به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از اعتماد، این نکته امری غیرقابل قبول است و قطعا ایران نسبت به تداوم این مساله بی‌تفاوت نخواهد بود.» تاکنون تقریبا تمام تلاش‌های دیپلماتیک و رسمی برای آزاد شدن همه یا بخشی از منابع مالی بلوکه‌شده در کره‌جنوبی به بن‌بست رسیده حتی وعده‌های کره‌ای‌ها درخصوص ارسال کمک‌های پزشکی و دارو به ایران که قرار بود مرداد ماه سال جاری به کشور وارد شود نیز عملی نشد.
اما سوال این است که مشکلات با کره‌جنوبی و بلوکه شدن پول‌های ایران در این کشور از چه زمانی آغاز شد و چرا این کشور با وجود همه تهدیدها و آن‌هم در شرایطی که ترامپ در کمتر از ده روز دیگر کاخ سفید را ترک می‌کند، منابع مالی را آزاد نمی‌کند؟
همه‌چیز از اردیبهشت ماه آغاز شد
خروج یکجانبه امریکا از برجام، محاسبات خرید نفت از ایران برای عمده خریداران را بر هم زد. ترامپ در آبان ۹۷ عنوان کرد که تنها ۱۸۰ روز برای مشتریان عمده نفت ایران معافیت خرید نفت قرار می‌دهد و پس از اتمام این مهلت، هر کشوری که ثبت سفارش نفت ایران را انجام دهد، با اقدامات تنبیهی و تحریم مواجه می‌شود. براساس گفته‌های رییس‌جمهور امریکا این فرصت صرفا برای تطبیق پالایشگاه‌های این کشورها با نفت سایر کشورهاست.
چین، هند، کره‌جنوبی، ژاپن و ترکیه پنج کشوری بودند که در این فرصت ۱۸۰ روزه سعی کردند به واردات نفت از ایران ادامه دهند. دو هفته مانده به پایان معافیت‌های نفتی که ۱۲ اردیبهشت ۹۸ به پایان می‌رسید، هیاتی از کره‌جنوبی به واشنگتن رفتند تا بتوانند معافیت‌های خرید نفت از ایران را تمدید کنند. در آن مدت کره حدود ۳۸۷ هزار بشکه نفت از ایران خریداری می‌کرد. رایزنی‌ها برای تداوم خرید نفت ایران نتیجه‌ای نداشت تا جایی که کره پس از لغو معافیت‌ها هیچ سفارش خرید نفت از ایران را ثبت نکرد.
با وجود تاکید کره‌ای‌ها مبنی بر ادامه رایزنی با امریکا برای خرید نفت از ایران، آمارها نشان می‌دهد چند ماه پس از لغو کامل معافیت‌ها، کره‌ای‌ها نیز ثبت سفارشی برای خرید نفت ایران نداشتند و برای تامین نیاز انرژی خود از امریکا و عربستان نفت خام وارد می‌کند. هر چند گزارش‌های گمرک این کشور در ماه نوامبر گویای کاهش واردات نفت از امریکا و جایگزین کردنش با عربستان است.
حجم تجاری با کره چقدر بود؟
از سال ۹۰ تا ۹۶ و پیش از خروج یکجانبه امریکا از برجام واردات کالا از کره حدود ۲۸ میلیارد و ۴۳۲ میلیون دلار بود. در مقابل حدود ده میلیارد و ۴۱۲ میلیون دلار نیز از این کشور به ایران کالا وارد شد. عمده کالای صادراتی به کره‌جنوبی میعانات گازی، اوره، سرب و... و مهم‌ترین اقلام وارداتی از کره نیز قطعات جهت تولید اتومبیل، کاغذ، تلفن همراه و... گزارش شده بود.
طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ کل صادرات نفت ایران به کره‌جنوبی نیز ۳۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان بود. هر چند پس از خروج یکجانبه امریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها، علاوه بر فروش نفت، مبادلات تجاری با این کشور نیز خدشه‌دار شد تا جایی که در سال ۲۰۱۸ روند مبادلات تجاری با برداشته شدن تابلو شرکت‌های کره‌ای حاضر در ایران، عملا ناچیز شد.
چرا کره‌جنوبی منابع مالی را آزاد نکرد؟
منابع حاصل از فروش نفت ایران به کره در سال ۲۰۱۷ و پیش از شروع دور جدید تحریم‌ها علیه صنعت نفت کشور ۷.۸ میلیارد دلار گزارش شده هر چند برخی از مسوولان معتقدند دارایی‌های بلوکه شده ایران تا ۹ میلیارد دلار است. کره‌جنوبی به بهانه تحریم‌های امریکا این میزان پول را در دو بانک خود نگه داشته و از آزاد شدن آن سر باز می‌زند. آزاد نکردن دارایی‌های ایران آن هم در شرایط کرونا باعث شد همتی از احتمال اتخاذ اقدامات فراقانونی برای دسترسی به پول‌های مسدود شده خبر دهد. رییس کل بانک مرکزی در پاسخی مکتوب به بلومبرگ گفته بود اقدامات دو بانک کره‌ای باعث شده که نتوانیم از این پول برای خرید غذا، دارو و تجارت‌هایی استفاده کنیم که مشمول تحریم‌های امریکا نیست.
