همشهری آنلاین- پروانه بندپی: تعداد بستری افراد مبتلا به ویروس کووید۱۹ در شهر مشهد که روز ۱۰ خرداد امسال ۳۳۰ نفر بود، به گفته محمدحسین بحرینی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ۱۰ تیر ۹۹ تقریبا دوبرابر شد و حالا نیز به گفته ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت آمار بستری‌ها در این شهر در یک ماه گذشته ۳۰۰ برابر شده است؛ عددی بسیار خطرناک و نگران‌کننده که تا اینجا رکورد کشور را شکسته است.
طی ماه گذشته (تیر ۹۹) آمار افراد بستری و نیز فوتی‌های کرونا در مشهد افزایش یافت و تعدادی از مسئولان و کارشناسان هشدار دادند که جلوی این آمار افسارگسیخته به هر نحوی که ممکن است باید گرفته شود.
استان خراسان‌رضوی در یک ماه اخیر هرروز جزو استان‌های قرمز کرونا بوده و در لیست استان‌های در وضعیت خطر قرار داشته است و مشهد با بالاترین آمار فوتی‌ها و مبتلایان، یکی از شهرهای قرمز این استان بوده است.
چند روز پیش دکتر شاپور بدیعی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد اعلام کرد: تعداد بیماران سرپایی و بستری مبتلا به بیماری کووید ۱۹ در خراسان رضوی همچنان رو به افزایش است. در موج اول، بیشترین آمار بستری‌های روزانه در مشهد ۶۰۰ نفر بود اما از نیمه دوم خرداد امسال با موج دوم بحران کرونا و افزایش آمار بستری روبرو شده‌ایم.
محمدرضا حیدری، رئیس شورای شهر مشهد نیز چند روز پیش از افزایش لحظه به لحظه آمار مبتلایان و جان‌باختگان کرونا در مشهد خبر داد و در توئیتی نوشت: «برابر آخرین وضعیت اعلام‌شده، نیمی از شهرستان‌های استان که ۷۰ درصد جمعیت خراسان رضوی را در خود جای داده‌اند، در شرایط قرمز قرار دارند.»
حیدری درباره وضعیت مشهد هم نوشت: «آمار مبتلایان، بیماران بستری در بیمارستان‌ها و فوتی‌ها در شهر مشهد هر لحظه رو به افزایش است و مدیریت شهری مشهد همچون موج اول، آمادگی کامل دارد تا برای حفظ سلامت عموم شهروندان، مصوبات ستاد مبارزه با کرونای استان خراسان‌رضوی را برای وضع و ایجاد محدودیت و افزایش کنترل‌ها اقدام کند.»
محمدحسین بحرینی، سخنگوی ستاد مقابله با کرونا در دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در این رابطه گفت: «شمار موارد بستری ناشی از ابتلا به کرونا نسبت به یک ماه پیش در مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد دوبرابر شده است».
وی افزود: «مقایسه تعداد مرگ و میر ناشی از کرونا در این مدت در مراکز درمانی زیر پوشش این دانشگاه نشان می دهد که تلفات ناشی از کرونا نسبت به دهم خرداد امسال سه‌برابر شده است».
او در ادامه گفت: «طی ۲۰ روز گذشته، تعداد مبتلایان به کرونا اعم از سرپایی، بستری و فوتی در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، افزایش قابل توجهی داشته است». وی تاکید کرد: «زنگ خطر افزایش تعداد مبتلایان به کرونا جدی است و اگر پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نکرده یا تغییری در شیوه زندگی خود ایجاد نکنیم، به روزهای بدتری دچار می‌شویم.»
