تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد که درختان و گیاهان بر کاهش آلودگی هوا در محیط‌های شهری تأثیر ناچیزی دارند و دایره اثرگذاری آنها با تنوع و تکثر آلاینده‌های جوی به‌ویژه ذرات معلق، به مرور کم و کم‌رنگ شده است.
درباره این ایده که درختان آلودگی هوای شهرها را کاهش می‌دهند، جالب است بدانید که 2 دیدگاه وجود دارد؛ دیدگاهی که تأثیر اکسیژن تولیدشده از گیاهان و درختان موجود در محیط شهری را در کاهش آلودگی هوا انکار می‌کند و دیدگاه دیگری که درختان و گیاهان را یک راهکار مؤثر برای کاهش آلودگی هوا در محیط‌های شهری می‌داند که با جذب آلاینده‌ها سبب پاک‌شدن هوا می‌شوند. «محمودرضا مؤمنی» دانشجوی دکتری آلودگی هوا و تغییر اقلیم در دانشگاه دِرَکسل با تأکید بر اینکه تحقیقات بسیاری در مورد «میزان تأثیر درختان و گیاهان بر کاهش آلودگی هوا در محیط‌های شهری» انجام شده می‌گوید: تحقیقات متعدد نشان می‌دهد که برخلاف تصور عموم، درختان و گیاهان موجود در شهرها، تأثیر چشمگیری بر کاهش آلاینده‌های گازی و ذره‌ای ندارند. وی تأکید می‌کند: البته تأثیر درختان و گیاهان بر کاهش آلودگی هوا در محیط‌های روستایی با محیط‌های شهری متفاوت است؛ چون نتایج بخشی از تحقیقات حاکی از آن است که درختان در روستاها تأثیر بیشتری بر کاهش آلودگی هوا به نسبت شهرها دارند. این محقق حوزه آلودگی هوا ضمن تأکید بر تأثیر ناچیز گیاهان و درختان موجود در محیط‌های شهری بر کاهش آلودگی هوا، گفت: کاربرد اصلی درختان و پوشش گیاهی در محیط‌های شهری به‌منظور کاهش اثرات تغییر اقلیم و گرمایش جهانی است. درختان و پوشش گیاهی با ایجاد سایه و همچنین تعرق باعث کاهش دما و جزایر گرمایی شهری می‌شوند و به‌عنوان عایقی برای آلودگی صوتی هستند و از طرف دیگر باعث افزایش زیبایی بصری محیط شهرها هم می‌شوند که همه اینها برای محیط‌های شهری بسیار مهم و حیاتی است. در این‌باره نباید فراموش کرد که بخشی از تحقیقات انجام‌شده در حوزه تأثیر درختان بر کاهش آلودگی هوا مؤثر بوده و هست. 10نمونه در این‌باره در ادامه می‌آید:
در سال ۲۰۰۶ تحقیقات نشان داد که تأثیر پوشش گیاهی و درختی بر کاهش آلودگی هوای برخی شهرهای آمریکا کمتر از یک‌درصد است؛ برای مثال کاهش هر آلاینده برای پورتلند - بزرگ‌ترین شهر ایالت اورگن در آمریکا - با پوشش درختی ۴۲ درصدی کمتر از یک‌درصد بوده است.
در سال ۲۰۱۸ مشخص شد که پوشش جنگلی شهرهای عمده کانادا کمتر از یک‌درصد بر کاهش آلودگی هوا مؤثر بوده‌اند.
در هلسینکی فنلاند، یلی-پلکونن و همکاران در سال ۲۰۱۷ نشان دادند که پوشش گیاهی در نزدیکی یک جاده شلوغ تأثیری بر کاهش آلاینده‌های گازی ازن، دی‌اکسید ازت و ترکیبات فرار (NO۲، O۳، و VOCs) ندارد، ولی بر ذرات معلق که به احتمال قوی، ذرات بزرگ بوده‌اند، می‌تواند مؤثر باشد. در گوتنبرگ سوئد، در سال ۲۰۱۴ مشخص شد که در کنار یک جاده ترافیکی، پوشش درختی بر کاهش آلاینده‌های دی‌اکسید ازت (NO۲) تا 7 درصد و برای کاهش ازن تا 2 درصد تأثیر داشته است. در سال ۲۰۱۱ این موضوع مطرح شد که در نقش پوشش گیاهی شهری بر کاهش آلودگی هوا اغراق شده و پشتوانه تجربی ضعیفی در تأیید تأثیر اهمیت درختان در کاهش آلاینده‌ها وجود دارد. در استراسبوگ فرانسه در سال ۲۰۱۶ تحقیقات نشان داد که تأثیر پوشش درختی بر کاهش ذرات معلق با قطر کوچک‌تر از ۱۰میکرومتر حدود 7 درصد بوده است؛ درحالی‌که این تأثیر برای آلاینده‌های ازن، دی‌اکسید ازت، مونوکسید کربن، ذرات معلق با قطر کوچک‌تر از ۲.۵ میکرومتر و دی‌اکسید گوگرد (PM۲.۵، CO، NO۲، O۳، و SO۲) کمتر هم بوده است. در لندن انگلیس در سال ۲۰۱۱ مشخص شد که حذف ذرات معلق با قطر کوچک‌تر از ۱۰ میکرومتر (PM۱۰)، توسط پوشش درختان بین ۰.۷ درصد تا ۱.۴ درصد بوده است. در شانگهای چین، در سال ۲۰۱۱ تخمین زدند که پارک‌های شهری قادر به حذف TSP (کل ذرات) به میزان ۹.۱ درصد، SO۲ (دی‌اکسید گوگرد) به میزان ۵.۳ درصد و NO۲ (دی‌اکسید ازت) به‌میزان ۲.۶ درصد شده‌اند. گزارشی در سال ۲۰۱۸ با عنوان اثر پوشش گیاهی بر آلودگی هوای شهری که برای سازمان محیط‌زیست، غذا و امور روستایی دولت‌های اسکاتلند، ولز و ایرلند شمالی تهیه شده‌است به صراحت بیان می‌کند که درختان و پوشش گیاهی برای کاهش آلودگی هوا سودمند هستند، ولی یک راه‌حل برای کاهش آلودگی هوا در مقیاس شهری نیستند. همچنین در سال ۲۰۱۴ نشان دادند که حذف آلودگی هوا در محیط‌های روستایی توسط درختان و پوشش گیاهی به‌طور قابل‌توجهی بیشتر از محیط‌های شهری بوده است.
نظر شما