رودخانه زاینده‌رود مهم‌ترین رودخانه فلات مرکزی ایران است که حوضه آبخیز زاینده‌رود را زه‌کش می‌کند و به تالاب گاوخونی می‌رسد. در انتهایی‌ترین قسمت حوضه آبریز زاینده‌رود تالاب گاوخونی قرار گرفته و در مرکز آن تالاب نسبتا وسیع به مساحت ۴۳۰ کیلومتر مربع واقع است که نیاز به ۳۰۰ میلیون متر مکعب آب دارد.
تالاب گاوخونی به عنوان یکی از ارزشمندترین اکوسیستم‌های تالابی کشور در چند سال اخیر دچار خشکی شده است. خشکسالی‌های یک دهه گذشته تغییر ماهیت اکوسیستمی تالاب گاوخونی را به همراه داشته است. با توجه به این‌که تامین حقابه محیط زیست تالاب گاوخونی در اولویت قرار ندارد، این تالاب دچار تنش‌های زیست‌محیطی جبران ناپذیری خواهد شد. پراکنش ریزگردها که در یک هفته گذشته شاخص کیفیت هوای اصفهان را به مرز خطرناک رساند، گواه اهمیت موضوع رسیدگی به مطالبه جدی حقابه تالاب گاوخونی است.
نگاه به وضعیت تالاب گاوخونی، نگاهی منطقه‌ای نیست زیرا پدیده ریزگردها می‌تواند ۱۴ شهر و استان‌های مجاور و بهره‌بردار زاینده‌رود را در بر بگیرد و موجب مهاجرت‌های گسترده شود. جاری شدن زاینده‌رود که برای کشت تابستانه در جلسه شورای سازگاری با کم‌آبی به تصویب رسید و با دبی محدودی در چند نوبت برای آبیاری محصولات کشاورزان شرق و غرب اصفهان تخصیص داده می‌شود، مُسَکِن ضعیفی در مطالبه سهم حقابه‌داران زاینده‌رود است. در سال گذشته که خشکسال‌ترین سال در سنوات گذشته بود و حجم آب پشت سد زاینده‌رود ۴۵۰ میلیون متر مکعب بود، نیاز شربی، صنعت و فضای سبز تامین شد. لذا این بهانه که ممکن است در سال آینده حقابه شرب به خطر بیفتد و بر اساس این گمانه‌زنی سهم حقابه محیط زیست تالاب گاوخونی از بین رود، دلیل قانع‌کننده‌ای در تامین نشدن حقابه گاوخونی نیست.
زندگی مردمانی که در فلات مرکزی زندگی می‌کنند به زاینده‌رود وابسته است و وجود بزرگ‌ترین رود در این ناحیه موجب کاهش آسیب‌های اجتماعی و امید به زندگی می‌شود. حقابه کشت تابستانه به سختی کفاف حوضه کشاورزی شرق اصفهان را خواهد داد. تالاب گاوخونی به عنوان مرکز و منشا تولید ریزگردها، علاوه بر به خطر انداختن سلامتی، بر روی محصولات کشاورزی هم تاثیر سوء خواهد گذاشت. تخصیص سهمابه تالاب گاوخونی با جلوگیری از برداشت‌های بی‌رویه در حوضه زاینده‌رود و جلوگیری از خطاهای مدیریتی، مطالبه‌ای ملی است.
نظر شما