قرمز شدن وضعیت برخی استان‌های کشور در ماه گذشته آن‌قدر نگران‌کننده شد که روز ۱۱ تیر ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت از اعمال محدودیت‌های جدید کرونایی در ١٣ استان کشور با تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا خبر داد و خراسان‌رضوی، یکی از این استان‌ها بود. محدودیتی که حریرچی از آن خبر داد، تعطیلی یک‌هفته‌ای این استان‌ها از ۱۴ تیرماه بود. تصمیمی که نتوانست مانع پیشرفت سریع و چشمگیر کووید۱۹ شود و با آن که خراسان‌رضوی چند روزی به عنوان استان سفید اعلام شد، اما خیلی زود دوباره در فهرست استان‌های قرمز قرار گرفت. وضعیت قرمزی که همچنان در این استان حاکم است.
-
انجام یک اقدام بدون آینده‌نگری
پس از تصمیم ستاد ملی مقابله با کرونا درباره تعطیلی یک‌هفته‌ای استان‌های قرمز در اواسط تیر ۹۹، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار خراسان رضوی اعلام کرد: «با توجه به نزدیک بودن میلاد امام‌رضا(ع) از مردم کشورمان می‌خواهیم که برنامه سفر خود به مشهد را به زمان دیگری موکول کنند. چون ما نگران جان آنها هستیم».
اما شماری از کارشناسان و پزشکان بر این نظرند که اولا با خواهش و تمنا از مردم نمی‌توان کاری از پیش برد و محدودیت‌های کرونایی باید جدی و قاطعانه باشد و دوم این که افزایش آمار ابتلا و فوتی‌های ناشی از کرونا در شهر مشهد از زمانی آغاز شد که اجازه بازگشایی‌ها داده شد و آمار مسافرت‌ها به این شهر زیارتی بالا رفت.
حرم امام‌رضا علیه‌السلام که به دلیل شیوع ویروس کرونا در کشور از ۲۴ اسفند سال گذشته تعطیل شده بود و برای تامین سلامت زائران حتی مراسم شب‌های قدر امسال در آنها برگزار نشد، ۵ خرداد بازگشایی و اعلام شد که زائران در ساعات زیارت باید مجموعه‌ای از پروتکل‌های بهداشتی شامل زدن ماسک و فاصله‌گذاری اجتماعی و ... را رعایت کنند تا اتفاق ناگواری برایشان رخ ندهد. پروتکل‌هایی که از نظر کارشناسان نتوانست زائران را ایمن نگه دارد و فقط آمار کرونا در این شهر افزایش یافت و مشهد را در لیست شهرهای قرمز قرار داد.
اما به بازگشایی حرم در ساعات محدود اکتفا نشد و در حالی که قرار بود حرم هرروز از یک ساعت بعد از طلوع آفتاب تا یک ساعت پیش از غروب آفتاب باز باشد، این اتفاق یک هفته هم طول نکشید و با توافق ستاد استانی مقابله با کرونا، درهای صحن‌های حرم مطهر رضوی از ۱۰ خرداد ۲۴ساعته به روی زائران باز شد.
در همان زمان دکتر سعید نمکی، وزیر بهداشت گفت: دخالت ما در حرم‌ها فقط از نظر نظارت بر رعایت پروتکل‌ها، فاصله‌گذاری، عدم تجمعات و برگزاری مراسم خاص است، با رعایت پروتکل‌های بهداشتی مشکلی در زمینه بازبودن ۲۴ساعته درهای حرم مطهر رضوی وجود ندارد.
حالا ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت از افزایش ۳۰۰ درصدی آمار موارد بستری مبتلایان به کرونا در مشهد خبر داده و گفته که «حدود ۲۰ درصد از موارد بستری در مشهد، از مسافران هستند. بنابراین از مردم می‌خواهیم که از مسافرت به شهر مشهد فعلا خودداری کنند.»
