برای آشنایی بیشتر با این چهرهسرشناس کردستان گفتوگوی همشهری را با «کوروش حقشناس» فرزند ارشد مرحوم محیالدین حقشناس انجام گرفت که در ادامه میآید.
- ابتدا از زندگی و آثار پدرتان محیالدین حقشناس بگویید.
استاد محیالدین حقشناس در روز ۲۲ دی ماه سال ۱۳۰۳ در محله قطارچیان از محلات قدیمی سنندج چشم به جهان گشوده و در ۵ سالگی به مکتب رفته و با فراگیری قرآن مجید، گلستان و بوستان سعدی به دنیای خواندن و نوشتن ورود پیدا کرده است. پدرم با وجود نداشتن آشنایی دقیق با اصول و قواعد شعری از سال ۱۳۲۲ به تشویق یکی از استادان خود بهطور جدی به سرودن شعر پرداخت.
بعدها در وزارت فرهنگ استخدام و به عنوان آموزگار راهی کرمانشاه شد در سال ۱۳۲۷ به سنندج بازگشت و در آبان همان سال ازدواج کرد؛ ازدواجی که حاصل آن ۲ دختر و ۲ پسر است. پدرم معلم بود، اما با توجه به علاقه زیاد به ادبیات و شعر و همچنین مطالعه زیادی که در این حوزه داشت شروع به سرودن اشعار فارسی کرد، اما چون دلبستگی شدیدی به منطقه کردستان و بهویژه شهر سنندج داشت، سرودن اشعار کُردی را نیز آغاز کرد. منظومه «شارهکهم سنه» مجموعهای از اشعار کُردی پدرم است که سرودن آن بیش از ۳ سال طول کشید و اصلیترین و تنها اثر چاپ شده پدرم است.
- درباره منظومه «شارهکهم سنه» بیشتر بگویید.
«شارهکهم سنه»، بیوگرافی و داستان صد ساله فرهنگ، ادب و فولکلور سنندج است. پدرم حدود ۶۰ سال از فرهنگ و آداب مردم سنندج را خود در ذهن داشت و بقیه را از زبان ریشسفیدان آن زمان شنیده و به حافظه سپرده بود که در این کتاب منعکس شده است. این منظومه جدیترین اثر ادبی پدرم است که هیچ مأخذی ندارد و فقط علاقه زیاد به سنندج وی را بر آن داشت که هر آنچه را در یاد و سینه دارد به شعر تبدیل کرد و حاصل آن منظومهای زیبا به نام «شارهکهم سنه» است. این منظومه که کتاب جامعی از فرهنگ و آداب و رسوم یک سده اخیر شهر سنندج است، به همت ماجد مردوخ روحانی در قالب یک آلبوم، شامل ۲ نوار کاست و یک جلد کتاب منتشر شده که به سبب استقبال گسترده مردم، بارها تجدید چاپ شده است.
- بهجز این منظومه آثار دیگری از پدرتان چاپ و منتشر شده است؟
پدرم خاطراتی به زبان فارسی شامل ۳۰۰ صفحه دارد که مربوط به زندگی شخصی و خصوصی ایشان است اما تا امروز چاپ نشده، چون بیشتر این خاطرات شخصی است، باید ویرایش شود و فردی ویراستاری و چاپ آن را بر عهده بگیرد. البته مجموعه شعری هم به زبان فارسی دارد که آماده چاپ است اما این مجموعه هم تا امروز چاپ نشده و امیدواریم در آیندهای نزدیک چاپ شود.
- فرزندان مرحوم حقشناس همچون پدر، ذوق شاعری دارند؟
بهصورت کلی در خانواده ما علاقهمندی به ادبیات و شعر وجود داشته و دارد، اما علاقهمندی متفاوت از توانایی شعر سرودن و شعر نوشتن است، چراکه شاعری باید در ذات و جوهر آدمها باشد که متاسفانه جوهر شعر گفتن در هیچ یک از فرزندان مرحوم وجود نداشت و هیچکدام سعی نکردیم پا جای پای پدرم بگذاریم.
- دغدغه فکری اصلی پدرتان در سالهای پایانی عمر خود چه بود؟
دغدغه و نگرانی اصلی پدرم فراموش شدن آداب، رسوم و سنتهای قدیمی منطقه کردستان و غربت مطالعه در جامعه بود که متاسفانه امروز هر دو در جامعه کمرنگ شده است. پدرم دلسوزی عجیبی به فرهنگ و ادب کردستان داشت و دوست داشت کارهای فرهنگی و ادبی زیادی در ارتباط با فرهنگ و ادب کردستان انجام شود، اما همانطور که میدانیم انجام کار فرهنگی و ادبی هم زمانبر و هم هزینهبر است، لذا انتظار داشت متولیان امر زمینه و بستر حمایتی لازم برای فعالیت بیشتر هنرمندان را فراهم کنند.
- با توجه به اینکه در روزهای اخیر کنگره مشاهیر کُرد در سنندج برگزار شد، به نظر شما این کنگره چه تاثیری در فرهنگ جامعه دارد؟
طبیعتا هر نوع بزرگداشتی جدای از اینکه نوعی ادای احترام به بزرگان و چهرههای شاخص است، باعث میشود جوانان گذشته و آداب و رسوم خود را فراموش نکنند. برگزاری کنگره مشاهیر کُرد نشاندهنده قدرشناسی مردم کردستان از مفاخر و افراد تاثیرگذار در حوزههای مختلف بهویژه فرهنگی و ادبی است. ارتقای سطح فکری، فرهنگی و مطالعاتی جامعه برای مرحوم محیالدین حقشناس خیلی اهمیت داشت و توصیه میکرد طوری زندگی کنیم که فعالیت و حضور ما برای جامعه مثمر باشد و زندگی را برای همدیگر راحتتر کنیم نه سختتر، لذا با توجه به اینکه امروز مطالعه غریب افتاده برگزاری این کنگرهها هم مردم را به مطالعه تشویق و ترغیب میکند و هم باعث ارتقای فکری جامعه میشود.
نظر شما