دعواهایی که می‌توانست رخ ندهد، اما در نهایت ۲ خانواده را به راهروهای دادگاه می‌کشاند و اتلاف وقت، هزینه و حتی از کف رفتن عزت و آبرو را در پی دارد. جدل‌ها و دعواها غیر از خود شخص، گاه ناشی از عوامل اجتماعی هم هستند. ناآگاهی و عصبانیت ناشی از مشکلات زندگی و... هم از مواردی هستند که بسیاری از شهروندان رفتار نسنجیده خود را به آنها ربط می‌دهند.
- هرچه جلوتر می‌رویم شاخ و برگ پرونده بیشتر می‌شود
یک شهروند که مقابل دادگاه دنبال یک عریضه‌نویس برای نوشتن اعتراض به پرونده‌اش می‌گردد، به خبرنگار همشهری می‌گوید: در روستا زندگی می‌کنم. با یکی از همسایه‌هایمان اختلاف ملکی داریم. سر همین موضوع همسایه‌ام بدون آن‌که از طریق قانونی مشکل را حل کند، اقدام به تصرف و ایجاد مزاحمت برای ما کرد.
«ا. علمی» ادامه می‌دهد: به خاطر این‌که حقی از ما ضایع نشود از طریق قانونی شکایت کردم، اما آنها از شکایت نگران و زمانی که خودم منزل نبودم با همسرم بگو و مگو راه انداختند و ۲ طرف به خاطر عصبانیت به همدیگر توهین و فحاشی کردند. وی می‌افزاید: در حال حاضر ما ۲ شکایت علیه آنها داریم و طرف مقابل هم ۲ شکایت علیه ما در دادسرا دارد. به نظر من و مشاوران حقوقی مشکل ما با یک پرونده حل اختلاف برطرف می‌شد و عزت و احترام همسایگی هم از بین نمی‌رفت، اما حالا هرچه جلوتر می‌رویم پرونده شاخه‌های بیشتری پیدا می‌کند و وقت و هزینه ۲ طرف را تلف کرده است. علمی بیان می‌کند: دادسرا برای برقراری سازش تلاش زیادی کرد و ما هم راضی هستیم که فقط با تشکیل پرونده اختلاف ملکی از دیگر پرونده‌ها صرف نظر کنیم، چون پرونده‌های توهین به‌جز دلخوری بیشتر، چیزی برایمان نخواهد داشت.
- آستانه تحمل مردم پایین آمده است
یک کارشناس حقوقی با اشاره به این‌که توهین و ناسزاگویی در قانون مجازات ایران درجات و سطوح مختلف و متفاوتی دارد، می‌گوید: در جامعه کنونی که آستانه تحمل مردم پایین آمده و به‌سرعت عصبانی می‌شوند، کوچک‌ترین کلمه‌ای ممکن است مصداق توهین قلمداد شود و فرد با استناد به چنین ادعایی بخواهد اعاده حیثیت کند و فرد توهین‌کننده را مورد پیگرد قانونی و حقوقی قرار دهد.
«افسانه محمدی» درباره مجازات توهین به افراد بیان می‌کند: جرم توهین و فحاشی در ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵ پیش‌بینی شده است که مقرر می‌دارد «توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا ۵۰ هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود». وی می‌افزاید: توهین به بانوان و کودکان نیز در ماده ۶۱۹ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی بدین شرح آمده است: هرکس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود، یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین کند، به حبس از ۲ تا ۶ ماه و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
- اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم
رئیس دادگستری دیواندره نیز در گفت‌وگو با همشهری می‌گوید: یکی از وظایف قوه قضائیه اقدام مناسب برای پیشگیری از وقوع جرم و اصلاح مجرمین است، همان‌طور که می‌دانید ریشه بسیاری از جرائم از طریق فحاشی (زبان) است. باید در این زمینه فرهنگ‌سازی شود و خویشتنداری و احترام را در جامعه نهادینه کنیم. دستگاه‌های مرتبط با حوزه فرهنگ باید در این زمینه بیشتر تلاش کنند. «امیر عباس اصانلو» ادامه می‌دهد: سال گذشته ۲۲ هزار و ۶۰۳ فقره پرونده در دستگاه قضایی دیواندره ثبت و ۲۰ هزار و ۹۷۱ پرونده مختومه شده است. از این مقدار ۶ هزار و ۲۹۵ فقره وارد دادگاه، ۱۳ هزار و ۱۹۳ فقره وارد دادسرا و ۳ هزار و ۱۱۵ فقره وارد شورای حل اختلاف شده است. از میان پرونده‌های وارد شده به دادسرا توهین و نزاع با هزار و ۱۴۴ فقره رتبه اول جرایم شهرستان را دارد.