-
هیچ اتفاقی برای زائران نمی‌افتد
درهای حرم امام‌رضا (ع) در حالی به صورت ۲۴ساعته بازگشایی شد که وزیر بهداشت ابتدا مخالف این بازگشایی بود و به دلیل پافشاری مسئولان استان خراسان‌رضوی برای بازگشایی شبانه‌روزی حرم مطهر امام‌رضا(ع) آن هم در اوضاع نابسامان و خطرناک ویروس کرونا، شخصا عازم استان شد تا مسئولان استانی را توجیه کند. توجیهی که ممکن نشد و سعید نمکی رو به دوربین‌ها اعلام کرد: «قرار شد با اختیار خودشان حرم مطهر رضوی به صورت ۲۴ساعته پذیرای زائران باشد.»
او گفت: «ما دخالتی در ساعات بازگشایی صحن حرم مطهر رضوی نخواهیم کرد و تنها دخالت ما، نظارت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، فاصله‌گذاری و عدم تجمعات است. با این حال اگر کسی برای زیارت بیاید و به این ویروس آلوده شود و جان خود را از دست دهد، ما شریک قتل او هستیم و امام‌رضا(ع) هم راضی نیست که سلامت زائران به خطر بیفتد.»
در این میان مخالفان تعطیل‌بودن حرم مطهر امام‌رضا(ع) معتقد بودند و هستند که اگر پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود، هیچ اتفاقی برای زائران رخ نخواهد داد. آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی، امام جمعه مشهد یکی از این مخالفان است که در سخنرانی‌های مختلف خود گفته: «اینکه حرم شب بسته و روز باز باشد، با کدام توجیه علمی است؟ در این شهر به کسبه و هتل‌ها میلیاردها تومان خسارت وارد شده؛ برای اینکه کسی به مشهد نیاید، درهای حرم را ببندیم و جلوی زیارت را بگیریم؟»
امام جمعه مشهد دیروز هم در خطبه مجازی نمازجمعه مشهد گفت: «ما باید با این ویروس زندگی کنیم؛ یعنی زندگی در همه موارد فرهنگی، دینی و اقتصادی جریان داشته باشد و در عین حال با این ویروس باید مقابله هم کرد. اگر با حذف و محدودیت‌های ارتباطات اجتماعی بخواهیم با این ویروس بسازیم، به استیصال و یک سقوط فوق‌العاده اقتصادی و فرهنگی خواهیم رسید. استیصالی که الان برخی از مردم در زندگی خود به آن دچار شده‌اند.»
امام جمعه مشهد گفت: «با سیاست حذف و محدودسازی ارتباطات نمی‌شود جامعه را اداره کرد. مسئولان باید فکر دیگری بکنند، بستن حرم مطهر حضرت امام رضا (ع)، تعطیل کردن نمازجمعه، بستن مساجد، بازار و دستگاه‌های تفریحی، علاج مشکل نیست. این تدبیر نیست بلکه مدیریت برحسب بی‌تدبیری است.»
وی روز ۲۸خرداد نیز در اظهارنظری دیگر گفت: «در عرصه مقابله با کرونا بسیاری از مسائل و مشکلات مربوط به استان‌هاست و نمی‌شود از مرکز برای همه استان‌ها تصمیم‌گیری شود. لذا باید اجازه دهند مسئولان استانی خودشان مدیریت این مشکل در استان خود را به دست گیرند.»
-
بعضی شهرها خاص‌ترند
علی فیاض، کارشناس بهداشت در این زمینه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: «دلیل اصرار مسئولان بر بسته‌ماندن حرم‌ها ازجمله حرم مطهر رضوی این بود که هرچقدر هم پروتکل‌ها دقیق باشند، فاصله اجتماعی در داخل حرم‌ها به طور کامل رعایت نخواهد شد و هر زائری که ناقل ویروس باشد، می‌تواند آن را به ۵ نفر دیگر انتقال دهد و آنها را نیز مبتلا کند. حتی اگر خود آن فرد علائم ظاهری بیماری را نداشته باشد.»
