این ضوابط می‌باید در داخل طرحها با مقیاس (شهر و فرادستی) در مطالعات حمل‌ونقل جای گیرد.
بی‌تردید داشتن آمار جمعیتی از افراد ناتوان و معلول کشور می‌تواند در طراحی بهتر مسیرهای حمل‌ونقل ویژه برای این قشر از جامعه در محله‌های کوچک تا مقیاسی فراتر ما را یاری رساند.
دسترسی یکی از مهم‌ترین خصوصیات یک شهر خوب است. دسترسی را می‌توان به‌صورت‌های مختلف تقسیم بندی کرد. دسترسی به افراد، دسترسی به کالاها و منابع، دسترسی به اماکن و دسترسی به اطلاعات. تمامی دسترسی‌های ذکر شده جز دسترسی به اطلاعات، فیزیکی است.
بنابراین نیازمند توان جسمانی و حرکاتی است و وقوع آن نیازمند شبکه‌های خاصی است. امروزه حل مسائل دسترسی در شهرها و بهبود بخشیدن به کیفیت آن از اهداف عمده شهرها و شهرسازی به شمار می‌رود. حل این مسئله با نگرش به کلیه افراد جامعه اعم از پیر، جوان، و معلول صورت می‌پذیرد و امکان انتخاب را برای همه فراهم می‌سازد.
بخشی از جامعه ما را افرادی تشکیل می‌دهند که دچار محرومیت‌های جسمی و ناتوانی حرکتی هستند. این گروه در عرصه‌های مختلف علمی، ورزشی و شغلی توانایی‌های خود را نشان داده‌اند. به‌عنوان مثال کاروان ورزشی معلولان کشور ما در عرصه رقابت‌های بین‌المللی همیشه درخشیده‌اند. تردیدی نیست که بخش عمده‌ای از این افراد در جریان جنگ تحمیلی، سلامتی خود را از دست داده‌اند.
آیا آنان لایق استفاده از امکانات خاص مربوط به‌خود در مقیاس شهر و بین شهری در زمینه حمل‌ونقل و دسترسی‌های محلی و فراتر نیستند؟ چه بسا افراد جامعه نیز به‌دلیل ناآگاهی نسبت به مشکلات معلولان از کنار آنها بی‌تفاوت می‌گذرند. زمانی‌که در عرصه عمومی و شبکه شهری (خیابان‌ها، کوچه‌ها، پارک‌ها، مراکز خرید، رستوران‌ها، مساجد و...) مسیرهای رفت‌وآمد ویژه معلولان طراحی و تعریف نشده باشد افراد جامعه وجود این قشر را در شهر حس نمی‌کنند.
بنابراین حس همیاری و مساعدت رو به فراموشی سپرده می‌شود. در این صورت عرصه عمومی در بهترین حالت خود آموزگاری بی‌همتا در زمینه آموزش مهارت‌ها و ادراک‌های اجتماعی است. کودکان و جوانان از راه مشاهده، تقلید و مشارکت نحوه ارتباط برقرارکردن و رفتار با انواع مردم (جوان، سالمند، ناتوان جسمی و....)را می‌آموزند.
همان‌گونه که وسایل حمل و نقل عمومی برای افراد عادی نهایت اهمیت را دارد برای معلولان با توجه به شرایط جسمی و محدودیت‌های حرکتی و داشتن وسایل کمکی اهمیت بیشتری را داراست. متأسفانه در کشور ما هیچ گونه پیش‌بینی قابل توجهی در جهت مناسب کردن این وسایل برای استفاده معلولان انجام نگرفته است. برابری فرصت‌ها در جامعه از مهم‌ترین مقولاتی است که باید به آن بها داد.
درحال حاضر با توجه به روند تهیه طرح‌های توسعه شهری و مجموعه‌های شهری مناسب‌سازی حمل‌ونقل شهری و بین شهری را درون طرحها باید یافت.
