبریز، رسیدن آب به طبقات بالای 3 بدون پمپ آب مقدور نیست. تمام اینها در حالی است که به گفته مسئولان آب و فاضلاب، مصرف آب در تبریز روند افزایشی هم دارد و هنوز در برخی نقاط شهر آبیاری فضای سبز هم با آب آشامیدنی انجام می‌شود.

کمبود آب آشامیدنی و استفاده از آب چاه

محمد ساعی ، شهروند اهل زنوز از کمبود آب در این منطقه گله‌مند است و می‌گوید: رودخانه بزرگی که از وسط این شهر عبور می‌کرد، چند سالی است به لطف احداث سد خاکی خشک شده. مسئولان وعده داده بودند که از آب این سد برای آشامیدن و کشاورزی استفاده خواهیم کرد، اما امسال آب این سد هم به حداقل رسیده است.

وی ادامه می‌دهد: 70سال از خداعمر گرفته‌ام اما خشکسالی به این شدت در زنوز ندیده‌ام. این شهر به پر آبی مشهور بود و دره زیبایی از رودخانه بزرگ وسط آن آبیاری می‌شد اکنون در حال خشک شدن است.

این شهروند می‌گوید: به ناچار برای جبران کمبود آب آشامیدنی از چشمه‌های کوچک و آب چاه استفاده می‌کنیم. آب لوله کشی وجود دارد اما به دلیل دامداری و کشت باغچه‌ای مصرف آب در زنوز زیاد است و در نهایت با کمبود مواجه می‌شویم.

چشمه های اطراف تبریز درحال خشک شدن

سعید لطفی، شهروند ساکن کرکج در منطقه5 تبریز است. او از چشمه‌ای کوچک در این منطقه می‌گوید که از دامنه سهند می جوشید و سال‌ها منبع تامین آب آشامیدنی و دام و کشاورزی بود، اما اکنون در حال خشک شدن است.

وی ادامه می‌دهد: این چشمه از معدود چشمه‌های داخل تبریز بود که بدون پمپ آب و به صورت طبیعی می‌جوشید و در هر ساعت بیش از صد متر مکعب آب قابل برداشت بود. حالا خروجی آب این چشمه کمتر از 10 متر مکعب در هر ساعت است. با این روند دیگر نمی توان به برداشت آب در سال‌های آتی امید داشت.

این شهروند تبریزی بیان می‌کند: در مسیر این چشمه تا مقصد، ده‌ها چاه حفر شده است که آب چشمه را برداشت می کنند. این کار غیر قانونی است اما برخوردی صورت نمی‌گیرد.

کاهش سطح آب‌های زیرزمینی در سردرود

مسلم نظری از شهروندان سردرود در اطراف تبریز است که به گفته خودش تا همین چند سال قبل می‌توانستند با حفر یک چاه 7 متری به آبی زلال برسند اما اکنون با افزایش خشکسالی آب در عمق 20 متری هم قابل دسترس نیست.

وی ادامه می‌دهد: پیش از این اگر آب قطع می‌شد می‌توانستیم با استفاده از آب چاه مشکلمان را حل کنیم. حالا با قطعی‌های مکرر آب لوله کشی شده، اهالی این منطقه با مشکلات زیادی روبرو هستند و دیگر نمی‌توان به راحتی آب آشامیدنی به دست آورد.

این شهروند سردرودی عنوان می‌کند: عده‌ای از مردم منطقه با توجه به وفور آب لوله کشی و آب چاه در گذشته، استخرهای زیادی احداث کرده‌اند که برخی با آب لوله کشی شده پر می‌شد. تعداد این استخرها تنها در منطقه سردرود بنا به اعلام مسئولان محلی بیش از هزار مورد است اما دیگر آبی وجود ندارد.

نیاز به صرفه جویی 10 تا 15 درصدی

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی بار دیگر با تاکید بر اینکه کمبود آب در استان به ویژه در تبریز و شهرهای بزرگ جدی است، می‌گوید: با وجود کمبود آب آشامیدنی، شاهد افزایش مصرف سرانه آب در تبریز هستیم؛ به نحوی که مصرف هر شهروند تبریزی 60 تا 70لیتر بیشتر از متوسط سرانه است.

علیرضا ایمانلو ادامه می‌دهد: میزان مصرف آب در تابستان به حدود 5600 لیتر بر ثانیه می‌رسد که موجب مشکلاتی برای تامین آب آشامیدنی در تبریز می شود. در چنین شرایطی نیاز به حفر چاه بیشتر یا انتقال آب از منابع دیگر داریم اما صرفه‌جویی 10 تا 15 درصدی شهروندان بهترین راهکار برای حل این مشکل است.

به گفته این مقام مسئول، برای کاهش مصرف آب، فرهنگ‌سازی در کنار توزیع اقلام کاهنده آب به صورت یارانه‌ای انجام شده که امیدواریم این اقدام موثر و گسترده باشد. ایمانلو درباره آلودگی آب در برخی مناطق تبریز و شهرهای دیگر اظهار می‌کند: آب آشامیدنی به صورت کاملا تصفیه شده تهیه می‌شود و امکان آلوده بودن آب در برخی مناطق وجود ندارد.

بحران آب در استانی با بیشترین تعداد سد

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی نیز با اشاره به تاثیر بد خشکسالی و کاهش بارندگی بر وضعیت ذخیره آب استان می‌گوید: در حال حاضر تنها ۳۳ درصد مخازن سدهای بزرگ استان پراست. بیش از ۵۸ سد کوتاه در حال آبگیری آذربایجان شرقی نیز که بیشتر برای بهبود معیشت روستاییان ساخته شده‌اند، حدود ۱۵ درصد آب دارند.

یوسف غفارزاده ادامه می‌دهد: از ابتدای مهرماه پارسال تاکنون ۳۴۹ میلیون مترمکعب آب وارد سدهای بزرگ استان شده و این در حالی است که در مدت مشابه سال قبل از آن، ۴۷۲ میلیون مترمکعب آب وارد سدهای استان شده بود. بر این اساس امسال روان آب‌های ورودی به مخازن سدها نسبت به سال قبل ۲۶ درصد کاهش داشته است.

وی عنوان می‌کند: این استان با ۱۴۶ سد و ظرفیت ذخیره‌سازی ۵۸۱ میلیون مترمکعب آب، بیشترین تعداد سد در کشور را دارد ولی مجموع ذخایر آبی در مخازن سدهای بزرگ آذربایجان شرقی ۲۱ درصد کمتر از سال قبل است.