اگرچه مدیر دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت ارشاد گفته که طرح آمارگیری سرانه مطالعه وارد مرحله عملیاتی شده و به‌زودی در پویش میدانی وسیعی در سراسر کشور اجرا می‌شود ولی این موضوع تبدیل به بحثی نیمه سیاسی شده که مسئولان وزارت ارشاد به‌خصوص معاونت فرهنگی که شعار گسترش فرهنگ کتابخوانی را از ابتدا در دستور کار خود قرار داده بودند، برای متهم نشدن به کم کاری، آمار فعلی را مغشوش می‌دانند و معتقدند مردم بیش از آنکه تصور می‌شود، کتاب می‌خوانند.
پس از آنکه علی‌اکبر اشعری، رئیس کتابخانه ملی سرانه مطالعه در ایران را حدود 2 دقیقه خواند، محمدحسین صفارهرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آمارهای مربوط به سرانه مطالعه و اظهارنظرها در این مورد را مغشوش و مشوش دانست و بلافاصله در نشست خبری نمایشگاه کتاب گفت: بیایید با اعتراف به اینکه قضاوت‌های پیشین و ارزیابی‌های سرانگشتی سابق، مبنایی نداشته این باب را ببندیم و این دفتر نادرست را دیگر نگشاییم. اما این دفتر همچنان گشوده مانده و خود ارشاد حالا به‌دنبال آن است تا سرانه مطالعه در کشور را با رقمی معنادار و طبق آمار اعلام کند.
تحقیر ملت ایران
محسن پرویز، معاون فرهنگی وزیر ارشاد هم که دیروز برای افتتاح سومین نمایشگاه کتاب خراسان شمالی به بجنورد رفته بود با اشاره به طرح پژوهشی ارشاد برای تعیین سرانه مطالعه، آمار موجود در مورد سرانه مطالعه در کشور را بی‌پایه و اساس قلمداد کرد و اظهار داشت: آنچه در مورد سرانه مطالعه در کشور بیان می‌شود بیشتر حدس و تخمین بوده و از پایه و اساس پژوهشی برخوردار نیست.
در این آمارها سرانه مطالعه در کشور را 2 دقیقه و برخی از کشورهای اروپایی و غربی را 7 ساعت در روز اعلام می‌کنند که نشان می‌دهد این آمارها پایه و اساس ندارد، زیرا مطالعه 7 ساعتی در روز غیرقابل باور و در کنار آن نیز مطالعه 2 دقیقه‌ای نیز در ایران غیرقابل استناد است. او حتی پا را فراتر نهاد و بیان آمار تخمینی و بی‌پایه و اساس در مورد میزان مطالعه در کشور را نوعی تحقیر ملت ایران خواندکه دارای پشتوانه و سابقه فرهنگی طولانی در امر کتاب و کتابخانه است. پرویز برای اثبات حرف خود اکنون را رها کرد و ذهن‌ها را به زمان‌های خیلی دورتر برد وگفت: کشور ما در زمان‌هایی که برخی کشورهای مدعی امر مطالعه هنوز در پهنه جغرافیایی جهان وجود نداشتند، دارای مجهزترین کتابخانه با حداقل 100 هزار نسخه کتاب بود.
اما همان طور که خود معاون فرهنگی وزیر ارشاد می‌داند، این گذشته‌های خیلی دور، کمکی به وضعیت فعلی نمی‌کند و اگرچه از حالا و پیش از طرح آمارگیری نمی‌توان اظهار نظری قاطع کرد اما شمارگان 1500 تایی کتاب‌های چاپ شده فعلی نشان می‌دهد که سرانه مطالعه کتاب چندان بالا نیست. محمود سالاری، مدیر دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت ارشاد به فارس گفت: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با تعدادی از استادان دانشگاه برای احصای سرانه مطالعه مذاکراتی انجام داده است ولی در این طرح تنها سرانه مطالعه احصا نمی‌شود و رویکردهای مطالعه ایرانی‌ها نیز ارزیابی می‌شود. همچنین قرار است باسوادان سنین پائین از سوم ابتدایی که خواندن و نوشتن می‌دانند نیز در این سرانه احصا شوند.
کاهش بودجه فرهنگی
باوجود آنکه وزیر ارشاد چندی پیش از افزایش بودجه فرهنگی خبر داد و امسال را سال رفع مظلومیت از فرهنگ خواند، معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد گفت: بودجه فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 86 نسبت به سال 85 حدود 38 درصد کمتر ابلاغ شده است.به گزارش مهر، محسن پرویز، در بجنورد افزود: کاهش این میزان بودجه فرهنگی باعث بروز مشکلات زیادی از جمله عدم‌اجرای برخی از برنامه‌های فرهنگی شده است. وی ابراز امیدواری کرد بودجه فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال‌جاری از افزایش خوبی برخوردار شود.
جشنواره مطالعه مفید
در همین حال نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، فراخوان نخستین جشنواره مطالعه مفید را اعلام کرد. براساس این فراخوان تحقیقات انجام شده با موضوع مطالعه مفید، کتابخوانی و توسعه کتابخانه‌ها ظرفیت‌های کتابخانه‌های ایران اعم از نظری و کاربردی، محورهای اصلی جشنواره مطالعه مفید است. آثاری در این جشنواره پذیرفته می‌شوند که از شاخص‌ها و استانداردهای پژوهشی (به ویژه نوآوری) برخوردار باشند. آثار ارسالی می‌تواند در قالب کتاب، تحقیق منتشر شده یا منتشر نشده و پایان نامه (کارشناسی ارشد و دکتری) ارائه گردد. آثار پژوهشی که از آنها مقاله یا مقالاتی در نشریات علمی و تخصصی منتشر شده باشد دارای امتیاز خواهد بود.
این جشنواره دارای 5 گروه علمی به شرح زیر است؛ هر گروه دارای 5 تا 7 نفر عضو به‌عنوان کمیته علمی گروه است که از میان استادان برجسته و صاحب‌نظر در هر حوزه انتخاب شده‌اند و وظیفه داوری و معرفی آثار و افراد برگزیده گروه را به‌عهده دارند: مطالعه مفید، توسعه کتابخانه‌های عمومی، کتابخانه‌های رقمی (دیجیتال)، فناوری، اطلاع رسانی و کتابداری و مشارکت و عزم نهادهای دولتی و غیردولتی در توسعة کتابخانه ها. درصورتی که آثار ارسالی حد نصاب امتیاز لازم را کسب کنند از هر گروه 4 اثر برگزیده خواهند شد. مهلت ارسال آثار به این جشنواره پایان شهریور 1387 اعلام شده است.
