همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، مسعود باقرزاده کریمی در آیین رویداد روز جهانی تالاب‌ها در بندرخمیر افزود: امروز بشر نیز به این نتیجه رسیده که یکی از دلایل اصلی گرمایش کره زمین که از آن به عنوان نخستین مشکل زیستی دنیا نام می‌برند، خشک شدن تالابهاست و اعداد و ارقام نیز نشان می‌دهد که ۲۰ درصد عامل گرمایش کره زمین از خشک شدن این پهنه‌های آبی است.
براثر ندانم کاری‌ها، جاه طلبی‌ها، بی برنامگی‌ها و توسعه ناموزون بشر، قدرت تخریب گرد و غبار در منطقه بویژه در خاورمیانه چند برابر شده که عامل اصلی آن نیز طبق بررسی‌های انجام گرفته از بستر خشک شدن تالاب‌ها بوده است.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌ها درسازمان محیط زیست کشور با اشاره به اینکه زمانی متوجه آثار و پیامدهای تخریب تالاب‌ها می‌شویم که آن‌ها را از دست داده باشیم، گفت: می‌توان از دیگر پیامدهای خشک شدن این مواهب خدادای به فقر، مهاجرت‌های محیط زیستی و همچنین بیماری‌های چشمی، پوستی و تنفسی اشاره کرد.
باقرزاده کریمی ادامه داد: در حدود ۵۰ سال پیش شکل‌گیری کنوانسیون رامسر با هدف حفظ و حراست از تالاب‌های جهانی برای زیستگاه پرندگان مهاجر تشکیل شد؛ چرا که اگر این زیستگاه‌ها تخریب شود، مسیر مهاجرت و زندگی پرندگان تغییر می‌کند و کره زمین و زنجیره‌های حیاتی را به نابودی می‌کشاند.
وی گفت: در آن موقع که حتی کنواسیون‌های جهانی زمین نیز شکل نگرفته بود، کمتر کسی ارزش تالاب‌ها را می‌دانست اما نخستین کنفرانس جهانی زمین که در سال ۱۹۷۲ یک سال بعد از کنواسیون رامسر شکل گرفت به تدریج انسان‌ها فهمیدند که تنها یکی از خدمات تالاب‌ها، حفاظت و حمایت از پرندگان مهاجر است.
این مسئول اضافه کرد: البته نوع نگاه به تالاب‌ها به تدریج تغییر کرد که باید برای حفظ و احیای این نعمت الهی به سمت مردم برویم و اخیرا در چند سال گذشته نیز سطح فرهنگ‌ها و خرده فرهنگ‌ها نیز به آن اضافه شده است.
- بدنبال احیای شهرهای تالابی هستیم
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌ها در سازمان محیط زیست کشور یادآور شد: کنواسیون رامسر با اشاره به اینکه مردم تالاب‌ها را حفظ می‌کنند نه دولت‌ها، به دنبال احیای شهرهای تالابی گام برداشته است و حفظ تالاب‌ها نیز به عنوان یک شغل نباید به آن نگاه کرد بلکه به عنوان بخشی از هویت و اقتصادمان باید به آن توجه داشت.
باقرزاده کریمی گفت: در حال حاضر ۷۱ کشور جهان در کنواسیون رامسر مشارکت دارند که بیش از ۲ هزار و ۴۰۰ تالاب در آن به ثبت رسیده است.
وی ادامه داد: ایران از کشورهای پیش رو در کنواسیون رامسر بوده که این مسئولیت‌های ما را دو چندان می‌کند و یکی از فعالیت‌ها این است که نمونه‌ای از پایبندی مردم شهر تالابی خمیر را بتوانیم در ده‌ها شهر پیاده کنیم.
این مسئول گفت: یکی از سیاست‌هایی که سازمان حفاظ محیط زیست در مدیریت زیست تالاب‌ها دنبال می‌کند، قرار است برای هر تالاب در کشور برنامه مدیریتی نوشته شود با این حساب که مردم نیز در تدوین و اجرای برنامه‌های آن نقش داشته باشند و در نهایت این طرح در شورای برنامه‌ریزی استان‌ها با مشارکت همه اعضا تصویب میشود.
این کارشناس محیط زیستی در کشور یادآور شد: زمانی که دریاچه ارومیه خشک شد و آن را از دست دادیم، تازه متوجه شدیم که در این چهل سال در خواب بودیم و احساس می‌کردیم که باارزش‌ترین دریاچه کشورمان را در عالی‌ترین سطح حفاظت می‌کنیم اما غافل از این که مشکلات این دریاچه به عوامل بیرونی ربط داشته است.
وی گفت: بنابر این سازمان محیط زیست از ۱۵ سال با این تفکر که تالاب مال مردم است و دولت به نمایندگی از مردم این تالاب‌ها را حفظ می‌کند، قانون تالاب را نوشته شده و ستاد ملی تالاب نیز با مسئولیت معاون اول رییس جمهوری بوجود آمده است.
باقرزاده کریمی ادامه داد: در ۲ هفته آینده نیز چهارمین نشست این ستاد را با حضور معاون اول رییس جمهوری و اعضای کابینه، متخصصان تالاب‌ها و نمایندگان NGO ها برگزار کرده و راجع به تالاب‌ها تصمیم‌گیری میشود.