وی می‌گوید: «البته تنها حرم‌ها نیستند که باید کاملا زیر ذره‌بین پروتکل‌های بهداشتی باشند و تنها شهر مشهد هم نیست که باید روی رعایت پروتکل‌ها سخت‌گیری کند. چون ممکن است شهری امروز سفید اعلام شود و هفته بعد در لیست شهرهای قرمز قرار بگیرد. اما باید قبول کرد که بعضی از شهرها خاص‌ترند و باید بیشتر مراقب بود.»
فیاض ادامه می‌دهد: «برگزاری مراسم عروسی و سوگواری، تجمعات بالای ۱۰ نفر، دورهمی‌ها، پاساژگردی‌ها همه اینها اگر مورد توجه قرار نگیرند، ممکن است آمار ابتلا و فوتی‌ها بالاتر برود و حتی گرفتار موج دوم کرونا بشویم. اتفاقی که با بازگشایی تالارهای پذیرایی در ماه گذشته رخ داد و آمار مرگ و میر در برخی استان‌ها آن قدر با سرعت بالا رفت که دولت مجبور شد مجددا تالارها را تعطیل اعلام کند تا فاجعه بزرگتری رخ ندهد.»
این کارشناس می‌گوید: «در مورد شهر مشهد که حرم مطهر امام‌رضا(ع) در آن قرار دارد، وضعیت خاص‌تر است. چون وقتی حرم باز باشد و ۲۴ساعته هم باز باشد، مسافران از هر شهری به مشهد می‌روند و ویروس کرونا را هم با خود می‌برند و انتقال می‌دهند و اگر هم نداشته باشند، از دیگر زائران می‌گیرند و آن را با خود به شهرشان می‌برند و تعداد زیادی از مردم را مبتلا و درگیر می‌کنند. بنابراین در شهرهای زیارتی علاوه بر پرهیز از برگزاری تجمعات و مراسم عروسی و عزا و ... باید حرم هم تحت نظارت باز باشد و هرکس طبق سلیقه شخصی خود برای فعالیت حرم‌ها تصمیم نگیرد. چون این موضوع یک موضوع شخصی یا مذهبی نیست و با جان مردم سر و کار دارد.»
او می افزاید: «در مورد موضوع حساس و خطرآفرینی مثل کرونا که روزانه دارد جان حدود ۲۰۰ هموطن را می‌گیرد و خانواده‌های زیادی را تا الان داغدار کرده، نباید جزیره‌ای عمل کرد. اگر هرکس یا هر استان خودسرانه امور را در دست بگیرد و به مسئولیت‌های ستاد ملی مقابله با کرونا وقعی ننهد، مسلما این ویروس تا ۲ سال آینده هم از بین نخواهد رفت و به طور قطع باعث مرگ و میر افراد بیشتری خواهد شد. پس لازم است که قدرت اجرایی و تصمیم‌گیری تنها در دستان یک نهاد یا ستاد باشد تا این ویروس شکست داده بشود.»
-
قدرت تصمیم‌گیری ستاد ملی مقابله با کرونا
حالا آمار ابتلا به ویروس پنج‌گرمی کرونا هر روز در کشور در حال افزایش است و خیلی وقت است که این آمار سه‌رقمی شده است. تا امروز (۴ مرداد) ۲۸۸ هزار و ۸۳۹ نفر به کووید۱۹ مبتلا و ۱۵ هزار و ۴۸۴ نفر بر اثر ابتلا جان خود را از دست داده‌اند و در این میان روزی نیست که خراسان‌رضوی، یکی از استان‌های در وضعیت قرمز نباشد. موضوعی که زنگ خطر را به صدا در آورده و باید دید مسئولان ستاد ملی مقابله با کرونا که با تایید و حمایت رئیس‌جمهور امور کنترل کووید۱۹ را بر عهده گرفته‌اند، تا چه اندازه در عمل می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های استانی موثر واقع شوند و با دخالت‌های به‌موقع مانع پیشرفت بیشتر این ویروس شوند.
نظر شما