ضوابط و معیارهایی برای بهسازی و نوسازی به‌منظور سهولت رفت‌وآمد و فعالیت‌های اجتماعی معلولان باید در داخل طرحها به‌طور جدی تعریف شود. در طرحها باید قوانین مربوط به حل مشکلات موجود در محلهای عبور و مرور از خیابان، پیوستگی به پیاده رو با جدول، پیوستگی پیاده رو با جوی یا آبرو، ساماندهی نرده یا زنجیر بین پیاده‌ها و خیابان در محل
خط کشی عابر پیاده، شیب زیاد معابر، لغزندگی، از بین بردن گودال‌ها در داخل شهر، از بین بردن موانعی که به داخل پیاده‌رو‌ها نفوذ کرده و موارد بسیاری که در شهرهای ما به وضوح دیده می‌شود گنجانده شود.
به‌طور نمونه طرح تفصیلی مناطق شهر تهران با ظرافت و دقت توسط مشاوران تهیه شده است. مطالعات حمل‌ونقل در مقیاس مناطق به‌طور دقیق مورد شناسایی قرارگرفته شده است.
شبکه حمل‌ونقل و نحوه دسترسی‌های محلهای و ناحیه‌ای و منطقه‌ای طراحی و دقیق‌سازی شده است. این اسناد به‌صورت اسناد پایه هر یک از مناطق در دسترس است و در گام بعدی باید در طرح‌های خردتر به طراحی مسیرهای ویژه و تسهیلات مربوط به این گروه از افراد جامعه پرداخت. در این صورت دامنه وسعت این طراحی در شهر تجلی پیدا می‌کند و مناسب‌سازی شبکه حمل‌ونقل شهری شکل می‌گیرد.
از سوی دیگر در تدوین سؤالات پرسشنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن که در آبان ماه 1385 انجام شده است. پرسش‌های جامع‌تری در خصوص آمار ناتوان‌های جسمی و حرکتی نسبت به سال‌های قبل گنجانده شده است. در سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 مرکز آمار ایران خانوارهای دارای معلول و جمعیت آن در کوچک‌ترین مقیاس (بلوک شهری ) مشخص شده است.
با داشتن آمار معلولان جسمی و حرکتی می‌توان در سطح محلهای (کوچک) به‌صورت نمونه و آزمایشی به طراحی معابر، پارک‌ها و مراکز فرهنگی و تفریحی پرداخت. تا حتی‌المقدور این افراد کارهای روزمره خود را در محل زندگی خود بدون نیاز به افرادی دیگر انجام دهند و اوقات فراغت خود را نیز به خوبی بگذرانند. آنان باید بدانند در مسیری مناسب وایمن می‌توانند رفت‌وآمد کنند و به خانه خود بازگردند در این صورت این افراد از انزوای اجتماعی خارج می‌شوند.
در جریان چنین مناسب‌سازی افراد سالم جامعه در جریان نحوه برخورد و ارائه امکانات به معلولان قرار می‌گیرند و پویایی و حرکت این افراد در جامعه مشاهده می‌شود. چرا که به مانند تمامی افراد جامعه زندگی اجتماعی و برخورداری از شرایط مناسب برای زندگی در شهرها مسلما حق آنان نیز است.
نتایج و بازتاب عملکرد این مناسب‌سازی یاری رسان ما در طراحی‌های فرادستی (شهر و فراشهر) و مسیرهای حمل‌ونقل هوایی و زمینی درون شهری و بین شهری می‌شود.
برنامه‌ریزی حمل‌ونقل متعادل به ما می‌آموزد که یکایک اعضای جامعه کودک و سالمند و ناتوان (جسمی– حرکتی) برای تداوم و بقا خود نیازمند رفتارهای اجتماعی (سفرهای مورد نیاز برای زیستن مدرسه رفتن، کار و خرید، تفریح) هستند و این سفرها را تا جایی که ممکن است باید دلپذیر، اقتصادی، ایمن و پر آسایش، ساده و قابل انتخاب سازد.
دسترسی و جابه‌جایی دو مقوله مهم در حمل و نقل شهری و بین شهری به‌منظور مناسب‌سازی محیط برای ناتوانان است این امر نه تنها در طراحی شبکه معابر شهرهای ما رعایت نشده بلکه در طراحی شهرهای جدید نیز جدی تلقی نمی‌شود.
