به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، ایجاد زباله‌دان برای شهر یاسوج، مرکز کهگیلویه و بویراحمد، مصوبه ۱۵ساله‌ای است که اجرا نشده و چنان که مسئولان شهری می‌گویند، موانعش نیز در حد و اندازه‌ای است که به این راحتی‌ها حل نمی‌شود.
دی ماه سال ۹۷، شهردار یاسوج گفته بود دو نوبت آگهی فراخوان جذب سرمایه‌گذار برای ایجاد کارخانه بازیافت در دوپشته دشتروم به دلیل نبود زیرساخت‌های حداقلی در گذشته مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار نگرفته است.
نستهن مقدم درباره چرایی و موانع راه‌اندازی کارخانه بازیافت نیز یادآوری کرده بود بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون مدیریت پسماندها، تامین اعتبار و تسهیلات لازم برای ساخت و راه‌اندازی کارخانه بازیافت بر عهده وزارت کشور است و پس از تامین اعتبار شهرداری وظیفه اجرای آن را دارد که تاکنون چنین اعتباری تخصیص داده نشده است.
پس از این صحبت‌ها و پیگیری‌های استاندار وقت، در اسفند ماه ۹۷ کلنگ کارخانه بازیافت و ساماندهی سایت دفن پسماند شهر یاسوج با حضور معاون پارلمانی رئیس جمهوری در محل دوپشته دشتروم بر زمین زده شد؛ پروژه‌ای در زمینی به مساحت ۲۰ هکتار که افزون بر ۳۱۰ میلیارد ریال اعتبار برای آن پیش بینی شده بود و قرار بود با بهره‌برداری از این پروژه ۳۸ فرصت شغلی هم ایجاد شود.
۱۶ ماه پس از کلنگ‌زنی
حالا حدود ۱۶ ماهی از کلنگ‌زنی این پروژه گذشته است و نه‌تنها خبری از این سایت دفن پسماند نیست، که زباله‌های شهر یاسوج و حومه آن در خود دوپشته و در تمامی مسیر جاده ترانزیتی یاسوج بابامیدان از تنگ کناره تا تنگاری تخلیه می‌شود و عزمی هم برای برخورد با متخلفان وجود ندارد.
در گذشته جاده دسترسی به دوپشته دشتروم محل دفن زیاله‌های یاسوج و حومه آن خاکی بود که پس از هر بارندگی تردد در این جاده برای کامیون‌ها دشوار بود و بار خود را در حاشیه جاده خالی می‌کردند، اما حالا با وجود آسفالت شدن این جاده و حتی ایجاد پست و کانکس نگهبانی، کامیون‌ها نه‌تنها به خود زحمت حمل زباله تا سایت را نمی‌دهند، که در همان ورودی دوپشته بارشان را خالی می‌کنند.
تهدید کیسه‌های زباله برای حیات دام‌ها
مردم دهستان دشتروم می‌گویند پشه و حشراتی که سایت دوپشته در بالادستشان ایجاد کرده از یک سو و تل‌های کیسه زباله در دوطرف جاده که حتی محدوده قبرستان این دهستان را گرفته از سوی دیگر، تاثیر بسیار بدی روی روحیه آنها گذاشته است.
حاتم موسوی، یکی از چوپانان منطقه، می‌گوید: در گذشته فراورده‌های لبنی و گوشت دام‌های منطقه دشتروم به دلیل نوع علوفه‌ای که استفاده می‌کردند جزو مرغوب‌ترین‌های استان و حتی کشور بود، اما حالا دام‌ها در قشلاق هم پروارتر می‌شوند و هم سلامت بیشتری دارند.
وی می‌افزاید: بارها پیش آمده دامی بی‌دلیل اشتهایش را از دست داده و پس از چند روز از بین رفته، اما بعد از باز کردن لاشه مشخص می‌شود پلاستیکی در معده‌اش بوده که باعث تلف شدنش شده است.
به گفته حاتم، در چند سال اخیر بیشترین بیماری و تلفات دام‌ها در ییلاق اتفاق می‌افتد و حس ما این است که بی‌ارتباط با زباله‌دان شهر که در بالادست قرار گرفته نیست.
جفا در حق اهل قبور
اکبر، یک دامدار دیگر، می‌گوید: حجم زباله چنان زیاد شده است که نمی‌توان به آبی که دام‌ها می‌خورند اعتماد کرد و همین سایت زباله سختی زندگی عشایری را برای ما چندین برابر کرده است.
وی ادامه می‌دهد: بیش از هر چیز تخلیه زباله‌ها در کنار قبرستان دشتروم صحنه دلخراش و آزاردهنده‌ای ایجاد کرده است، زیرا عزیزان ما در این قبرستان دستشان از دنیا کوتاه است و این بی‌رحمی در حق مردگان است.
