اما نکته مهم در‌این میان‌این است که چرا تلویزیون ایران با وجود 16 ساعت برنامه کودک و نوجوانی که از شبکه‌های مختلف پخش می‌کند، شبکه‌ای مستقل برای‌این گروه سنی ندارد؟ به سراغ هنرمندان این عرصه رفتیم و نظر آنها را جویا شدیم.
علی زارعان تاسیس شبکه مخصوص کودک و نوجوان را یک ضرورت می‌داند:«تاسیس شبکه کودک یک احتیاج نیست بلکه ضرورت است. الان بحث سر‌این موضوع است که تاسیس‌این شبکه حتی دیر هم شده است.»
مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه تهران، برنامه‌هایی که به اسم شبکه کودک در دل برنامه‌های گروه کودک پخش می‌شود را از یک منظر مناسب ارزیابی می‌کند؛« این کار از یک نظر خوب است که مسئولان را متوجه مسئله اساسی و نیاز تاسیس شبکه کودک می‌کند. از طرف دیگر کم توجهی به‌این مسئله مهم را نشان می‌دهد . اما چون‌این برنامه‌ها تابع یک برنامه راهبردی یکسان و هدفمند نیست، هنرمندان را به نتیجه دلخواه نمی‌رساند. باید‌این اجزا را با یک برنامه راهبردی از پیش تعیین‌شده مشخص به هم نزدیک کرد، در حال حاضر هیچ برنامه مشخصی وجود ندارد.»
داریوش فرضیایی که بچه‌ها و یا حتی بزرگترها او را به اسم عموپورنگ می‌شناسند نظر دیگری درباره لزوم تاسیس شبکه‌ای مستقل برای کودکان و نوجوانان دارد؛« قبل از بحث درباره لزوم ضرورت و تاسیس شبکه کودک باید به برنامه‌سازی برای آنان فکر کرد. ما هنوز ابتدای راه هستیم و باید به شناخت اولیه از کودکان، تخیل و دنیای آنان برسیم. باید پارامترهای برنامه‌سازی برای کودکان را بشناسیم و بعد به تاسیس شبکه کودک و نوجوان فکر کنیم.»
این مجری کودک که برنامه‌ای به اسم «شبکه کودک» را آماده کرده است مخالف تاسیس شبکه‌ای مستقل برای کودک و نوجوان است؛«زمانی نیاز برای شبکه کودک و نوجوان احساس می‌شود که به استاندارهای برنامه‌سازی کودک و نوجوان رسیده باشیم. تاسیس کردن‌این شبکه راحت است اما نیاز به پشتوانه قوی مدیریتی دارد.» او به ضرورت برنامه‌ریزی برای 5 سال آینده شبکه کودک اشاره می‌کند؛«در غیراین‌صورت دچار مشکل خواهیم شد.»
محمد مسلمی که سال‌هاست برنامه «فیتیله جمعه تعطیله» را برای کودکان از شبکه 2 پخش می‌کند، موافق تاسیس‌این شبکه است؛«با توجه به استقبال کودکان از تلویزیون،این حق طبیعی آنهاست که نه تنها یک شبکه بلکه چندین شبکه برای خودشان داشته باشند. در حال حاضر تاسیس‌این شبکه دیر شده است.» او ازتاثیرپذیری کودک از رسانه تلویزیون یاد می‌کند و تاسیس‌این شبکه را نیاز کودک امروز می‌داند.
آنچه کشورهای دیگر دارند
زارعان به طرح‌این برنامه در 12 سال پیش اشاره می‌کند؛«آن زمان که ضرورت تاسیس‌این شبکه مطرح شد، هیچ یک از کشورهای عربی شبکه مخصوصی برای کودکان نداشتند. در حال حاضر شبکه تلویزیونی کودکان کشور قطر 24 ساعت برنامه برای کودکان کشور قطر و کودکان کشورهای مجاور برنامه پخش می‌کند، یا کشور سوریه دو شبکه برای کودکان کشورش دارد و به‌زودی شبکه کودک جدیدی به زبان فارسی افتتاح می‌کند، یا کشور تاجیکستان شبکه بهارستان را برای کودکان ونوجوانان راه‌اندازی کرده است.»