وی می‌افزاید: ضرب‌وجرح عمدی با ۸۴۹ فقره، تخریب با ۸۷۷ فقره و تصرف عدوانی اراضی ملی با ۶۸۹ فقره، تهدید با ۶۲۴ فقره و سرقت با ۳۶۶ فقره در رتبه‌های بعدی قرار دارند. خوشبختانه جرایم با درجه خشونت بالا را هم در دیواندره نداشته‌ایم. اصانلو اظهار می‌کند: در ۳ ماه اول سال جاری نیز تقریبا همین جرایم تکرار شده، دستگاه قضایی دیواندره ۶ هزار و ۲۰۹ فقره پرونده ورودی داشته و در این بازه زمانی نیز توهین با ۲۹۴ فقره پرونده، ۲۵۹ فقره ضرب و جرح عمدی و ۱۸۳ مورد تخریب بوده است. نکته جالب در ۳ ماه اول برای ۱۴۸ نفر به دلیل دستکاری کنتورهای گاز شهری پرونده تشکیل شده است.
وی با اشاره به پرونده‌های حقوقی دادگاه می‌گوید: ۶۶۸ پرونده دعاوی خانوادگی، ۱۴۱ پرونده مطالبه مهریه، ۱۲۱ فقره طلاق توافقی، ۹۶ مورد الزام به تمکین، ۷۰ مورد استرداد جهیزیه و ۲۶ مورد درخواست ملاقات فرزند به ثبت رسیده است. اصانلو ادامه می‌دهد: با متخلفان و مزاحمان نوامیس مردم و اراذل و اوباش که قصد برهم زدن نظم و امنیت شهرستان را داشته باشند در چهارچوب قانون برخورد جدی خواهیم داشت و در نهایت هم از مردم فهیم شهرستان که با دستگاه قضایی همکاری لازم را در مسیر اجرای عدالت داشته‌اند، نهایت تشکر را دارم.
- دعوا؛ واکنش طبیعی به مسائل ذهنی و رفتاری
یک جامعه‌شناس در تعریف دعوا می‌گوید: دعوا یک واکنش طبیعی به مسائل ذهنی و رفتاری است. بسیاری از دعواها ناشی از ناکامی‌هاست. فرد در ذهن خود منتظر اتفاقی است اما آن اتفاق نمی‌افتد و او هم واکنش کلامی یا بدنی نشان می‌دهد و دعوا به وجود می‌آید. می‌توان گفت دعوا واکنشی در مقابله با ناکامی است. دعوا گونه‌های مختلفی دارد. در یک نوع دعوا، زد و خورد بدنی یا همان کتک‌کاری پیش می‌آید یا مثلا به صورت هل دادن است. نوع دیگر آن دعوای کلامی است که طی آن افراد، فحش، توهین یا القاب نامناسبی به زبان می‌آورند.
«ناصر کریمی» ادامه می‌دهد: علل دعوا متفاوت است. بخشی از آن شاید به صورت یادگیری باشد. وقتی کسی مشاهده می‌کند که دیگران چگونه در مقابله با اتفاق‌های مختلف، شروع به دعوا می‌کنند، به مرور زمان چنین عکس‌العملی را یاد می‌گیرد و ممکن است در هر شرایطی از آن استفاده کند. وی می‌افزاید: گاهی هم ناشی از ناتوانی در مهار هیجان است. فردی که نتواند هیجان یا حس پرخاشگری خود را کنترل کند، دعوا می‌کند. سومین دلیل آن، رفتارهای تقویت‌شده است. یعنی فرد در موقعیتی قرار گرفته و دعوا کرده و متاسفانه از آن دعوا نتیجه مثبتی گرفته است.
همین باعث می‌شود بعد از آن هم هر جا که کارش گیر کرد، دعوا کند. کریمی در مورد این‌که چه انتخابی هنگام خشم داشته باشیم، تصریح می‌کند: ناراضی شدن یا خشم ممکن است برای هر انسانی پیش بیاید، اما انتخاب این‌که در آن شرایط چگونه رفتار کند با خودش است. شما باید در شرایط بحران به انتخاب‌های دیگران برای ابراز نارضایتی فکر کنید. خیلی وقت‌ها احساسات منفی ما ناشی از اشتباهمان در برآورد یا محاسبه است.
یکی از شایع‌ترین اشتباه‌ها این است: وقتی خشمگین می‌شویم که حس می‌کنیم سرخورده و بی‌ارزش شده‌ایم، موردی که در منطقه دیواندره به‌وفور مشاهده می‌شود و به بررسی نیاز دارد. با فحاشی و توهین و بردن آبروی یکدیگر، همکاری میان افراد مشکل می‌شود، بنابراین به خاطر استحکام پیوندهای اجتماعی و هم به خاطر رعایت شئون انسانی، لازم است افراد از پرده‌دری و توهین به یکدیگر به‌شدت اجتناب کنند.
نظر شما