خطرات دوپشته برای شهر یاسوج
شاید چنین به نظر برسد مشکلاتی که اهالی دهستان دشتروم از آن گلایه دارند تنها مربوط به خودشان است و می‌توان آن را در همان محدوده نگه داشت، اما آگاهی از این موضوع که دوپشته دشتروم در بالادست سد شاه قاسمی قرار دارد که خود در بالادست برخی از چاه‌های آب شرب شهر یاسوج قرار دارد، زنگ خطر را برای ساکنان شهر ۲۰۰ هزار نفری یاسوج و حومه آن هم به صدا در می‌آورد.
احداث کارخانه بازیافت زباله نه‌تنها در بهبود شرایط زیست‌محیطی حائز اهمیت است، بلکه در جلوگیری از بیماری‌ها و نفوذ شیرابه‌ها به آب‌های زیرزمینی و برداشت محصولات هم مهم و حیاتی است.
چرا دوپشته بلاتکلیف مانده؟
اما سوال این است: در شرایطی که ایجاد سایت دفن زباله برای شهر یاسوج چنین مهم و حیاتی است چرا بعد از ۱۵ سال همچنان این سایت بلاتکلیف مانده است؟
این موضوع نیز به تاریخچه این سایت بر می‌گردد. دوپشته دشتروم یکی از ییلاق‌های خوش آب و هوای شهرستان بویراحمد بوده که اوایل دهه ۷۰ به صورت موقت برای دفن زباله‌های شهر یاسوج انتخاب شد. رشد جمعیت و شهر یاسوج و حومه از یک سو و نبود مکانی با شرایط دوپشته باعث شد این نقطه از دشتروم به مکان دائمی دفن زباله‌ها تبدیل شود.
در آغاز قرار بود فقط ۷ هکتار از اراضی منطقه درگیر دفن زباله‌ها شود که به دلیل بی‌توجهی مسئولان وقت این محدوده گسترش پیدا کرد تا به ۱۷ هکتار رسید.
البته حجم خساراتی که سایت دوپشته ایجاد کرد بسیار فراتر از ۱۷ هکتار بود و آلودگی و شیرابه زباله‌ها در این منطقه در همه جهت گسترش پیدا کرد؛ چنان‌که کارشناسان بهداشت هشدار دادند در صورت افزایش مساحت فضای زباله‌دان دوپشته، آب شرب شهر یاسوج و سد امامزاده قاسم و چاه‌های زیردست آن در معرض آلودگی‌های جدی قرار خواهد گرفت.
حالا همان گونه که شهردار یاسوج می‌گوید، روزانه به طور میانگین در شهر یاسوج حدود ۱۴۰ تن زباله تولید و بخشی از آن در طبیعت رها می‌شود.
منابع طبیعی باید همکاری کند
نستهن مقدم با بیان اینکه تولید پسماند بخشی از زندگی انسان‌ها است ادامه می‌دهد: واگذاری منطقه دوپشته دشتروم بویراحمد برای دفن زباله‌های شهر یاسوج تا مراحل مطلوبی پیش رفته و سرمایه‌گذار آمادگی کامل دارد که کارخانه بازیافت زباله را در این منطقه راه‌اندازی کند.
وی می‌افزاید: از اداره کل منابع طبیعی انتظار می‌رود پیش از آنکه زباله‌های موجود در آب‌های زیرزمینی نفوذ کند زمین به مقدار لازم در اختیار شهرداری قرار دهد تا سلامت مردم بیش از این در معرض خطر قرار نگیرد.
شهردار یاسوج تاکید می‌کند: شهرداری امکان تملک زمین برای برای دفن زباله‌ها را ندارد و پیمانکار نیز تا زمانی که زمین واگذار نشده سرمایه‌گذاری نمی‌کند.
مقدم یادآوری می‌کند: با یک شرکت بخش خصوصی رایزنی کرده‌ایم و با اختصاص ۴ هکتار زمین، سایت مخصوص تبدیل زباله‌های عفونی به بی‌خطر نیز ایجاد می‌شود.
سرانه تولید زباله در استان بالاتر از کشور است
علاوه بر زباله‌های شهر یاسوج، زباله‌های ۵۰ درصد روستاهای بخش مرکزی شهرستان بویراحمد نیز به این مکان انتقال داده شده، به طوری که روزانه بین ۲۰۰ تا ۲۴۰ تن زباله در دوپشته دفن می‌شود.
نکته دیگر این است که به‌رغم همه مشکلات موجود، سرانه تولید زباله در این استان از کشور هم بالاتر است.
اما نباید فراموش کرد که در خوشبینانه‌ترین حالت، یک کارخانه می‌تواند ۴۰ درصد از زباله‌ها را بازیافت کند و مابقی آن باید به صورت بهداشتی دفن شود و دفن اصولی زباله‌ها نیز عزم همگانی می‌طلبد و اتفاقی فرادستگاهی است. بخشی از مشکلات با فرهنگ‌سازی و تفکیک زباله در مبدا برطرف می‌شود. شهر یاسوج پایتخت طبیعت ایران است و باید با سیاست‌ها و اقدامات به‌موقع از این طبیعت خدادادی صیانت کنیم.
نظر شما