او در ادامه به نکته دیگری اشاره می‌کند وآن راه‌اندازی شبکه کودک و نوجوان توسط کردهای کردستان است.
فرضیایی تاسیس شبکه کودک هر کشور را منطبق بر فرهنگ همان کشور می‌داند؛«تمام دنیا شبکه کودک دارند، حتی کشورهای خلیج فارس برای کودکانشان شبکه کودک تاسیس کرده‌اند، اما آنچه مسلم است‌این نکته مهم است که تنوع و نوآوری در برنامه آنان زیاد است و از همه مهمتر اینکه دست تهیه‌کنندگان و کارگردانان هم باز است و بودجه مناسبی هم برای کار کردن و برنامه‌سازی در اختیار دارند. در حقیقت به برنامه‌هایی که برای کودکان ونوجوانان ساخته می‌شود بها داده می‌شود.»
گروهی که جدی گرفته نمی‌شود
در کشور‌ایران حدود 30میلیون کودک و نوجوان در‌ایران زندگی می‌کنند، نه سینمایی برای‌این قشر وجود دارد و نه تلویزیون همان تلویزیون سابق است که بتواند کودکان ونوجوانان را مانند گذشته مجذوب خودش کند. زارعان که سال‌هاست در‌این زمینه فعالیت می‌کند یک دلیل ساده برای‌این موضوع دارد؛«کودک و نوجوان مسئله هیچ کس نیست.»
در حال حاضر شبکه یک، شبکه دو و شبکه تهران از جمله شبکه‌هایی هستند که به طور منظم برنامه‌های مخصوص کودک و نوجوان دارند، به‌این شبکه‌ها اضافه کنید، شبکه‌ها و تولیدات شهرستان‌ها و برنامه‌های خارجی را تا به یک عدد تقربیی 16 ساعت پخش برنامه کودک در هفته برسیم.
زارعان ساعت منظم و مناسب پخش برنامه برای‌این قشر سنی را از 9 صبح تا 9 شب می‌داند:« از یک ساعتی به بعد می‌توان برنامه‌های تکراری یا مستند یا حیات وحش پخش کرد، اما در حال حاضر تولیدات گوناگون شبکه‌ها نشان از‌این موضوع دارد که قابلیت تاسیس یک شبکه برای کودک و نوجوان در‌ایران وجود دارد.» فرضیایی به ارقام وساعت بالای تولید برنامه کودک معتقد نیست؛«باید فکری پشت‌این تولیدات باشد.»
اما به‌نظر مسلمی‌درصورت افتتاح شبکه‌ای مستقل کودک، برنامه‌های مناسبی برای کودکان و نوجوان ساخته خواهد شد؛«ما هنرمندان خوبی در تهران و شهرستان در زمینه کودکان ونوجوانان داریم. اگر شبکه کودک افتتاح شود رقابت خوبی برای ساخت برنامه کودک ونوجوان‌ایجاد می‌شود.» گروه فیتیله که برنامه‌ای به اسم «شبکه کودک» دارد معتقد است که می‌توان از طریق رسانه به کودکان ونوجوان امروز آموزش غیرمستقیم داد و تاثیر گذاشت.
