بهگزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، رئیس هیات ورزش های روستایی و بازیهای بومی محلی استان کرمانشاه اظهار کرد: در این روزها که برای در امانماندن از ویروس کرونا باید در خانه بمانیم، انجام بازیها و سرگرمیهای بومی یادگار روزهای نهچندان دوری است که هنوز تلویزیون و رادیو و شبکههای اجتماعی یا وجود نداشت و یا فراگیر نشده بود.
بهرام بهروش افزود: روزگاری که با چندتکه سنگ و پارچه و چند قطعه چوب ساعتها بزرگ و کوچک سرگرم میشدند، سرگرمیهای که آنقدر شیرین و جذاب بودند که خانوادهها بهصورت مسابقه برگزار میکردند.
او تعداد بازیهای رایج بومی محلی در استان کرمانشاه را بیش از ۱۰۰ بازی عنوان کرد که بعضی از آنها همچون قمچان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
بهروش بیان کرد: درگذشته که بهمانند امروز فضای مجازی حضور گستردهای در زندگی مردم نداشت، خانوادهها شبهای خود را با انجام بازیهای بومی محلی سرگرم میکردند که امیدواریم در این مدت که باید بهاجبار کرونا در خانه بمانیم، توجه دوبارهای به این بازیها داشته باشیم.
معرفی چند بازی قدیمی کرمانشاهی
رئیس موزههای اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه و مسئول ثبت آثار ملی و معنوی این اداره کل نیزاظهارکرد: بازی «پلان» یکی از بازی های منطقه است که هم در قالب پرونده طلب باران و هم بصورت یک بازی به ثبت ملی رسیده است.
اکرم طهماسبی افزود: با استفاده از هفت سنگ متوسط و با ۲ گروه این بازی انجام می شود که با یک سنگ باید با فاصله مشخص به این سنگها پرتاپ شود تا به هدف بخورد.
وی در ادامه با اشاره به ثبت ملی ورزش «زوران» به نام کرمانشاه، اظهار داشت: زوران نوعی کشتی سنتی و پهلوانی است ولی با قوانین محلی که هم اکنون جایگاهی پیدا کرده و هر ساله مسابقاتی در استان کرمانشاه در خصوص بازی زوران برگزار می شود.
طهماسبی در ادامه به بازی «قارن توپان» اشاره کرد و افزود: این بازی هم اکنون در روستای «زردویی» در شهرستان پاوه انجام میشود.
او گفت: این بازی با حضور ۲ گروه انجام می شود؛ به این شکل که «قارن» چوبی است با ابعاد و اندازه مشخص به همراه یک توپ که به اندازه یک مشت دست است؛ گروه اول که شروعکننده بازی هستند باید با چوب قارن به توپ بزنند و گروه مقابل توپ را دریافت و فرار کنند تا به جای مشخص برسند و تیم شروع کننده مانع کار شوند.
رئیس موزه های اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه و مسئول ثبت آثار ملی و معنوی همچنین خاطرنشان کرد: بازیهای بومی در شرایط فعلی بهترین جایگزین فضای مجازی خواهد بود و از طرفی از آداب و سنن گذشتگان که بهعنوان یک میراث ناملموس که برای ما به یادگار مانده است، صیانت میکنیم.
بازیهای بومی اورامانات
کارشناس ارشد مردمشناسی پایگاە منظر فرهنگی اورامانات نیز در اینباره گفت: «قهمچان» یا «ههملوقان» نامی مختص بازیهای بومی محلی با سنگهای ریز در اورامانات است.
عزیز مصطفایی افزود: این بازی گاهی با ۱۰ سنگ کوچک و گاهی پنج تایی است. تعداد زیاد سنگها را «قاقا» میگویند و هر «قا» سه سنگ را در بر می گیرد که می بایست بازیکن با پر شدن دستش آنها را هم زمان با همان یک دست و با تکان ناگهانی جدا کند و در دست دیگرش بیندازد.
به گفته این کارشناس مردم شناسی «قەمچان» یا «هەملەقوان» حدود ۱۱ نوع بازی را در بر می گیرد و یکی از گسترده ترین بازها در سطح اورامانات است که می توان در این روزها که همگی قرنطینه اجباری را در پیش گرفته اند مورد استفاده قرار گیرد.
مصطفایی اظهار داشت: یکی از کارکردهای این بازی مهارت و چابکی انگشتان است که بعدها در چیدن میوه جات مانند توت و...به کار خواهد آمد. بطور معمول گروه سنی۱۵ تا ۲۰ سال را اغلب در بر می گیرد و بیشتر بین دختران رواج دارد.
وی یادآور شد: این بازی در تیر ماە ۱۳۹٨ با شمارە ثبت ۱۹٨۹ در فهرست آثار ناملموس ایران با مرکزیت روستای ساتیاری در منطقە اورامانات ثبت شده است.
نظر شما