وی گفت: سازمان محیط زیست به تنهایی نمی‌تواند از تالاب‌ها و تغییر کاربری‌ها مدیریت کند بلکه وظیفه آن نظارت قوی بر تالاب‌ها بوده است و در ماده یک قانون حفاظت و احیای تالاب‌ها که در سال ۹۶ تصویب شده به صراحت گفته شده که تخریب و آلودگی تالاب‌ها ممنوع است.
وی گفت: یکی از پیش رو ترین قدم‌ها در حفاظت از طبیعت، نگاه مشارکت جویانه است و مشارکت هم زمانی اتفاق می‌افتد که مردم آگاهی و آموزش داشته باشند.
- تالاب‌ها بزرگترین ذخیره‌گاه سیلاب هستند
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌ها در سازمان محیط زیست کشور با اشاره به این که سیلاب‌ها به‌ویژه سیل دشت خوزستان و گلستان بیشترین خسارت را به ما وارد کردند، گفت: تالاب‌ها بزرگترین ذخیره کننده و مخازن سیلاب هستند.
باقرزاده یادآور شد: در سیل ۹۸ به تنهایی تالاب حورالعظیم ۴ میلیارد مترمکعب آب و سیل گلستان نیز یک سوم سیلاب را در خود ذخیره کردند که اگر این تالاب‌ها نبود خسارت زیادی برجای می‌گذاشت.
وی با توجه به اینکه کمتر از یک درصد کل آب‌های جهان را تالاب‌ها تشکیل می‌دهند، تصریح کرد: این مقدار می‌تواند تنوع زیستی ۴۰ درصد کره زمین را تامین کند.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌ها در سازمان محیط زیست کشور اظهار داشت: همچنین این تالاب‌ها غذای ۲ میلیارد انسان و معیشت و اشتغال یک میلیارد نفر را در جهان تامین می‌کنند.
- عواملی که تالاب خورخوران خمیر را درآینده تهدید می‌کند
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌ها در سازمان محیط زیست کشور یادآور شد: ورود دام به جنگل‌های حرا و چرای بی‌رویه از شاخ و برگ درختان حرا، گردشگری بی‌ضابطه و خارج از ظرفیت، وجود اسکله جدید، آب شیرین‌کن‌ها، ترددهای کشتی‌ها، آلودگی‌های نفتی و حوادث دریایی از جمله عواملی هستند که تالاب خورخوران بندرخمیر را در آینده با تهدید مواجه می‌کند.
باقرزاده کریمی گفت: خورخوران از ارزشمندترین تالاب‌های کشور و دارای ویژگی‌های منحصر به فرد و ظرفیت‌های مناسب اقتصادی، اجتماعی، هویتی، فرهنگی و تنوع زیستی است که باید برای حفظ و حراست از آن به عوامل تهدیدزای یادشده توجه شود.
وی ابراز داشت: اتفاقی که در بندرخمیر رخ داده، حاصل همگرایی، همفکری و همکاری همه مردم در کنار مسئولان بوده است و نقش حمایتی و تقویتی عالمان و دانشمندان دینی و علمی منطقه نیز در آن مشهود است.
این مسئول یادآور شد: جنگل‌های حرا و تالاب در کنار شهر خمیر یک موهیت الهی است؛ البته اعتراف می‌کنم که نظام خلقت و طبیعت طوری طراحی شده که در وسط بیابان هم می‌توان شاهد موهبت‌های منحصر به فرد خدادادی بود.
وی گفت: حتی آثار تاریخی و فرهنگی ملموس و ناملموس در کشور می‌تواند یک نخ نباتی باشد برای اینکه ما بتوانیم این انسجام مردمی و حمایت مردمی را به این سمت بکشانیم.
در دوم فوریه سال ۱۹۷۱ برابر با سال ۱۳۴۹ شمسی نخستین کنوانسیون محیط زیستی دنیا در شهر رامسر با هدف حفاظت از تالاب‌ها و پرندگان کنارآبزی، حمایت از جوامع محلی و معیشت مردم اطراف تالاب‌ها به امضا رسید و یکی از قدیمی‌ترین معاهدات زیست محیطی جهان شد.
بر این اساس دستورالعمل‌های کنوانسیون رامسر در سال ۱۹۷۵ جنبه قانونی یافت و اکنون ۱۷۱ کشور عضو رسمی آن هستند و یک هزار و ۹۹۴ تالاب با اهمیت بین‌المللی با مجموع مساحت ۱۹۱ میلیون و ۸۶۰ هزار و ۶۵۶ هکتار را در سطح جهان به ثبت رسانده است.
روز جهانی تالاب‌ها برای نخستین بار در سال ۱۹۹۷ جشن گرفته شد و اکنون نیز بعد از گذشت سال‌ها همچنان در دنیا از جمله ایران در این روز برنامه‌های متنوعی در راستای حفاظت از تالاب‌ها برگزار میشود.
بندرخمیر به‌عنوان بزرگترین بندر تالابی جنوب ایران در کنار یکی از مهم‌ترین تالاب‌های کشور به نام تالاب خورِخوران با وسعتی حدود ۱۰۲ هزارهکتار قرار دارد.
شهرستان بندرخمیر در ۷۵ کیلومتری غرب بندرعباس مرکز استان هرمزگان واقع شده است.
نظر شما