روش سومی‌هم وجود دارد
اگر همه چیز را اید‌ه‌آل در نظر بگیریم و شبکه کودک را هم راه‌اندازی شده تصور کنیم‌این سؤال مطرح می‌شود که آیا با وجود‌این شبکه، برنامه‌های کودک و نوجوان شبکه یک، دو و تهران و برنامه‌های کودک شهرستان باید تعطیل شوند و یا در کنار شبکه مستقل کودک و نوجوان به فعالیت خودشان ادامه بدهند. مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه تهران در‌این‌باره می‌گوید:«می‌توان از دو روش دیزالو و کات استفاده کرد. در روش دیزالو، شبکه تاسیس می‌شود و حکم پایه را پیدا می‌کند، به تدریج برنامه‌های دیگر را به آنجا منتقل می‌کنیم تا شبکه مستقل شود. در روش کات شبکه تاسیس می‌شود تا همه برنامه‌ها به آنجا برود. اما روش دیگری هم وجود دارد، برنامه‌های دیگر پخش شوند اما این موضوع مانع تاسیس شبکه مستقل کودک نمی‌شود.این روش در دنیا جواب داده است.»
اما به‌نظر مسلمی‌تمرکز و یکی شدن برنامه‌ها در یک شبکه بهتر است؛«در‌این صورت می‌توان سمت وسوی برنامه‌ها را مشخص کرد. به همین دلیل از هرج و مرج در برنامه‌سازی کودک هم جلوگیری می‌شود.»
او تقسیم بندی برنامه‌سازان کودک ونوجوان را موثر در رشد کیفی برنامه‌ها می‌داند.
فرضیایی درباره یکی شدن شبکه‌ها باز به نقش مدیریتی و هدف کار اشاره می‌کند؛« اگر قرار است‌این 16 ساعت برنامه یکی شود حتما باید فکر ومدیریتی پشت آن باشد، تا پخش آن با هدف، سلیقه و فکر از پیش تعیین شده انجام بشود.» گله‌ای که اغلب هنرمندان عرصه کودک و نوجوان دارند مربوط به کمبود بودجه است. کمبود بودجه در نهایت بر کیفیت کار تاثیر مستقیم دارد. در مقایسه با هزینه‌هایی که برای ساخت سریال‌های بزرگسال می‌شود، هزینه‌های ساخت سریال کودک و نوجوان بسیار اندک است.این نکته‌ای است که داریوش فرضیایی به آن اشاره دارد؛«باید فکری برای هزینه‌های سریال‌های کودک و نوجوان بشود. ساخت برنامه برای‌این گروه سنی هزینه دارد و نیاز به حمایت دارد. هزینه‌این برنامه در حقیقت هزینه‌ای است که برای آینده جامعه می‌شود.»
و در آخر
داریوش فرضیایی مخالف تاسیس شبکه کودک نیست اما به‌نظر او مدیریت پشت‌این کار باید قوی باشد و از قبل باید برای آن برنامه‌ریزی کرد؛«باید با استاندارد ساخت برنامه‌سازی برای کودک ونوجوان آشنا بود تا برنامه‌هایی که ساخته می‌شود از سطح کیفی بالایی برخوردار باشد. قبل از‌اینکه به افتتاح شبکه کودک و نوجوان فکر کنیم بهتر است به کودکان و نوجوانان فکر کنیم و ببینیم که آیا برنامه‌هایی که برای آنان می‌سازیم، حرفی برای گفتن به آنها دارد یا نه؟» علی زارعان به 12 سال پیش اشاره می‌کند:«12 سال از آن روزی که برای نخستین‌‌بار در شورای تلویزیون کودک و نوجوان درباره لزوم تاسیس شبکه کودک و نوجوان مطرح شد، می‌گذرد.
هنوز سازمان به تصمیم قطعی برای تاسیس شبکه مستقل نرسیده است. امیدوارم که تاسیس شبکه کودک ونوجوان نوشداروی پس از مرگ سهراب نشود.
اگر حالا شبکه‌ای ماهواره‌ای تاسیس شده که با پخش فیلم‌های سینمایی خارجی با زیر‌نویس فارسی سینمای‌ایران را بهم ریخته، باید مواظب بود که‌این خطر تلویزیون کودکان ما را تهدید نکند و‌این شبکه‌این قدر دیر تاسیس نشود که تاسیس آن بی فایده باشد.»