همتی در بخش دیگری از پاسخ مکتوب خود خاطرنشان کرده بود: «ناراحت‌کننده است که ببینیم بانک‌های این کشور به راحتی تعهدات خود و توافق‌های مالی بین‌المللی را نادیده می‌گیرند و تصمیم گرفته‌اند وارد بازی سیاسی شوند و از تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه امریکا تبعیت کنند.» همتی در بخش دیگری از سخنان خود خطاب به این خبرگزاری گفته بود: «بانک‌های کره‌ای به توافقات بین‌المللی خود با ما پایبند نباشند. ما این حق را برای خود محفوظ می‌داریم که طبق قوانین بین‌المللی به اقدامات قانونی روی آوریم.» به نظر می‌رسد فشارهای همه‌جانبه ایران به کره‌جنوبی آن‌هم در شرایطی که ترامپ تا چند روز دیگر از کاخ سفید خارج می‌شود، احتمال آزاد شدن این دارایی‌ها را جدی‌تر خواهد کرد. در این راستا همتی در جلسه‌ای که روز گذشته با مقامات کره‌ای داشته، آزاد شدن سریع اموال ایران را خواستار شده بود.
وابستگی سیاسی، اقتصادی، تجاری کره‌جنوبی به امریکا به خصوص پس از روی کار آمدن ترامپ باعث شد این کشور از هر گونه اقدامی برای آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران خودداری کند. براساس آمارهای بین‌المللی حجم تجارت میان این دو کشور در سال ۲۰۱۸ حدود ۱۳۲ میلیارد دلار و در سال ۲۰۱۹، ۱۳۵ میلیارد دلار برآورد شده است.
نکته دیگر درخصوص روابط تجاری میان دو کشور به پس از روی کار آمدن ترامپ باز می‌گردد. با استناد به گزارش‌های تجاری که این دو کشور منتشر می‌کنند، حجم صادرات امریکا به کره‌جنوبی در سال ۲۰۱۶، ۴۳ میلیارد دلار بوده که در سال ۲۰۱۹ به ۶۱ میلیارد دلار رسیده است. این در حالی است که تراز تجاری کره‌جنوبی در مقابل امریکا مثبت اعلام شده است.
در دیدار همتی با هیات کره‌ای چه گذشت؟
پس از توقیف نفتکش کره‌ای به دلیل آلوده کردن دریا، هیاتی از مقامات بلندپایه این کشور به ایران سفر کردند. در همین راستا روز گذشته رییس کل بانک مرکزی در دیدار با چوی جونگ کان، قائم‌مقام وزیر امور خارجه کره‌جنوبی ابراز امیدواری کرد که مذاکره برای آزاد شدن منابع مالی ایران به نتیجه برسد. گفته می‌شود در دیدار رییس کل بانک مرکزی با هیات دیپلماتیک کره‌جنوبی، همتی از این کشور خواست سرعت منابع مالی بلوکه شده ایران در آن کشور را آزاد کند. ایران همچنین خواستار دریافت سود از منابع بلوکه شده است. به گفته همتی در مدت دو سالی که دارایی‌های ایران در این دو بانک بلوکه هستند، نه تنها موضوع تعیین تکلیف نشده بلکه به سپرده ما سود نیز تعلق نگرفته است.
همتی در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به این موضوع که مسدود شدن پول‌های کشور در کره‌جنوبی چالش اصلی ما با این کشور است، عنوان کرد: «ما در سایر کشورها نیز منابعی داشتیم و با وجود تحریم‌های امریکا از آنها استفاده کردیم و به آنها دسترسی داشتیم اما در مورد کره‌جنوبی که یکی از شرکای تجاری مهم و اصلی ایران بوده است، هنوز نتوانستیم به منابع‌مان در این کشور دسترسی داشته باشیم.» رییس کل بانک مرکزی در ادامه سخنان خود از به نتیجه نرسیدن مذاکرات سال گذشته ابراز ناراحتی کرد و گفت: «مقامات کره‌ای قول مساعدت و همکاری دادند که متاسفانه عملیاتی نشد.
حتی نامه‌نگاری‌هایی نیز با مقامات کره‌ای انجام شد که با وجود قول و قرارها نتیجه‌ای در پی نداشت و ما نتوانستیم از منابع‌مان حتی برای خرید کالا و دارو استفاده کنیم. من به هیات کره‌جنوبی اعلام کردم که ایران بهانه آنها مبنی بر مشکلات با کشور امریکا برای عدم آزادسازی منابع ایران را نمی‌پذیرد.» همتی در ادامه افزود: «این رفتار کشور کره‌جنوبی خطای بزرگی است و اساسا این نکته که کره با تبعیت از دستور کشوری ثالث پول ایران را مسدود کند غیرقابل قبول است.»
نظر شما